به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی فرهنگی و هنری ،ساسان رنجبر مشاور ارشد روانشناسی تحصیلی در نشستی با عنوان «تغییر نگرش و ارزش زمان و رویدادهای ذهنی» که به معرفی و نقد کتاب «پاداش» با عنوان فرعی «منطق پنهانی که انگیزه‌های ما را شکل می‌دهد» نوشته دن آریلی و ترجمه سید امیر حسین میرابوطالبی اختصاص داشت در ابتدای صحبت‌های خود درباره کتاب و نویسنده گفت: دن آریلی، نویسنده این کتاب، بینش‌های جدیدی را در مورد مفهوم منطق پنهانی انگیزش آشکار می‌کند که نشان می‌دهد موضوع از تصور ما خیلی پیچیده‌تر است.
کتاب «پاداش»، یکی از بهترین آثاری است که می‌توانید برای شناسایی عوامل موثر بر ایجاد انگیزه پیدا کنید و مطالعه آن به نقطه عطفی در کسب‌وکار شما تبدیل می‌شود. این کتاب جلد اول از مجموعه هوش کسب و کار به شمار می‌آید.
وی بیان کرد: همه ما تا به حال مجبور شده‌ایم یک عمل تکراری را به روشی جدید انجام دهیم. در این موقعیت احساس می‌کنیم همه نیروهای موجود در دنیا، دست به دست هم داده‌اند تا کار را برای ما دشوار کنند. بارها و بارها متوجه می‌شویم به الگوی سابق برگشته‌ایم و روش قدیمی را تکرار می‌کنیم. برای مثلا اگر تا امروز به شکلی خاص بافتنی می‌کردید، برای آغاز روشی جدید به تمام هوشیاری خود نیاز دارید تا به وضعیت سابق برنگردید.
او اضافه کرد: احتمالا در این شرایط به اطرافیان خود می‌گویید: «چقدر سخت! شرطی شده بودم که این کار را با فلان روش انجام دهم!» اما چرا تغییر راه و روش انجام یک کار، تا این حد سخت و طاقت‌فرساست؟ دن آریلی در کتاب پاداش پاسخی علمی را به زبانی ساده شرح می‌دهد.
این روانشناس با بیان اینکه چیزی که امروز به آن «شرطی شدن» می‌گوییم، اولین بار توسط مکتب رفتارگرایی مطرح شد افزود: اسکینر، پاولف و واتسون روان‌شناسان پیشگام این مکتب از محققان خواستند به جای تمرکز بر عوامل غیرقابل مشاهده مانند ناخودآگاه، به رفتارهای افراد توجه کنند. به نظر آن‌ها رفتار موضوع اصلی روانشناسی و تنها عامل موثر بر تغییر انسان است لذا دلیل دگرگونی افراد و تصمیم‌هایشان را باید در محرک‌های بیرونی که توسط دیگر اشخاص، طبیعت یا حیوانات اعمال می‌شود جستجو کرد.
رنجبر ادامه داد: تکرار یک محرک که هربار به نتیجه مشابهی منجر می‌شو، برای مثال مشاهده روشن شدن هوا قبل از شنیدن صدای رعد ما را «شرطی» می‌کند. زمانی که ما برای وقوع رعد لحظه‌شماری می‌کنیم، منتظر دیدن نوری بزرگ هستیم و همین انتظار و شرطی‌سازی در روابط بین افراد نیز اتفاق می‌افتد.
وی ضمن تاکید بر اینکه تنبیه و پاداش دو عامل قوی برای شکل‌دهی به رفتار افراد هستند اظهار کرد: هدف از تنبیه کاهش یک رفتار نامطلوب و هدف از پاداش افزایش تعداد دفعات رفتار مطلوب است. این دو روش شرطی‌سازی بیشتر از چیزی که تصور کنید در تمام ابعاد زندگی ما رسوخ کرده‌اند. زمانی که کودک بودیم می‌دانستیم برداشتن میوه اضافه در مهمانی احتمالا به چشم‌غره والدین ختم می‌شود و در دانشگاه یاد گرفتیم پوشیدن لباس‌هایی خلاف قوانین یعنی شنیدن تذکرهای ناخوشایند.
این روانشناس تصریح کرد: متاسفانه مثال‌هایی که از تنبیه به یاد می‌آوریم بسیار بیشتر از پاداش هستند و این موضوع دلیل شکست پروژه‌ها، دوره‌های آموزشی و تصمیمات تجاری بسیاری در سراسر دنیا بوده است. دن آریلی با مشاهده جهانی بودن این پدیده کتاب «پاداش» را تالیف کرد تا مفهوم انگیزه را با نگاهی علمی و کاربردی بررسی کرده و روش درست هدایت کارکنان را به رهبران و کارفرماهای مختلف آموزش دهد.
او درباره دلیل نادیده‌گرفتن نقش پاداش توضیح داد: به نظر نویسنده، اصلی‌ترین دلیل نادیده گرفتن نقش مهم پاداش در هدایت و شکل‌دهی به رفتار افراد، ناآگاهی از سودبخشی طولانی مدت آن است. حتی اگر یک مسئول تصمیم بگیرد با ارائه پاداش به نیروهای خود انگیزه دهد معمولا در انتخاب روش درست گیج می‌شود و به این ترتیب راه سنتی هدیه مالی را انتخاب می‌کند که از دیدگاه نویسنده کتاب پاداش، بدترین نوع انگیزه بخشی است.
ساسان رنجبر عنوان کرد: پس اگر در موقعیت تصمیم گیری یک شرکت یا اداره قرار دارید و با وجود تلاش‌های فراوان و هدیه‌های مالی همچنان تغییری در عملکرد کارمندان مشاهده نمی‌کنید، خواندن این کتاب واجب است.
