-
- |
-
- |
-
- |
-
- |
-
جمعه ۱۴ ارديبهشت ۱۴۰۳
ساعت : ۱۸:۰۰
ساعت : ۱۸:۰۰
به گزارش خبرنگار شهر، پرتو اشراق که مترجمي کهنه‌کار است و در ترجمه‌هاي اخيرش بيشتر در حوزه تئوري و تاريخ موسيقي فعاليت دارد، اين‌بار دست به ترجمه اثري زده که عرصه‌اي گسترده‌تر از هنر موسيقي را در بر مي‌‌گيرد.
عصر آوانگارد، که هر چند به گفته تاريخ‌نگاران هنر اختصاص يک تاريخ مشخص براي آن بسيار مشکل است، به بازه زماني نيمه قرن نوزدهم ميلادي تا هشتمين دهه قرن بيستم، اطلاق مي‌شود، با رئاليسم در اروپا آغاز شده و با سير کوبيسم و اکسپرسيونيسم به هنر پاپ ختم مي‌شود. شعر، تئاتر، نقاشي،موسيقي، ادبيات داستاني و حتي عکاسي در دوران آوانگارد شکوفا شدند و افت و خيز و اوج و افول بسياري را در شيوه‌هاي مختلف تجربه کردند.
«عصر آوانگارد» هيلتون کرامر از آن کتاب‌هايي است که در کنار «در جستجوي زبان نو» رويين پاکباز، «مفاهيم و رويكردها در آخرين جنبش‌هاي هنري قرن بيستم» و «جهاني شدن و هنر جديد» ادوارد لوسي اسميت با ترجمه عليرضا سميع‌آذر، «تاريخ هنر معاصر جهان/اوج و افول مدرنيسم» تاليف عليرضا سميع‌آذر و کتاب‌هاي تاريخ هنر بزرگي چون جنسون، گاردنر، و گامبريج كه عموما تاريخ هنر را تا ابتداي دوران پست مدرن مرور مي‌كنند، مي‌‌تواند شمايي از آن‌چه در دهه‌هاي گذشته بر هنر غرب گذشته را به ما نشان دهد.
هر چند نام اين کتاب كه تا كنون چيزي اعم از مقاله يا كتاب از مولف آن در ايران ترجمه نشده، «عصر آوانگارد» و نه «هنر عصر آوانگارد» است، ولي با يک بار ورق زدنش مي‌فهميم جريانات هنري از هر جريان ديگري در آن مهم‌تر است.
اشراق در درآمدي که بر اين كتاب نوشته، معتقد است که بيشترين تاثير آوانگارد، بر درام، سينما و نقاشي بوده و به دليل اهميت مباني و اصول بنيادين نقاشي، در اين کتاب 16 سال از مهم‌ترين دوره حيات آوانگارد بررسي و تحليل شده است.
منظور اشراق از اين 16 سال، آخرين سال‌هايي است که مي‌توان هنر را در آن‌ها آوانگارد ناميد و نام عصر آوانگارد روي آن نهاد، چه بسا که پس از آن و با گذار از پاپ‌آرت و کانسپچوآل آرت، هنر وارد دنياي پست‌مدرنيسم مي‌شود. دنيايي که تفاوتي عمده با مدرنيسم يا آوانگارديسم دارد و آن اين‌که آن‌چه تحت عنوان مولف در هنر مدرن بسيار حائز اهميت بود -تا آن‌جا که هنرمندان اکسپرسيونيست برون‌ريزي احساسات شخصي‌شان را تبديل به اثر هنري مي‌کردند و اکسپرسيونيست‌هاي انتزاعي اجزاي بدن خود را هنر مي‌دانستند – در پست مدرنيسم به مرور اهميت خود را از دست ميدهد.
«عصر آوانگارد» گردآوري مقالات و نقدهايي از هيلتون کرامر است که همه به شکلي با مباني هنري به‌ويژه نقاشي پيوند دارند، هر چند به لحاظ موضوعي با يکديگر متفاوت هستند، از تجديد حيات ترنر گرفته تا راديکاليزم کوربه، آزادي موندريان، گيتار پيکاسو، بازگشت خوليو گونزالس، مصايب آلفرد ماوره، شهامت ميلتون آوري،فانتزي‌هاي خنده‌دار سول استاينبرگ، فنوريسم ارنست ترو- وا، امپراتوري صلح‌طلب آن آرنولد، کلاسيسيسم هانري کارتيه برسون، تناقضات هربرت ريد و در نهايت دگرگوني‌هاي آوانگارديسم.
تفاوت عمده «عصر آوانگارد» با ديگر کتاب‌هاي تاريخ هنر، شيوه روايتگري و فرا رفتن از يک گزارش صرف تاريخي است؛ تفاوتي که اين کتاب‌را با وجود ترجمه خاص پرتو اشراق و ويرايشي که گه‌گاه در روند خوانش متن ايجاد دست‌انداز مي‌کند، کتابي خواندني کرده است که براي فهم عميق‌تر جريانات مدرنيسم در مقطعي تاريخي در کشورهايي چون فرانسه، انگلستان، آلمان و کشورهاي شمال اروپا و همچنين آمريکا بسيار مناسب است.
کرامر در اين کتاب مصور 690 صفحه‌اي علاوه بر پرداختن به تک تک نقاشان و هنرمندان مطرح سبک‌هاي مختلفي چون امپرسيونيسم، اکسپرسيونيسم، نيورئاليسم، کوبيسم، دادائيسم، فوتوريسم، آپ آرت و پاپ‌آرت و جريانات اين جنبش‌ها، به نظرات سه منتقد بزرگ، کلمنت گرينبرگ، هربرت ريد و هرولد روزنبرگ و همچنين به ارتباط هنر و سياست در دگرگوني‌هاي آوانگارديسم پرداخته است.
انتشارات ناهيد، اين کتاب را در 1650 نسخه -که تيراژ خاص اين نشر است- منتشر کرده و به قيمت 19500 تومان آن‌را در اختيار اهالي فرهنگ و هنر قرار ميدهد. اين انتشارات چند سالي هست که ترجمه‌هاي پرتو اشراق را که خود مي‌گويد کتاب‌ها را بيشتر اوقات بر اساس سليقه شخصي‌اش انتخاب مي‌کند، چاپ کرده و تا به حال مجموعه‌اي با ارزش از اين کتاب‌ها به بازار نشر فرستاده که «ايهام در طبيعت و هنر» و «عصر آوانگارد» تازه‌ترين آن‌ها و «سرگذشت موسيقي راک»، «سرگذشت موسيقي جاز»، «سرگذشت موسيقي پاپ»، «ريشه‌هاي موسيقي»، «سرگذشت پيانو» و «سرگذشت آهنگسازان بزرگ» کتاب‌هاي درخشاني هستند که در پنج سال گذشته ترجمه شده‌‌اند.
اشراق به ادبيات انگليسي و امريکايي نيز علاقمند بوده و پيش از اين کتاب‌هايي مثل «هري پاتر و سنگ جادو»، «هري پاتر و پيام‌آوران مرگ»، «هري پاتر و جام آتش»، «هري پاتر و شاهزاده دو رگه»، «اسکارلت»، «بر باد رفته»، «سپتيموس هيپ – کتاب چهارم – گرداب»، «سپتيموس هيپ – کتاب چهارم – گرداب»، «سپتيموس هيپ – کتاب دوم – پرواز»، «سپتيموس هيپ – کتاب يکم – جادو»، «داستان زندگي خالق شازده کوچولو» و همين‌طور «مرگ ويشنو» را که به مراتب در سطح پايين‌تري از کتاب‌هاي هنري تازه‌‌ترجمه‌شده‌اش هستند و در ژانر کتاب‌هاي عامه‌پسند و نه تخصصي مي‌گنجند، ترجمه کرده و به نشر سپرده است.
بهار عليزاده
