به پایگاه خبری ـ تحلیلی فرهنگ هنر، فریبا عنابستانی در نشستی که به شرح و تفسیر غزلی از حافظ اختصاص داشت درباره ویژگی غزلیات حافظ گفت: محبوبیت فوقالعاده اشعار حافظ در تمام سرزمینهای فارسیزبان، ناشی از زبان ساده و غالبا محاورهای او همراه با موسیقی است. شعر حافظ عاری از فضیلت مصنوعی و استفاده بیتأثیر از تصاویر ساختگی و اصطلاحات ضربالمثلی است. مهمتر از همه، شعر او با عشق به بشریت، تحقیر ریاکاری و تشویق میانهروی و توانایی جهانیسازی تجربه روزمره و ارتباط آن با جستجوی بیپایان عارف برای اتحاد با خدا مشخص میشود.
وی در ادامه به شرح غزلی از حافظ با مطلع «عیب رندان مکن ای زاهد پاکیزه سرشت/که گناه دگران بر تو نخواهند نوشت» پرداخت و اظهار کرد: اساس حرف حافظ در این غزل این است که عیبجویی از دیگران کار بسیار زشتی است. هر کسی مسئول عواقب اعمال خود است و از ظاهر انسانها نمیتوان به باطن آنها پی برد و کسی از باطن دیگری خبر ندارد. درست است که همه انسانها جایزالخطا هستند ولی انسان عاقل از اشتباهات دیگران درس میگیرد و آن را تکرار نمیکند. پس همه ما نیز باید از تجربیات دیگران بهره ببریم.
این کارشناس ادبی اضافه کرد: حافظ در ادامه میگوید «من اگر نیکم و گر بد تو برو خود را باش/هر کسی آن درود عاقبت کار که کشت». بدین معنی که من اگر خوبم و یا بدم از من چه میخواهی، سرت در کار خودت باشد. هر کس حاصلِ کِشتِ خودش را برداشت میکند . خلاصه هر کسی جزای اعمالِ خود را خواهد دید. پس از صالح بودن و یا طالح بودن ما به تو نه فایده می رسد و نه ضرر.
عنابستانی اظهار کرد: حافظ در ابیات «ناامیدم مکن از سابقه لطف ازل/تو پس پرده چه دانی که که خوب است و که زشت»، «نه من از پرده تقوا به درافتادم و بس/پدرم نیز بهشت ابد از دست بهشت» و بیت پایانی غزل میگوید از لطف خدا نا امید مشو که تو از پس پرده خبر نداری. به راستی نمیدانی که نیکوکار کدام است و بدکار کیست. شاید برخلاف تصور تو من شایسته رحمت حق باشم چرا که خداوند فرموده است: مهر من بر قهر من پیشی گرفته است. حافظ در جای دیگری با همین مضمون میگوید «لطف خدا بیشتر از جرم ما است/ نکته سر بسته چه دانی، خموش»
او ادامه داد: تنها من نیستم که از سراپرده پرهیزگاری رانده شدهام. حضرت آدم، پدر من نیز بهشت جاودان را به فریب ابلیس ترک کرد. ای حافظ، اگر در آخرین روز زندگیات هم به معرفت برسی، بیگمان به بهشت خواهی رفت.
فریبا عنابستانی با بیان اینکه حافظ در این غزل نکات مهم اخلاقی را ما گوشزد میکند عنوان کرد: ما باید از عیبجویی کردن از دیگران برحذر باشیم، همه ما عیوبی داریم و سزاوار نیست بدون توجه به نقصهای خود، عیب دیگران را بازگو کنیم. هر انسانی حق دارد زندگیاش را آنطور که دوست دارد نقاشی کند و اهداف خودش را داشته باشد. شما چه خوب باشید یا بد، اعمالتان پای خودتان نوشته خواهد شد.این غزل حافظ در این نشست بلندخوانی و دورخوانی شد:عیب رندان مکن ای زاهد پاکیزه سرشتکه گناه دگران بر تو نخواهند نوشت