تهران کوتاه قد مي ماند/ ضوابط بلند مرتبه سازي در طرح تفصيلي

مجيد پاکساز در گفت و گو با خبرنگار مديريت شهري شهر پيرامون وضعيت بلند مرتبه سازي در تهران پس از اجراي طرح تفصيلي گفت:  ارتفاع ساختمان هاي تهران ميان قد است که پس از اجراي طرح تفصيلي متوسط ارتفاع آن 5/0 طبقه  افزايش خواهد داشت.

مديرکل شهرسازي و طرح‌هاي شهري شهرداري ادامه داد: تهران فرزند البرز است به همين دليل در مسير اجراي طرح تفصيلي جديد و تدوين ضوابط بلند مرتبه سازي توجه لازم به موضوع ارتفاعات شمالي شهر شده است. بنابراين قرار نيست با ساخت و سازهايي بي برنامه به سيما و منظر شهري و  نيز محيط زيست لطمه اي وارد شود.

وي خاطرنشان کرد: در طرح تفصيلي جديد گفته شده که شهرداري تهران موظف است ضوابط بلند مرتبه سازي جديد را تدوين کند.  تا زماني که ضوابط بلند مرتبه سازي جديد تدوين، بررسي و نهايي شود در مصوبه هايي که در کميسيون ماده 5 به تصويب مي رسد درخواست هاي موجود به صورت موردي بررسي و جهت تصويب به کميسيون ماده 5 شهر تهران ارسال مي شود .

پاکساز بعنوان يکي از اعضاي کميته پژوهشي شهرسازي و معماري شهر تهران تصريح کرد: بحث هاي بسياري در کميته هاي تخصصي داشته ايم که به ما اين امکان را داده است تا به يک مکان يابي برسيم. بنابراين اين مکان يابي است که به ما مي گويد در چه مکاني مي توان بلند مرتبه سازي وجود داشته باشد و در بخش هايي خير . بدين معنا که هر جايي را براي بلند مرتبه سازي مناسب ندانسته ايم .

وي با بيان اين که تمايل براي بلند مرتبه سازي در تهران قابل توجه است ،تاکيد کرد: بلند مرتبه سازي نيز اگر اصولي ساخته شود مي تواند بعنوان يکي از راهکارهاي پاسخگويي به نياز شهروندان تلقي گردد.بدين معني که در بلند مرتبه سازي ها همواره سطح اشغال را کم در نظر مي گيريم در نتيجه ساختمان مرتفع محوطه بزرگي را براي افراد باقي مي گذارد. در ميان مرتبه سازي معمولامي گوييم 60 درصد سطح اشغال را بنا بسازند. اما در بلند مرتبه سازي ها اين عدد 30 درصد يا 20 درصد و ياکمتر است. يعني بين 80 تا70 درصد از زمين به محوطه سازي و درختکاري اختصاص مي يابد.

مدير طرح تفصيلي جديد تهران پيرامون ضوابطي که در مورد بلند مرتبه سازي در طرح تفصيلي در نظر گرفته شده است، عنوان کرد: اين مسئله را نيز بايد در نظر بگيريم که بلند مرتبه سازي ها نبايد به ساختمان هاي ديگر -بخاطر اعتقادات اسلامي که داريم- مشرف باشند. همچنين به دليل رعايت مسائل بهداشتي، فرهنگي و موضوع سلامت نبايد سايه افکني بر ساختمان هاي مجاور داشته باشند. جمعيتي که در آن محدوده مستقر مي شود و خدماتي که آن جمعيت نياز دارد، شبکه اي که آن بلند مرتبه سازي در آن قرار دارد و .. از جمله مواردي است که در ضوابط جديد در نظر گرفته شده است.

پاکساز تصريح کرد: بلند مرتبه سازي شامل مولفه هاي بسياري است از جمله مولفه هاي اجتماعي، شبکه، مشرفيت، خدمات، منظر شهري و ... اما قرار نيست که ما بلند مرتبه ها را بر روي يک خط بسازيم به گونه اي که در آن سوي اين خط بلند مرتبه سازي باشد و در سوي ديگرش خير. بلند مرتبه ها به صورت متخلل و با نظمي ساخته مي شوند که به جريان هوا و همسايگي ها و مجاورت هاي خود نيز توجه داشته باشند. ضمن اين که به ديد و منظر شهري و ابعاد جغرافيايي و خداداي اش  نيز توجه کرده ايم. 

پاکساز عنوان کرد: در طرح تفصيلي ضوابطي خاص مانند قرار نگرفتن تمام بلوک ها در کنار يکديگر ، عقب و جلو شدن اين بلوک ها  به منظور اجازه عبور جريان هوا  به گونه اي که قاعده مشرفيت را نيز رعايت کنيم در نظر گرفته مي شود. بنابراين شهروندان مي توانند خيالشان راحت باشد که در ضوابطي که در مورد بلند مرتبه سازي در طرح تفصيلي گنجانده شده جريان هوا در سطح شهر مسدود نخواهد شد .

پاکساز  با تاکيد بر اين که در گذشته ضوابط بلند مرتبه سازي مختلفي را تجربه کرده ايم که بعضا ايراداتي داشته اند، گفت: موضوع بلند مرتبه سازي مقوله پيچيده و مهمي است که مولفه هاي مختلفي را دربرمي گيرد. مثلا شيوه بلند مرتبه سازي که ارکان آن به صورت پله اي طرح ريزي شده بود داراي مشکل محاسبات سازه اي بود چرا که شکستگي هايي که در ساختمان ها بر اساس رعايت مفاد آن شيوه ايجاد مي شود طراحي سازه اي ساختمان را تحت تاثير قرار مي دهد . قطعا اين شيوه در مواقع زلزله خطراتي را ايجاد مي کند. افزون بر آن نما و سيماي زيبايي نيز نداشتو نيزمالکين اصرار داشتند که حداکثر استفاده را از محدوده تحت اختيارشان ببرند تا فروش و درآمد بيشتري داشته باشند.

وي گفت: تاکيد مي کنم وضعيت کنوني بلند مرتبه هادر  تهران در حالت بدي نيست اما براي آينده در ضوابط جديد به اين نتيجه رسيده ايم که  تهران به لحاظ ارتفاع ساختمان هاي آن شهري ميان قد و در پاره اي پهنه ها کوتاه قامت است، يعني متوسط قد تهران براي بلند مرتبه سازي 2 طبقه است. قرار است اين عدد بعد از اجراي طرح تفصيلي به حدود 2.5 طبقه برسد . اين بدين معني است که با اجراي ضوابط جديد بلند مرتبه سازي باز تهران قد بلند نمي شود.

مدير کل شهرسازي و طرح‌هاي شهري شهرداري تهران گفت: شهر کوتاه قامت ويژگي هاي مثبت بسياري دارد اما ويژگي هاي منفي نيز دارد. از جمله اين که خدمات رساني به چنين شهرهايي که پراکنده هستند سخت و هزينه بر است در صورتي که اين خدمات را در يک مجتمع اصولي (مثلا يک ساختمان بلند مرتبه )با چهارچوب و مکان يابي اصولي متمرکز کنيم خدمات رساني راحت تر مي شود و ملاحظات اجتماعي و مباحث منظر  نيز رعايت مي شود، در اين صورت مي توانيم نشانه هاي شهري  هم داشته باشيم. قرار هم نيست که همه ساختمان ها شبيه همباشند، بلکه  رخي از ساختمان ها بايد کوتاه و برخي قامتي متوسط و برخي نيز بايد بلند قامت و به عبارتي شاخص باشند.