خانه‌ي «پدر خليج فارس» شناسايي شد

ايسنا: خانه‌ي «معين‌التجار بوشهري» در محدوده‌ي خيابان لاله‌زار و سعدي جنوبي در کوچه‌ي «بوشهري» واقع شده و روزگاري خانه‌ي معين‌التجار بوشهري، مالک دوم باغ لاله‌زار بوده است.

معين‌التجار بوشهري يکي از شخصيت‌هاي پرآوازه‌ي تاريخي، تجاري، سياسي و دريايي ايران است و فعاليت‌هاي اقتصادي، سياسي و فرهنگي او به‌طور مستقيم موجب احياي موقعيت ايرانيان در خليج فارس شد.

پس از پيروزي انقلاب مشروطه و تشکيل مجلس، او يکي از 10 نماينده‌ي تجار بود که به مجلس اول (17 مهرماه 1285 هجري شمي) وارد شد و از چهره‌هاي متنفذ و شجاع مجلس به‌شمار مي‌آمد. در دوره‌ي سوم قانونگذاري نيز حاج معين‌التجار از بوشهر به وکالت انتخاب شد و در مجلس جزو هيأت علميه که رهبري آن با سيدحسن مدرس بود، قرار گرفت.

معين‌التجار در جنگ جهاني اول و قيام مردم جنوب مانند درگيري‌هاي رييس‌علي دلواري با انگليسي‌ها، از آزادي‌خواهان و مبارزان ضداستبداد و استعمار پشتيباني مي‌کرد و در تحولات سياسي اقتصادي حضور فعالي داشت. او به‌دليل قدرت و نفوذ سياسي و اقتصادي بالايي که پيدا کرده بود، در نهادهاي اقتصادي و سياسي اواخر عهد قاجار، يعني دوره‌ي احمدشاه نقش فعالي داشت. از جمله، او ضامن برافراشته بودن پرچم ملي ايران در نقاط جنوبي محسوب مي‌شد و نخستين کتابي که درباره‌ي خليج فارس نوشته شد مربوط به معين‌التجار بوشهري در سال 1285 هجري قمري است و مي‌توان گفت معين‌التجار بوشهري پدر خليج فارس و تثبت‌کننده‌ي نام و مالکيت آن بوده است.

حاج محمد معين‌التجار در تهران نزديک 30هزار مترمربع از باغ لاله‌زار را که امروز بين خيابان‌هاي سعدي جنوبي و لاله‌زار است، از ناصرالدين‌شاه خريد و در آن چند عمارت باشکوه ساخت، به‌طوري که در تهران هيچ بنايي به شکوه و زيبايي بناهاي حاج معين‌التجار در آن تاريخ وجود نداشت. وقتي در کابينه‌ي ميرزا نصرالله‌خان مشيرالدوله لايحه‌ي «قرضه از خارجي» در مجلس رد شد و قرار شد بانک ملي با سرمايه‌ي ايراني تشکيل شود، معين‌التجار به اتفاق امين‌الضرب تلاش زيادي کرد و سرمايه‌اي قابل ملاحظه جمع کردند و حتا از سرمايه‌ي خود معين‌التجار براي راه‌اندازي اين بانک استفاده کردند تا بانک ملي با سرمايه‌ي ايراني در راستاي حمايت از توليد و کار داخلي تشکيل شود. به جرأت مي‌توان گفت، نخستين شخصيت ايراني در حمايت از توليدات داخلي، معين‌التجار بوشهري است که پدر حمايت از کار و سرمايه‌ي ايراني محسوب مي‌شود.

خانه‌ي معين‌التجار بوشهري قرينه‌ي خانه‌ي قوام‌السلطنه (موزه‌ي آبگينه و سفالينه‌هاي ايران) است. با توجه به اين‌که تابلوهاي نقاشي موجود در اين خانه از اروپا تهيه شده است، اين بنا قابليت تبديل شدن به موزه‌ي بين‌المللي نقاشي رو تابلوهاي گچي را دارد.

اکنون اين بناي فاخر که ميراث شخصيت فاخر ملي، معين‌التجار بوشهري است، در معرض خطر نابودي و در وضعيت نامناسبي قرار دارد و متأسفانه اين اثر فاخر در فهرست آثار ملي نيز ثبت نشده است.