-
- |
-
- |
-
- |
-
- |
-
جمعه ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۳
ساعت : ۱۵:۴۸
ساعت : ۱۵:۴۸
به گزارش خبرنگار فرهنگي«شهر»، قدس يا بيت‌المقدس، نام عربي اورشليم است؛ شهري تاريخي و مقدس در اديان ابراهيمي و بزرگ‌ترين و پرجمعيت‌ترين پايتخت مورد مناقشه ميان فلسطين و اسرائيل، که مسجدالاقصي، نخستين قبله مسلمانان جهان در آن واقع است.
روز جهاني قدس
16 مرداد سال 1358، پس از بمباران جنوب لبنان توسط نيروهاي دفاعي اسرائيل، امام خميني(ره) از مسلمانان جهان خواست آخرين جمعه ماه مبارک رمضان را به عنوان «روز قدس» انتخاب کنند و در اين روز همبستگي خود را در حمايت از «حقوق قانوني مردم مسلمان فلسطين» به نمايش بگذارند. آيت‌الله خميني در مورد روز قدس گفته است: «روز قدس فقط روز فلسطين نيست، روز اسلام است؛ روز حکومت اسلامي است. روزي است که بايد به ابرقدرت‌ها فهماند که ديگر آن‌ها نمي‌توانند در ممالک اسلامي پيشروي کنند. من روز قدس را روز اسلام و روز رسول اکرم مي‌دانم، و روزي است که بايد ما تمام قواي خودمان را مجهز کنيم.»
صهيونيسم چطور فلسطين را اشغال کرد؟
ماجراي اشغال سرزمين فلسطين، از اواخر قرن نوزدهم و آغاز قرن بيستم آغاز شد. تقسيم مستعمرات تجزيه شده از امپراطوري عثماني که با دسيسه‌هاي استعمار به وقوع پيوست، سبب سلطه نظامي و سياسي بريتانيا در خاورميانه شد. همزمان با اقدام ظالمانه دولت استعماري انگليس در تحت قيموميت درآوردن سرزمين فلسطين در سال 1917 ميلادي (1335 هجري شمسي)، کوشش بريتانيا براي مقابله و پيشگيري از حرکت استقلال‌‌طلبانه مردم فلسطين و پديد آوردن پايگاهي همسو با مطامع خويش در فلسطين، با تحريک حلقه‌اي از افراطيون يهودي و بر اساس انديشه موهوم «ملت واحد يهود» و با تکيه بر افراطي‌ترين انديشه‌هاي نژادپرستانه حزبي استعماري، با عنوان «صهيونيسم» ساخته و پرداخته شد.
در سايه حمايت دولت‌هاي استعمارگر، موجي از مهاجرت يهوديان با وعده و در مواردي با تهديد و دسيسه دولت‌هاي همسو با استعمار شکل گرفت. «لرد بالفور» وزير خارجه انگليس و همچنين دولت آمريکا، در آستانه پيروزي متفقين بر دولت عثماني و آلمان، تبديل فلسطين به مملکت يهود را تضمين کردند و نهايتا در نوامبر سال 1917 ميلادي، با انتشار اعلاميه بالفور مبني بر طرح تأسيس «کانون ملي يهود» در فلسطين، نطفه اسرائيل شکل گرفت. نخستين قيام خونين فلسطينيان با شهادت 351 مبارز و دستگيري تعداد زيادي از مبارزان با آتش سلاح صهيونيست‌ها و سربازان انگليسي در سال 1929 سرکوب شد.
نخستين رهبران مقاومت
شيخ عزالدين قسام، پدر مبارزات سازمان‌يافته و آزاديبخش فلسطين بود که پس از 15 سال مبارزه با صهيونيست‌ها، همراه با جمعي از يارانش به شهادت رسيد. ديگر رهبران جهاد فلسطين پس از وي، عبدالقادر حسيني و حسن سلامه بودند که توسط نيروهاي انگليسي و تروريست‌هاي صهيونيست تحت حمايت آنان، به شهادت رسيدند.
حمايت همه‌جانبه انگليس و امريکا از اسرائيل
دولت استعماري بريتانيا همزمان با پايان يافتن قيموميت انگليس در 14 مه 1948 (1367 هـجري قمري)، با تشکيل «شوراي ملي يهود» در تل‌آويو و اعلام موجوديت دولتي با عنوان اسرائيل، سرزمين غصب شده فلسطين را به صهيونيست‌ها سپرد و ترومن، رئيس جمهور آمريکا، نيز آن را به رسميت شناخت. پس از آن و با حمايت نظامي و سياسي انگليس و آمريکا، صهيونيست‌ها براي توسعه قلمروي خويش، به کشتار و اخراج فلسطينيان از سرزمين مادري‌شان پرداختند و در «کفر قاسم» و «دير ياسين» حمام خون به راه انداختند. بيشتر قطعنامه‌هاي سازمان ملل و شوراي امنيت، از سوي امريکا و انگليس وتو شد و آن‌ها که پذيرفته شد، شامل مفاد متعدد به ضرر فلسطينيان بود.
سازمان آزاديبخش فلسطين
با تأسيس سازمان آزاديبخش فلسطين در سال 1964 ميلادي و انتشار منشور اين سازمان، نور اميدي در دل مبارزان فلسطيني افروخته و دوراني تازه از جهاد مسلحانه و سازمان‌يافته چريکي عليه اشغالگران آغاز شد؛ اما در جريان جنگ نابرابر 6 روزه در سال 1387 هجري قمري، بخش‌هايي از مصر، سوريه و اردن، از جمله بيت‌المقدس و بيت‌اللحم اشغال شد. مبارزه چريک‌هاي فلسطيني در کرامه و شکست اسرائيل در اين نبرد، تبديل به نقطه عطف در مبارزات فلسطينيان آواره در اردن شد؛ اما کشتار بي‌رحمانه فلسطينيان در سپتامبر سال 1970 توسط دولت اردن، آنان را کاملا از تکيه بر حمايت مقطعي دولت‌هاي عربي نااميد کرد.
پيروزي‌ها و شکست‌‌ها
عمليات ارتش مصر در جنگ رمضان 1393 هجري قمري (اکتبر 1973 ميلادي) خط دفاعي معروف بارلو در آنسوي کانال سوئز را طي کرد، صحراي سينا را پس گرفت و وارد خاک اشغال‌شده فلسطين شد. همچنين ارتش سوريه در نبرد با نيروهاي اشغالي، پيروزي‌هاي چشمگيري به‌دست آورد؛ اما در آستانه شکست کامل اسرائيل و بازپس‌گرفتن سرزمين‌هاي اشغالي، آمريکا و دولت‌هاي غربي، سريع و علني، به کمک اسرائيل شتافتند. ديگر دولت‌هاي عرب نيز از ياري به مصر و سوريه دريغ کردند و ورق جنگ به ضرر مسلمانان برگشت.
تحميل صلح و خيانت انورسادات
با تحميل صلح به مصر و سوريه، نبرد رمضان بي‌نتيجه ماند و پس از آن، انورسادات، جانشين جمال عبدالناصر رهبر محبوب مصر، با اشغالگران سازش کرد و با عقد قرارداد «کمپ‌ديويد» در سال 1978 ميلادي، مصر رژيم اشغالگر اسرائيل را به رسميت شناخت. صلح انورسادات، بزرگ‌ترين خيانت به ملت فلسطين و جهان اسلام محسوب مي‌شود.
حکومت خودگردان فلسطين
حکومت ملي فلسطين در سال 1994 و در پي پيمان مصالحه «اسلو» ميان سازمان آزاديبخش فلسطين و اسرائيل، به‌عنوان يک حکومت انتقالي پنج ساله تأسيس شد تا مذاکرات نهايي دو طرف در اين مدت انجام شود. طبق پيمان «اسلو»، اختيار کنترل مسائل امنيتي و کشوري مناطق شهرنشين و کنترل مسائل کشوري مناطق روستايي به حکومت خودگردان فلسطين تفويض شد و کنترل انحصاري ديگر مناطق، از جمله مناطق مسکوني اسرائيل، دره اردن و جاده‌‌هاي عبوري ميان مناطق فلسطيني‌نشين، به اسرائيل داده شد. بيت‌المقدس شرقي نيز از شمول مفاد اين پيمان مستثني شد. رئيس حکومت خودگردان فلسطين از هنگام تشکيل در 1996 ياسر عرفات بود. او همچنين رئيس سازمان آزاديبخش فلسطين از سال 1969 و رئيس و بنيانگذار جنبش فتح از سال 1959 تا هنگام مرگ بود. اين رهبر فلسطيني بيشتر عمرش را در مبارزه با اسرائيل گذراند؛ اما در سال 1988 با قبول قطعنامه 242 شوراي امنيت، موضع خود را نسبت به اسرائيل تعديل کرد.
ياسر عرفات در سال 1994 همراه با شيمون پرز و اسحاق رابين، براي مذاکرات انجام شده در «اسلو» جايزه صلح نوبل گرفت. وي در 10 اکتبر 1959، همراه با خليل وزير، صلاح خلف، خالد حسن و فاروق قدومي، جنبشي را با نام «فتح» تاسيس کردند.
انتفاضه
انتفاضه اول ملت فلسطين عليه اشغال سرزمينشان توسط ارتش رژيم صهيونيستي، در 8 دسامبر 1987 آغاز شد و اين حرکت مردمي توانسته تا امروز که دومين انتفاضه در جريان است، ضرباتي از جهات مختلف سياسي، امنيتي و اقتصادي، به رژيم اشغاگر وارد کند. لغت انتفاضه، به معني جنبش و لرزش است که همراه با نيرو و سرعت باشد. اما از نظر انقلابيون جهان، انتفاضه حکايت از عملکرد معترضانه و شجاعانه مردم غيرمسلح فلسطين در برابر رژيم اشغالگر قدس دارد. در واقع انتفاضه حرکت توده‌هاي سنگ‌به‌دست مردم فلسطين اعم از پير و جوان و زن و مرد است. در تاريخ يک قرن گذشته فلسطين، چندين انتفاضه و قيام مردمي صورت گرفته است. انتفاضه بزرگ مردم فلسطين معرئوف به «انتفاضه اول» در سال 1987 رخ داد.
حمايت مسلمانان جهان از فلسطين
مبارزه آوارگان فلسطيني براي بازپس گرفتن سرزمين‌هايي که اکنون چند سالي است شهرک‌هاي صهيونيست‌نشين در آن‌ها ساخته مي‌شود، سال‌هاي سال است ادامه دارد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي و دعوت امام خميني(ره) براي نامگذاري آخرين جمعه ماه مبارک رمضان به «روز جهاني قدس»، همه‌ساله در ايران گروه‌هايي از مردم، پيش از اقامه نماز جمعه به راهپيمايي در حمايت از مردم فلسطين مي‌پردازند. همچنين در برخي از کشورهاي اسلامي چون اندونزي، ترکيه، لبنان، بحرين، پاکستان و حتي برخي از کشورهاي غير اسلامي چون آمريکا و انگلستان در برخي از مراکز اسلامي، تظاهراتي با حضور گروهي از مسلمانان و غيرمسلمانان به مناسبت اين روز برگزار مي‌شود.
