به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، در نشست «بشنو از نی» که در فرهنگسرای گلستان برگزار شد، حکایات مثنوی، جهان‌بینی مولوی و اشعار او با حضور کریم سلگی شرح و تحلیل شد.
سلگی با مقایسه میان حافظ و مولوی گفت: تفاوت میان این دو شاعر عارف در این است که مولوی پوینده و رو به جلو است در حالی که حافظ غرق در گذشته است و در اشعارش به شعرای پیشین اشاره دارد. جهانی که حافظ در آن تنفس می‌کند به دلیل حوادث و مسایل بسیار سیاسی تردیدآمیز و دور از صفا و یکرنگی است. این ویژگی حافظ است که اندیشه‌های مختلف را گرفته و طرحی نو در می‌اندازد.
وی با اشاره به ویژگی‌های موجود در اشعار مولوی ادامه داد: پیام شمس به مولوی این بود که دست از همه چیز بردارد و در راه عشق الهی قدم بگذارد. مولوی هم با شوریدگی به جلو آمد. اما حافظ گاه با خوف و‌گاه با رندی قدم در راه می‌گذارد. غزلیات شمس سرشار از امید به آینده است و غم او غم فراق خدا است که در آن امید وصل و لقاء الله وجود دارد.
سلگی در ادامه اضافه کرد: حکایت شاه و کنیزک پیش از مثنوی در کتاب «فردوس الحکمه» نقل شده است. این داستان ساخته و پرداخته شخص مولوی است و مولوی بخش ناچیزی از آن را از «چهار مقاله» نظامی گرفته است. در این داستان شاه نماد روح، زرگر نماد دنیا، کنیز نماد نفس، طبیب الهی نماد مرشد و طبیب مادی نماد عقل جزئی است. مولوی در این حکایت معتقد است که تمام خواسته‌ها در این دنیا حاصل می‌شود. عمر کوتاه است و دنیا فانی و محدود، و نمی‌توان در آن چندان سرمایه گذاری کرد.
این کار‌شناس ادبی در توضیح نمادهای موجود در این داستان گفت: داستان شاه و کنیزک نخستین داستان مثنوی و نخستین سخن مولوی پس از ذکر ماجرای نمادین و تمثیلی «نی نامه» است. به سبب قرابت زمانی و مکانی «نی نامه» با این داستان، این حکایت یکی از جدی‌ترین داستان‌های مثنوی است و همان گونه که مولوی تمام مثنوی را، در نی نامه بیان کرده است، در این داستان نیز غالب اصول و عقاید مربوط به جهان‌بینی، تجارب روحانی و حیاتی و ماجرای روح آدمی در جسم را در قالب داستانی تمثیلی بیان کرده است.
سلگی در پایان افزود: داستان شاه و کنیزک داستانی است از سیر و سلوک باطنی که با سفر نمادین شاه و کنیزک آغاز می‌شود و با حوادث نمادین دیگر که برای هر کدام از نمادهای مراحل تکامل روح و روان و چگونگی گذر از بحران‌ها را در نظر گرفته، چالش و موانع پر پیچ و خم این مسیر را به خوبی نمایان می‌کند. در این روایت عناصری چون سفر، خواب، عشق، خیال، حکیمان درباری، طبیب الهی، درد، درمان، پادشاه و کنیزک از مهم‌ترین ارکان داستان به حساب می‌آیند. ضمن اینکه، داستان در فضایی عاشقانه و عارفانه می‌گذرد: در بخش نخست داستان، داد سخن عشق و ایثار و در بخش دیگر داد سخن عرفان و اشراق داده می‌شود.
نشست شرح و تفسیر مثنوی «بشنو از نی» ۲۰ مهرماه در فرهنگسرای گلستان با حضور کریم سلگی و علاقهمندان به مثنوی برگزار شد.
