معماري مساجد مدرن شبيه کليساهاست

حجت‌الاسلام محمدرضا کافي در گفت‌وگو با خبرنگار شهر گفت: تغييرات معماري مساجد بستگي به مرور زمان دارد و هر زماني که بر عالم بگذرد، طبيعت اين است که افراد مختلفي با سليقه‌هاي مختلف، به نظر خودشان براي بهبود، تغييراتي را به‌وجود مي‌آورند و اين تغييرات شامل معماري نيز مي‌شود.
وي ادامه داد: براي مثال مسجد قبا که پيامبر اکرم(ص) در محله قبا در مدينه بنا کردند، بسيار ساده و بي‌آلايش بود؛ ولي به مرور زمان و با اعمال سليقه‌هاي مختلف توسط مردم، اين مسجد امروز ديگر همان مسجد بي‌آلايش دوران پيامبر(ص) نيست. همين تغييرات را در مسجدالنبي مدينه نيز شاهديم.



امام جماعت مسجد حضرت فاطمه زهرا(س) در تهران همچنين اظهار داشت: در گذشته مردم خانه‌هايشان را همجوار با مساجد مي‌ساختند تا بتوانند به راحتي در مسجد رفت‌وآمد کنند و در نماز جماعت و ديگر برنامه‌هاي آن شرکت داشته باشند؛ ولي امروز کاربري مساجد در نسبتي مستقيم با افزايش نيازمندي‌ها و توقع مردم، تغيير کرده است.
اين روحاني ادامه داد: در گذشته مساجد محل دادوستد، قضاوت، مشورت، عبور و مرور و ديدار مردم با يکديگر بود؛‌ ولي مساجد امروز ديگر اين کاربري‌ها را ندارند. از طرفي مساجد براي تامين هزينه‌‌هايشان با مشکلاتي مواجه‌اند و از آن‌جا که مي‌خواهند مستقل باقي بمانند، کاربري بخش‌هايي از بنا را تغيير مي‌‌دهند و در حاشيه آن به فعاليت اقتصادي مي‌پردازند.



وي افزود: اين فعاليت‌‌ها بر اساس نيازمندي‌هاي جامعه امروز است؛ ولي اگر مساجد از لحاظ هزينه‌ها تامين شوند، فقط به فعاليت‌هاي فرهنگي مي‌پردازند؛ زيرا فعاليت فرهنگي پرهزينه است و مساجد نيز هرگز نهادهاي دولتي نبوده‌اند که بودجه‌اي به آن‌ها اختصاص داده شود و قصد هم بر اين نيست که مساجد دولتي شوند.



حجت‌الاسلام کافي اظهار داشت: خوشبختانه تاکنون مساجد شيعه به هيچ ارگان و نهاد و دولتي وابسته نبوده‌‌اند و هميشه فعاليتشان مستقل بوده است. به همين دليل است که امروز با توجه به بالارفتن هزينه‌ها، مساجد مجبور شده‌‌اند به فعاليت‌هاي درآمدزا بپردازند.
وي درباره مدرنيته در معماري مساجد امروزين گفت: متاسفانه امروزه برخي سليقه‌ها، شکل و شمايل مساجد را عوض کرده‌اند و معماري برخي از مساجد امروزي بسيار شبيه به معماري کليساست. به گمان من اين‌‌ها افکاري است که به معماري مساجد تحميل شده است؛ افکاري که قصد داشته‌اند مساجد را به اصطلاح مدرن کنند.
اين روحاني خاطرنشان کرد: اگر بيشتر دقت کنيم خواهيم ديد که دست‌ها و دسيسه‌هايي وجود دارند که مي‌خواهند ما را از سنت‌هايمان دور کنند و ما بايد آگاه باشيم و به مردم اطلاع‌رساني کنيم تا مردم نگذارند مساجد ما از حالت اصيل خود خارج شوند.
حجت‌الاسلام کافي درباره برخي مساجد که در ساخت آن‌ها از مواد و مصالح بي‌کيفيت استفاده مي‌شود، اظهار داشت: افراط و تفريط در هر چيزي خوب نيست و اسلام نيز افراط و تفريط را نفي مي‌کند. اين‌که مساجد را زينت مي‌‌کنند کار غلطي است و در روايات هم هست که يکي از نشانه‌هاي آخرالزمان اين است که مساجد را به طلا و جواهرات آذين مي‌کنند.
وي ادامه داد: در ساخت مساجد و رسيدگي به آن‌ها، تفريط هم جايز نيست. يک مسجد نبايد طوري ساخته شود که عمر کوتاهي داشته باشد يا آن را با مصالح نامناسب بسازند و يا نماي آن را به‌دور از سنت‌ها، و با بي‌اهميتي درست کنند.
امام جماعت مسجد حضرت فاطمه زهرا(س) تاکيد کرد:‌ بايد مساجدي بسازيم که بهره‌برداري از آن بر مبناي عبادت و معنويت بيشتري باشد. بايد دقت بيشتري در انتخاب وسايلي که داخل مساجد گذاشته مي‌شود، صورت بگيرد. نبايد در مساجد زينت و شمايل بگذاريم و به بهانه برپايي هيئت‌ها، علامت‌هاي غول‌پيکر را در مساجد قرار دهيم.