به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی فرهنگ وهنر، داوود پورصحت کارشناس رسانه در نشست «مدرسه تابستانه» که درباره سواد رسانهای و اهمیت آن برگزار شده بود در ابتدای صحبت‌های خود در تعریف سواد رسانهای بیان کرد: سواد رسانهای در یک تعریف بسیار کلی عبارت است از یک نوع درک متکی بر مهارت که براساس آن می‌توان انواع رسانه‌ها و انواع تولیدات آنها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد.
وی افزود: سواد رسانهای می‌تواند به مخاطبان رسانه‌ها بیاموزد که از حالت انفعالی و مصرفی خارج شده و به معادله متقابل و فعالانه‌ای وارد شوند که در نهایت به نفع خود آنان باشد. به دیگر سخن، سواد رسانهای کمک می‌کند تا از اخبار رسانه‌ها به گونه‌ای هوشمندانه و مفید بهره‌مند شویم.
این کارشناس رسانه با بیان اینکه امروز در دنیایی زندگی می‌کنیم که خواه ناخواه در شرایط اشباع رسانهای قرار دارد و فضای پیرامون ما سرشار از اطلاعات است بیان کرد: در جامعه آموزش سواد رسانهای به رشد تفکر انتقادی و مشارکت فعال در فرهنگ رسانهای کمک می‌کند. هدف آن، دادن آزادی بیشتر به افراد به وسیله‌ی قدرت دادن به آنها برای دسترسی، تجزیه و تحلیل، ارزیابی و ایجاد رسانه است
پورصحت درباره پیشینه سواد رسانهای در ایران و جهان اظهار کرد: تاریخچه پیدایش سواد رسانهای، به سال ۱۹۶۵ باز می‌گردد. ایران با وجود اینکه قدمت سواد رسانهای در جهان به بیش از سه دهه می‌رسد اما زمان اندکی از ورود آن به ایران می‌گذرد. به همین خاطر، در کشور ما مبحث فوق‌العاده جوانی محسوب می‌شود. سواد رسانهای در ایران از سال ۱۳۸۰ آغاز شده و هم‌اکنون در مدارس و دانشگاه‌ها این مهم تدریس می‌شود.
وی درباره دو نوع تفکر و تفاوت‌های آن توضیح داد: یک نوع از تفکر، تفکر اسفنجی است. اگر اسفنج را در ظرف آبی فرو کنید، به اندازه ظرفیتش، آب را جذب می‌کند. تفکر اسفنجی نیز این‌چنین است. یعنی تمام اطلاعات را جذب می‌کند و برای جذب این اطلاعات هیچ کار فعالانه‌ای انجام نمی‌دهد. هر فکر، عقیده و نظری سر راهش باشد به مجموع اطلاعاتش اضافه می‌کند و در واقع هیچ استدلالی پشت این نظرات و عقاید قرار ندارد. نوع دوم تفکر غربالی است که در این روش فرد اطلاعات را می‌گیرد اما با پرسیدن سوالات مختلف و کندو کاو در آن به بهترین نظر و عقیده برای خودش می‌رسد.
این کارشناس رسانه عنوان کرد: در حقیقت با آشنایی سواد رسانهای، فرد تفکر غربالی را در خود پرورش می‌دهد و هر خبر را با ابعاد مختلف بررسی کرده، جزئیات را در نظر گرفته و نواقص آن را متوجه خواهد شد. طبیعی است که هر خبرگزاری راهبرد و نگرش خاص خودش را دارد و فرد با شناخت بیشتر می‌آموزد که با خواندن هر خبر زود قضاوت نکند و موضع نگیرد.
پورصحت تاکید کرد: جهان امروز جهان اطلاعات است و بیشتر از همه دوران‌ها در معرض اطلاعات هستیم و ساعات فراوانی را صرف استفاده از رسانه‌ها می‌کنیم. اطلاعاتی را دریافت می‌کنیم که خیلی از آنها مفید نیستند و لزومی برای دریافت آنها نداریم. در شرایطی که میزان استفاده و تأثیر رسانه‌ها در حال افزایش است باید میزان آگاهی مردم نیز به همان اندازه از نحوه استفاده صحیح از آن افزایش یابد. بهترین راه برای انجام این کار عمومی کردن سواد رسانهای است.
وی اضافه کرد: عصر حاضر را به واسطه بهره‌گیری از تکنولوژی های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، عصر اطلاعات و ارتباطات نام نهاده‌اند. سواد رسانهای که به معنی توانایی دسترسی، تجزیه و تحلیل، ارزیابی و ایجاد رسانه‌ها در اشکال مختلف می‌باشد در سال‌های اخیر به طور فزاینده‌ای پیچیده شده است. با وجود چنین حجم بالایی از اطلاعات که به لطف تلفن‌های هوشمند و موتورهای جستجو در اختیار ما قرار گرفته است، دانش آموزان امروزی باید در فیلتر کردن آنچه می‌بینند و می‌شنوند کارآمدتر عمل کنند.
او در ادامه بیان کرد: هدف عمده آموزش سواد رسانهای این است که گیرندگان ارتباطات جمعی در فرآیند انتقال و کسب اطلاعات به شرکت کنندگان فعال و آزاد تبدیل شوند، نه این که حالتی ایستا، منفعل و تابع نسبت به تصاویر و ارزش‌هایی داشته باشند که در یک جریان یک طرفه از منابع رسانهای انتقال پیدا می‌کنند.
داوود پورصحت خاطرنشان کرد: سواد رسانهای می‌تواند به مخاطبان رسانه‌ها بیاموزد که از حالت یک مصرف کننده محض خارج شده و به صورتی فعالانه به گونه‌ای در جریان انتقال اطلاعات قرار گیرند که در نهایت به نفع آنان باشد.
