به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی فرهنگ و هنر، سارا لطفی در نشستی که به معرفی کتاب «فرنگیس» نوشته مهناز فتاحی اختصاص داشت، در ابتدای صحبتهای خود گفت: کتاب «فرنگیس» خاطرات فرنگیس حیدرپور اثر برگزیده جایزه کتاب سال دفاع مقدس به قلم مهناز فتاحی است که به روایت خاطرات زنی شجاع که در مقام دفاع توانست سرباز دشمن را اسیر کند و نیروی دشمن را به خاک و خون بکشاند، میپردازد.
وی ادامه داد: فرنگیس حیدرپور زنی کرمانشاهی است که در روستایی نزدیک غرب گیلان زندگی میکند. به گفته نویسنده کتاب، فرنگیس برای سالیان سال خسته و کلافه از دوربین و مصاحبه زیر بار تعریف خاطراتش نمیرفت تا این که بالاخره در این کتاب حاضر به روایت بخشی از حوادثی شد که در طی سالیان جنگ بر وی گذشته است.
این کارشناس ادبی درباره اتفاقات رخ داده فرنگیس حیدرپور در زمان جنگ اظهار کرد: در سال 1359 پس از حمله عراق به روستای اوازین، مردم به درههای اطراف فرار میکنند. فرنگیس که در آن زمان 18 سال داشت شب هنگام همراه برادر و پدرش جهت تهیه غذا به روستا باز میگردند. اما در طول راه پدر و برادر فرنگیس ضمن درگیری با عوامل عراقی کشته میشوند و فرنگیس در پی برخورد با دو سرباز عراقی بدون داشتن سلاح گرم، با تبر پدرش با سربازان درگیر شده، یکی را کشته و دیگری را با تمام تجهیزات جنگی اسیر میکند و به مقر فرماندهی ارتش ایران تحویل میدهد.
وی درباره فصول کتاب توضیح داد: کتاب فرنگیس در 12 فصل تنظیم شده که با یک مقدمه شروع میشود و پایان بخش آن «کلام آخر» است. فصل اول به دوران کودکی راوی میپردازد که در آن از جنگ و پیامدهای آن خبری نیست اما سایه فقر و محرومیت در جایی که فرنگیس و خانوادهاش زندگی میکنند به خوبی مشهود است. او در این فصل ماجرایی را تعریف میکند که قرار بوده به رغم مخالف خود به عقد یک مرد عراقی در شهر خانقین درآید که با دخالت گرگینخان، از بزرگان فامیل از اتفاق ناخواسته پیشگیری میشود.
لطفی اضافه کرد: در فصل دوم، خواستگاری از روستای مجاور، گورسفید برای فرنگیس میآید که این بار ازدواج صورت میگیرد و او با مردی به نام علیمردان زندگی مشترکی را شروع میکند. فصل بعدی نشان میدهد این زن و شوهر جوان زندگی نسبتا خوشی را آغاز میکنند اما در ادامه که شرح آن در فصل چهارم آمده، اول زندگی مشترک این زوج جوان با آغاز جنگ تحمیلی حکومت بعثی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران هم زمان شده و نیروهای متجاوز عراقی خیلی زود از مرزها گذشته و به روستای آنها نزدیک میشوند.
او با بیان اینکه در فصلهای بعدی کتاب، دوران آوارگی فرنگیس و خانوادهاش و دیگر ساکنان روستاهای مناطق مرزی روایت میشود عنوان کرد: آنها چندین بار محل اسکان خود را تغییر میدهند. بارها به روستا باز میگردند اما هر بار با بمبارانهای بیوقفه دشمن مواجه شده و تعدادی شهید و مجروح میشوند. تعدادی از اعضای خانواده فرنگیس هم در این وقایع شهید و مجروح میشوند. علاوه بر بمبارانهای دشمن، برخورد کودکان و نوجوانان و اهالی روستاها با مین هم بارها حادثهساز میشود.
این کارشناس ادبی بیان کرد: با توجه به موقعیت جغرافیایی محل سکونت فرنگیس و خانوادهاش، او صحنههایی از دوران دفاع مقدس را روایت میکند که جزو وقایع اصلی جنگ در آن دوران محسوب میشدند. از جمله بمبارانهای بیوقفه روستاهای اطراف گیلان غرب، حمله منافقین به اسلام آباد و عملیات مرصاد و دیگر وقایعی که جزو حوادث فراموش نشدنی آن دوران هستند.
او با بیان اینکه «فرنگیس» کتابی در ژانر خاطرهنگاری است که در قالب رمان رئالیستی جای میگیرد افزود: کتاب در میان آثار حوزه ادبیات دفاع مقدس جای میگیرد و عامل شکلدهنده به آن هم نقش هویتی دفاع مقدس است. اگر متن را در بستر تاریخیاش بررسی کنیم، میبینیم که بحث صرفا دفاع از مرز و روستا نبود، جنگ برای حفظ هویت بود. فرنگیس برای حفظ هویتش میجنگد.
وی تاکید کرد: خواندن این کتاب به قضاوتهای ما عمق داده و خواننده را از سطح عبور میدهد. فرنگیس به ما مسئولیتپذیری را هم نشان میدهد. کتاب به ما میگوید در قبال بسیاری چیزها از جمله هویتمان مسئول هستیم. نقطه قوت کتاب، تعادل بین شخصیتمحور بودن و پیرنگمحور بودن روایت آن است که ساختار جذابی به آن داده است.
سارا لطفی ضمن تاکید بر این نکته که «فرنگیس» روایتی از حفظ هویت ملی، فردی و دینی است اظهار کرد: فرنگیس، نماد غیرت زن ایرانی است، زنی که به دفاع از هویت بهخطرافتادهاش میرود. او تجاوز دشمن به کشور را میبیند. میبیند که هویت ملی و دینی در معرض خطر قرار گرفته است و وارد عمل میشود.