-
- |
-
- |
-
- |
-
- |
-
جمعه ۲۸ ارديبهشت ۱۴۰۳
ساعت : ۱۰:۵۷
ساعت : ۱۰:۵۷
به گزارش شهر، عقب‌ماندگي آذربايجان، عقب‌ماندگي ايران است، اين جمله‌اي است بر آن شديدا تاکيد دارد و بعد شفاف و صريح ادامه مي‌دهد که چرا همين آذربايجان که سر ايران است بايد امروز دچار تبعيض و بي‌عدالتي باشد و از بسياري از مناطق و استان‌هاي ديگر که توسعه را ديرتر از او آغاز کرده‌اند و به اندازه او هم استعداد و استحقاق نداشته‌اند، عقب‌تر بماند؟ وي اساس تبعيض را سياسي کاري مي‌داند و مي‌گويد: هر مسئولي که به قدرت رسيده است به خود اجازه داده است بدون در نظر گرفتن استعدادها و استحقاق‌ها و تنها بر مبناي سلايق شخصي و سياسي، منابع و سرمايه‌هاي ملي را در مناطق مورد علاقه خودش سرمايه‌گذاري کند. آنچه خواهيد خواند گفت‌وگوي اختصاصي فارس با محمد باقر قاليباف است.
****سوء‌مديريت از تحريم‌ها مهمتر هستند
فارس: حضرتعالي مسئله مديريت را مهمترين مسئله کشور ما مي‌دانيد، آيا شما تحريم‌هايي که بر ضد کشور ما اِعمال مي‌شود را ناديده مي‌گيريد؟
قاليباف: تحريم‌ها مهم هستند اما مطمئنا سوء مديريت از آن مهمتر است. براي اينکه بفهميم واقعاً مسئله اصلي ما چيست بايد نگاهي واقع‌بينانه به موقعيت و وضعيت کشورمان داشته باشيم. ما جامعه‌اي داريم که در آن، چند ميليون دانشجو و چند ميليون فارغ‌التحصيل در مقاطع مختلف وجود دارد، کشوري با منابع عظيم انرژي، تجربه حداقل 100 سال تلاش در مسير توسعه و پيشرفت، داراي جايگاه مهم در منطقه، مجهز به يک پشتوانه عميق ديني، داراي نظام سياسي بديع در جهان اسلام و چندين و چند ويژگي منحصر به فرد ديگر. اما وضعيتمان چگونه است؟ يکي از بالاترين نرخ‌هاي تورم و بيکاري در جهان را داريم، صنايع، کشاورزي و توليد ملي‌مان ضعيف شده است، اقتصادمان به شدت متکي به نفت است، تحريم‌هاي بين‌المللي شديدي عليه ما وضع شده است، از سند چشم‌انداز و برنامه‌هاي توسعه منحرف شده‌ايم و آمار اعتياد و طلاق و افسردگي در ميان جوانانمان افزايش يافته است.
در همه جاي دنيا، آن عاملي که سرمايه‌ها و منابع مادي و معنوي يک جامعه را تبديل به پيشرفت و توسعه و رفاه کشورها مي‌کند، مديران کارآمد آن کشورها هستند. اينکه من اصرار بر عامل مديريت در وضعيت کنوني کشورمان دارم حاصل تجربه اي است که در همه کشورهاي موفق به دست آمده است. اگر به مالزي، اندونزي، کره‌جنوبي، سنگاپور، برزيل و ده‌ها کشور ديگر که زماني حتي از ما هم عقب‌تر بودند اما امروز جزو کشورهاي پيشرفته و مرفه دنيا هستند نگاه کنيد مي‌بينيد که در همه آنها عامل مديريت در توسعه کشور بسيار مهم بوده است. در همين کشور خودمان هم در دوره‌هايي که ما توانستيم به اهدافمان دست پيدا کنيم، مديريت جامعه بود که پيشگام بود. مديريت موفق زمان جنگ، نمونه‌اي از همين مديريت‌ها بود که بنده به آن مديريت جهادي مي‌گويم. در دوران هشت ساله شهرداري تهران هم تمام تلاش ما اين بود که همين الگوي مديريت جهادي را پياده کنيم و به لطف خداو همکاري مردم موفق شديم با وجود تحريم‌هايي که هم از خارج و هم از داخل و از طرف برخي نهادهاي دولتي عليه ما صورت مي‌گرفت، بسياري از اهدافمان در توسعه و پيشرفت شهر تهران را تنها با استفاده از منابع و سرمايه‌هاي خود شهر تهران محقق گردانيم.
تجربه اداره تهران نشان داد که حتي بدون پول نفت هم مي‌توان به توسعه و پيشرفت رسيد. بنده بر اين باورم که اگر همين الگو را در سطح کشور هم پياده کنيم هم از اثرات تحريم‌ها در امان خواهيم بود، هم اقتصاد بدون نفتي که سال‌هاي طولاني آرزوي ملت ايران و دغدغه رهبر معظم انقلاب بوده است، محقق مي‌شود و هم روند توسعه و پيشرفت کشور و رفع مشکلات و دغدغه هاي مردم شتاب مي‌گيرد.
***جايگاه ايران در منطقه و آسيا، شبيه جايگاه آذربايجان در ايران است
فارس: حال اگر کشور ما تا بدين حد داراي ظرفيت است شما ظرفيتهاي آذربايجان شرقي را چطور ارزيابي مي‌کنيد؟
قاليباف: اگر من بخواهم فقط يک مثال از وجود ظرفيتهاي فوق‌العاده براي پيشرفت در کشور بزنم آذربايجان شرقي گزينه اول خواهد بود. جايگاه ايران در منطقه و آسيا، شبيه جايگاه آذربايجان در ايران است. دقيقا همه اتفاقي که در مورد ايران رخ داده است در مورد آذربايجان ما هم رخ داده است. آذربايجاني که در همه لحظات تاريخ ساز و سرنوشت ساز اين کشور پيشرو و پيشگام بوده است و از هيچ ايثارگري فروگذار نکرده چرا بايد امروز دچار تبعيض و بي عدالتي باشد و از بسياري از مناطق و استان‌هاي ديگر که توسعه را ديرتر از او شروع کرده‌اند و به اندازه او هم استعداد و استحقاق نداشته‌اند، عقب‌تر باشد؟ آيا جايگاه آذربايجان و تبريز امروز در حد نام و افتخارات فراوان اين خطه است؟ تبريزي که همواره شهر اولين‌ها بوده است. اولين مدرسه، اولين چاپخانه، اولين تئاتر، اولين نشريه، اولين بلديه و ... آيا امروز بايد در بي‌عدالتي و تبعيض اول باشد؟ بنده معتقدم که سرنوشت ايران و سرنوشت آذربايجان به هم گره خورده است. عقب‌ماندگي آذربايجان، عقب‌ماندگي ايران است و بالعکس سربلندي آذربايجان يعني سربلندي ايران و سربلندي ايران يعني سربلندي آذربايجان.
يکي از مهمترين عرصه‌هاي توسعه و پيشرفت در يک کشور، توسعه منطقه‌اي است. وضعيت ما در اين زمينه بسيار نااميدکننده است. ما گرفتار يک تبعيض و بي‌عدالتي گسترده در توسعه منطقه‌اي هستيم که آذربايجان ما هم از اين تبعيض بي نصيب نبوده است.
***ظرفيتهاي آذربايجان يک کشور 100 ميليون نفري را اداره مي‌کند
فارس: آيا آذربايجان واقعا زمينه و استعدادش کمتر از ساير نقاط کشور است؟
قاليباف: نگاه غيرعلمي به توسعه موجب شده است تا شاهد تدوام محروميت استان‌هاي محروم و تداوم رونق استان‌هاي از قبل ثروتمند باشيم. هر مسئولي که به قدرت رسيده است به خود اجازه داده است بدون در نظر گرفتن استعدادها و استحقاق‌ها و تنها بر مبناي سلايق شخصي و سياسي، منابع و سرمايه‌هاي ملي را در مناطق مورد علاقه خودش سرمايه‌گذاري کند. به اعتقاد بنده مشکل ما در جمهوري اسلامي در خصوص اين بي‌عدالتي‌ها، مشکل قانون اساسي و قواعد نيست بلکه مشکل اصلي ما سوء مديريت و سياسي کاري و شعارگرايي مسئولان ما است.
***واردات بي‌رويه رمق توليدات داخلي را گرفته است
قاليباف: آذربايجان هميشه قطب کشاورزي - صنعتي کشورما بوده است. يکي از متخصصان خارجي، بعد از بازگشت از آذربايجان، در جلسه‌اي به صراحت گفته بود که وجود آذربايجان براي توليد محصولات کشاورزي براي يک کشور 100 ميليوني کافي است. اگر کشاورزي استان به شکلي علمي و کارآمد مديريت شود محصولات استان چند برابر شده و نه تنها پاسخگوي نيازهاي داخلي خواهد بود بلکه مي‌توانيم با صادرات آنها هم بر رونق اقتصاد استان و هم بر افزايش صدارات غيرنفتي کشور بيفزاييم. اما تا وقتي که فارغ‌التحصيلان کشاورزي استان بيکار هستند، روند خروج روستائيان از مناطقشان زياد است و واردات غيرمنطقي و بي رويه محصولات کشاورزي از خارج، رمق توليدات داخلي را گرفته است، نمي توان اميدي به رونق کشاورزي استان داشت.
از لحاظ صنعتي هم آذربايجان‌شرقي همواره از پيشگام‌ترين مناطق کشور بوده است که البته امروزه ديگر از آن رونق هميشگي خبري نيست. اگر امروز شاهد افزايش بيکاري و مهاجرت در اين استان هستيم به خاطر از رونق افتادن صنايع اين استان است.
بخش صنعت استان هم با وجود آنکه بسيار بهتر از اين مي‌توانست باشد، به لحاظ ظرفيت از نقاظ قوت استان است. برخورداري از صنايع مادر نسبتاً پيشرفته، شهرک فناوري قطعات خودرو، واحدها و تشکل‌هاي صنعتي، شرکت‌هاي خدمات فني و مهندسي و صنايع ماشين‌سازي و نيرو محرکه، شيميايي، نساجي و صنايع تبديلي و فرآوري کشاورزي، چرم و کنسانتره تنها چند مورد از ظرفيت‌ها و نقاط قوت آذربايجان است. برخورداري از مرز مشترک با کشورهاي آذربايجان، ارمنستان و جمهوري خودمختار نخجوان و وجود خطوط ارتباطي با اروپا، منطقه قفقاز، ترکيه و حوزه مديترانه و قرارگيري در کريدورهاي بين‌المللي حمل و نقل فرصت بي‌نظيري براي پيشرفت آذربايجان فراهم کرده است. ما حتي اگر تاريخي هم نگاه بکنيم صنعت در کشور ما براي اولين بار از تبريز و آذربايجان آغاز شد و بعد به ديگر نقاط کشور راه پيدا کرد. تبديل استان به مهمترين قطب صنعتي کشور، يک خيال نيست. تاريخ اين را مي‌گويد، سرمايه هاي انساني استان اين را مي گويد، همت و غيرت آذربايجاني ها هم اين را تاييد مي‌کند.
***برقراري عدالت توسعه‌اي در کشور
فارس: خروج نخبگان استان، يکي از دردهاي مردم استان است. شما چه اقدامي را براي توقف اين روند انجام مي دهيد.
قاليباف: اينکه متخصصان آذري در جاي جاي ميهن عزيز ما حضور دارند نشان دهنده قابليت‌ها و توانايي‌هاي بالاي آذربايجان در زمينه سرمايه انساني است. مشکل از آنجا آغاز مي‌شود که اين خروج، از روند طبيعي خارج شود و باعث خالي شدن استان از ظرفيتهاي انساني‌اش شود. براي حل اصولي و ريشه‌اي اين مهاجرت، بايد بدنبال برقراري عدالت توسعه‌اي در کشور باشيم. اينکه ما به بهانه فعاليت چند گروه بي‌پشتوانه مردمي و اقدامات غيردوستانه چند کشور همسايه، جلوي پيشرفت استان‌هاي مرزي را سد کنيم کاملا نارست و غيرعقلاني است.
بنده با تمام وجود معتقدم که اگر کشور به سمت تقسيم کار ملي و محلي حرکت نکند، ما نخواهيم توانست روي عدالت و پيشرفت را در کشور ببينيم بلکه حتي دچار مشکلات امنيتي هم شويم. مديريت محلي؛ ضرورتي براي رفع تبعيض و تحقق عدالت توسعه اي درکشور است.
مناصب اداري در شهرستان‌ها نبايد در تهران تقسيم شوند. ما مجموعه‌اي از نخبگان در هر استان و منطقه داريم که بايد هم در انتخاب مسئولين محلي استان و هم در مراحل تصميم سازي و برنامه ريزي براي مناطق و هم در اجراي اين تصميمات مشارکت فعال داشته باشند. در ايران امروز، دوران مسئولان و مديران غيربومي به سر رسيده است. هر استان و نقطه اين کشور بايد به وسيله نخبگان و متخصصين و معتمدين همان منطقه اداره شود، زيرا مديران بومي دردهاي منطقه خود را بهتر از ديگران مي شناسند و دلسوزي بيشتري نيز نسبت به رفع فقر و افزايش رفاه منطقه خود دارند. يک فرد بومي که هم درد را مي شناسد و همان راه درمان را مي‌داند، بهتر از تمام مديران تهراني مي‌تواند براي منطقه خودش تصميم بگيرد. براي نده اين رويکرد، ادامه همان شيوه اي است که در تهران پياده شد و در آن، اختيارات و مسئوليت‌هاي زيادي به نهادهاي محلي در قالب طرح ناحيه محوري واگذار شد. حقيقتاً يکي از مهمترين علل پيشرفت کنوني تهران محصول اين همياري و تمرکززدايي بوده است.
فارس: نظرتان در مورد وضعيت ورزش استان چيست؟
قاليباف: من اگر فرصتي برايم پيش بيايد حتماً مسابقات ورزشي مخصوصاً رشته فوتبال را پيگيري مي‌کنم. به نظرم خيل هواداراني که پشتيبانان اصلي تيمي مثل تراکتور هستند نشان مي‌دهد که ورزش و مشخصاً تيم فوتبال تراکتور چه جايگاه بالايي در ميان آذربايجان دارد. حتي در ديگر نقاط کشور هم هواداران اين تيم کم نيستند. اگر به عقب‌تر برگرديم مي‌بينيم که هميشه از آذربايجان چندين نفر در تيم هاي ملي حضور دارند. اما اين به معناي آن نيست که در حوزه ورزش، آذربايجان مشکلي ندارد. مديريت غيرتخصصي ورزش و فقدان نظام شناسايي استعدادهاي ورزشي از مهمترين مشکلات استان در حوزه ورزش است. در حوزه ورزش بانوان هم متاسفانه کم کاري هاي بسياري شده و نياز است تا دولت بعد، توسعه امکانات ورزشي براي بانوان را از اولويت هاي خود بداند. اينکه آذربايجاني در همه تيم هاي ملي حضور دارد اما در خود آذربايجان، تيم هاي ورزشي مطرح کمي وجود دارند نشان مي دهد که در اين حوزه هم، ما نتوانسته‌ايم از ظرفيتهاي استان در خود استان استفاده کنيم.
*برنامه‌هاي ويژه براي توسعه آذربايجان
فارس: لطفا شفاف بگوييد که در صورت پيروزي در انتخابات چه اقداماتي براي پيشرفت آذربايجان انجام خواهيد داد؟
قاليباف: همان طور که اشاره کردم، آذربايجان استاني است با ظرفيتهاي زياد و مشکلات متعدد. طبعاً در چارچوب يک مديريت کارآمد است که مي توان از اين ظرفيت‌ها استفاده کرد و آذربايجان را به جايگاه شايسته‌اش بازگرداند. به نظرم محور همه اقدامات ما بايد کاهش فقر و کاستن نابرابري‌هاي درآمدي و منطقه‌اي، کاهش نرخ بيکاري و يک رقمي شدن آن، اشتغالزايي و حفظ و بهبود اشتغال در آذربايجان و در يک کلام، تبديل آذربايجان به قطب صنعتي نيمه غربي کشور و در مرحله بعد، صنعتي‌ترين منطقه کل کشور باشد. براي اين که به اين هدف مهم دست پيدا کنيم، به جز مواردي که پيش از اين به آنها اشاره کردم، بايد در چند محور مهم اقداماتي انجام داد از جمله بسترسازي و ايجاد زمينه‌هاي لازم براي ارتقا سطح توليدات صنعتي و توليدات با فناوري بالا با توجه به نيازهاي بازارهاي منطقه‌اي و بين‌المللي، توسعه صنايع تبديلي براي محصولات باغي با هدف صادرات، ارتقا کمي و کيفي زيرساخت‌هاي گردشگري براي گردشگران داخلي و خارجي و مواردي ديگر. من به طور ويژه برنامه‌اي دقيق با مشورت نخبگان آذربايجان براي اين استان تهيه کرده‌ام که به موقع، آن را براي قضاوت آذربايجاني‌هاي عزيز منتشر خواهم کرد.
فارس: در پايان چه صحبتي با هموطنان آذربايجاني خود داريد؟
قاليباف: تنها صحبت من اين است که شما تبريزي‌ها و آذربايجاني‌ها در تاريخ ايران هم از پيشگامان توسعه و پيشرفت کشور بوده‌ايد و هم با پيشگامي در جنبش مشروطه، نخستين گروه از مردم ايران بوديد که براي تحقق عدالت قيام کرديد. در دوران دفاع مقدس نيز سرداران بزرگ آذربايجان نقشي بزرگ و انکارناپذير در دفاع از استقلال و سربلندي ايران اسلامي ايفا کردند نام شهيدان بزرگي نظير باکري‌ها امروز در رديف بزرگ‌ترين اسطوره‌ها و قهرمانان تاريخي اين سرزمين برده مي‌شود. اما با وجود همه آن رشادت‌ها و جانفشاني‌ها و به رغم تمام تاکيدات رهبر معظم انقلاب به نظر مي‌رسد که کشور ما امروز از مسير پيشرفت و عدالت منحرف شده است. براي جلوگيري از هدر رفتن آن همه ايثار و فداکاري و براي پاسداري از عزت و سربلندي همه ملت ايران، امروز نيازمند يک عزم ملي براي تغيير در وضعيت موجود و حرکت پرشتاب در مسير پيشرفت و عدالت هستيم. انتظار بنده و همه ملت ايران از مردم و نخبگان آذربايجاني اين است که در اين ميدان مبارزه جديد نيز همچون هميشه پيشگام و اميدبخش باشند.
