به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، در برنامه «راهبران معرفت» کارگاه تخصصی «توسعه سواد خواندن» ضمن معرفی کتاب‌های «لذت خواندن» با حضور مرتضی مجدفر و مینو طاهری مولفین این کتاب برگزار شد. در این کارگاه آموزشی معلمین ۶۰ مدرسه ابتدایی منطقه ۱۹حضور داشتند.
معلمان نور و زلالی را بر جامعه القا می‌کنند
سعید رنجبریان، مدیر فرهنگی هنری منطقه ۱۹ و رییس فرهنگسرای مهر در این برنامه زحمات و تلاش معلمان در حیطه آموزش و پرورش را به آب زلالی تشبیه کرد و گفت: این آب زلال با شمع وجود معلمان اطراف را روشن کرده و نور و زلالی را برجامعه القا می‌کند. او لازمه تحول در جامعه را تلاش و زحمات معلم‌ها دانست و گفت: لازمه تحول در جامعه تعلیم و تربیت است و این وظیفه خطیر برعهده معلمان است.
او با بیان اینکه کشورمان در مرحله گذار به سمت مدرنیته است، گفت: لازمه رشد و پیشرفت در جامعه با حفظ ارزش‌های دینی و اسلامی تعلیم و تربیت صحیح است و این مهم برعهده معلم هاست.
او معلم‌ها را سرمایه‌های اجتماعی دانست که تبعیت خانواده‌ها از گفته‌هایشان می‌تواند سبب ایجاد تحول در جامعه شود. او در بخشی از صحبت‌هایش به بیان خاطره‌ای از شهید رجایی پرداخت و گفت: شهید رجایی یک معلم انقلابی بود که همواره منافع جامعه را بر منافع خود مقدم می‌دانست و ضمن اثرگذاری و مخاطب محوری وظیفه خطیر تعلیم و تربیت را پیش می‌برد. رییس فرهنگسرای مهر گفت: انقلاب ما ماحصل آرمان‌های افرادی چون شهید مطهری، شهید بهشتی، دکتر مفتح و شهید رجایی است. رنجبریان ادامه داد: این الگوهای آرمانی از دنیا و جان خود گذشتند و برای ایده و آرمان بزرگ فداکاری کردند. رنجبریان اظهار امیدواری کرد تا بتوان از آرمان‌ها و دستاوردهای ارزشمند معلمان شهید به ویژه شهید مطهری دفاع کرد.
لزوم توسعه سواد خواندن از طریق مدارس
ناصر کوهستانی، رییس اداره آموزش و پرورش منطقه ۱۹ تهران نیز در این مراسم به اهمیت توسعه سواد خواندن در مدارس تاکید کرد و گفت: خواندن برای دانش‌آموزان باید لذت بخش باشد و معلمان نباید تنها به کتاب‌های درسی کفایت کنند.
او گفت: معرفی داستان‌های مناسب و ادبی در مدارس به دانش آموزان و تحریک حس کنجکاوی دانش آموزان در کنار ایجاد لحظات لذت بخش سبب شیرین شدن خواندن برای دانش آموز خواهد شد که نتیجه آن به توسعه سواد خواندن خواهد انجامید.
همواره به فعالیت‌های ادبی و هنری فرزندان خود احترام بگذارید
در ادامه این برنامه کارگاه تخصصی «توسعه سواد خواندن» برگزار شد. این بخش با حضور مرتضی مجدفر؛ پژوهشگر و مولف کتاب‌های تعلیم و تربیت و مجموعه کتاب‌های «لذت خواندن» و مینو طاهری؛ دیگر مولف مجموعه کتاب‌های «لذت خواندن» برگزار شد.
مرتضی مجدفر در معرفی مجموعه کتاب‌های لذت خواندن گفت: این مجموعه ۵ جلدی شامل کتاب‌های لذت خواندن، شور شادی- لذت خواندن، شور بازی - لذت خواندن، شور جستوجو - لذت خواندن، شوق گفت‌وگو و لذت خواندن، شوق تغییر است.
مولف مجموعه کتاب‌های «لذت خواندن» ادامه داد: این مجموعه کتاب‌ها به دنبال توسعه سواد خواندن با بهره‌مندی از تمرین‌ها، فعالیت‌ها، بازی‌ها و پژوهش‌های خلاقیت‌محور مبتنی بر متون مطالعاتی- ادبی و طراحی شده برمبنای مطالعات پرلز است.
او گفت: یادگیری مهارت خواندن، کلید یادگیری همه یادگیری‌هاست. مرتضی مجدفر ادامه داد: مجموعه جلدی «لذت خواندن» کتاب‌هایی است شامل داستان‌ها، مطالب خواندنی و تمریناتی که با در نظر گرفتن بخش‌هایی از برنامه درسی دانش‌آموزان تدوین شده و به دنبال توسعه سواد خواندن، ایجاد تعامل بین خواننده و متن و ایجاد درک و فهم بر اساس محتوای خوانده شده، متناسب با ویژگی‌های خواننده است.
به گفته مجدفر این کتاب‌ها دارای تمرین‌ها، فعالیت‌ها، بازی‌ها و پژوهش‌های خلاقیت‌محوری است که با در نظر گرفتن ویژگی‌های خاص دانش‌آموزان و بر اساس متون مطالعاتی – ادبی (داستان‌ها و قطعه‌های خواندنی) و مبتنی بر مطالعات جهانی پرلز تدوین شده‌اند.
او توضیح داد: آن‌چه از دید پرلز و انجمن بین المللی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی مهم تلقی می‌شود، پایدار ماندن عنصر لذت و سرگرمی در خواندن است؛ یعنی همان عنصری که ما با تأکید بر آن، عنوان مجموعه خود را «لذت خواندن» گذاشته‌ایم. این که کودکان از متنی که صرفاً برای امتحان خوانده می‌شود، لذت نمی‌برند، آشکار کننده همین نکته است که هرگاه عنصر لذت از خواندن حذف شود، متعاقب آن نافهمی و گریز کودکان و نوجوانان از مطالعه را در پی خواهد داشت.
این مولف کتاب‌های حوزه تعلیم و تربیت در معرفی ساختار مجموعه کتاب‌های «لذت خواندن» توضیح داد: بعد از هر داستان یا متن خواندنی و اطلاعاتی، ۶بخش شامل ۳پرسش آغازین، فکر کنید، پاسخ دهید، پژوهش کنید، جستوجو کنید، نقشه بکشید، بارنمایی لایه‌ها و ابعاد گوناگون داستان را از لحاظ مکان و زمان وقوع، و حوادث و شخصیت‌ها و بیشتر انجام دهید وجود دارد.
مرتضی مجدفر در بخشی از صحبت‌های خود تاکید کرد: همواره به فعالیت‌های ادبی و هنری فرزندان خود، مانند کتاب خواندن، داستان گفتن، سرود خواندن، بازی کردن خلاق و مواردی از این دست، ارزش بگذارید.
او ادامه داد: وجود کتاب‌های مناسب سن فرزندان خود در خانه و مدرسه و نیز در سبد خرید خانواده را جدی بگیرید.
کتابخانه‌ها سبب ایجاد فرصت برای لذت بردن از خواندن خواهد شد
مرتضی مجدفر در بخشی دیگر از صحبت‌های خود نقش کتابخانه‌های فعال موجود در منزل، کلاس و مدرسه را در توسعه سواد خواندن ارزشمند دانست و گفت: کتابخانه‌ها سبب ایجاد فرصت برای لذت بردن از خواندن خواهد شد.
او گفت: اگر چه در نتایج حاصل از آزمون‌های پرلز، مشخص شده نیمی از دانش‌آموزان موفق، در خانواده‌ها و مدارسی بوده‌اند که از امکانات آن چنان گسترده کتابخانه‌ای برخوردار نبوده‌اند، با این وجود، بین عدم کمبود منابع و متوسط عملکرد خواندن همبستگی مثبت دیده شده است.
اجازه دهید بچه‌ها خود کتاب‌های مورد علاقه‌شان را پیدا کنند
همچنین مینو طاهری دیگر نویسنده مجموعه کتاب‌های «لذت خواندن» گفت: مطالعه والدین و معلمان، در علاقه‌مندی کودکان و نوجوانان به مطالعه مؤثر خواهد بود. وقتی فرزند یا دانش‌آموز ما هیچ گاه کتابی در دست ما نمی‌بیند و هیچ موقع از ما گفت‌وگویی درباره کتابی نمی‌شنود، توصیه ما به او برای کتاب‌خوانی بی‌فایده خواهد بود.
او گفت: در نظر داشته باشید که کتاب و متون خواندنی، همیشه کتاب‌های آموزشی، درسی و کمک درسی نیستند، و علاوه بر بسیاری از این دسته کتاب‌ها که بیشتر از سر اجبار و برای کسب نمره خوانده می‌شوند، ۳دسته متون، شامل کتاب داستان، متون اطلاعاتی(مجله، کاتالوگ، دستورالعمل) و سرگرمی با برتری قابل تفوق متون داستانی، در میان کودکان و نوجوانان طرفداران بیشتری دارد. از این رو معلمان و خانواده‌ها در نظر داشته باشند که اگر همین کتابی که در دست شما و فرزندتان است، به ابزاری برای امتحان‌گیری و نمره‌گذاری تبدیل شود، اثربخشی خود را از دست داده و به جای لذت‌بخشی، به ذلت‌بخشی تبدیل خواهد شد.
طاهری توضیح داد: از جمله نکاتی که لازم است توسط معلمان مورد توجه قرار گیرد و در ادامه به وسیله خانواده‌ها استمرار یابد، حرکت به سمت روش‌های تدریس فعال و مبتنی بر فعالیت‌های همیارانه و مشارکتی دانش‌آموزان است. در این نوع از روش‌های تدریس، خواندن و نیز بهره‌برداری از متون خواندنی مناسب به شدت توصیه می‌شود.
او گفت: روی مهارت شناختن کتاب‌های خوب، ناشران برتر، نویسندگان و مترجمان شناخته شده و تأثیرگذار، تصویرگران و نقاشان صاحب سبک و قدرتمند در حوزه ادبیات کودک و نوجوان با فرزندان و دانش‌آموزان خود کار کنید. این مهارت باید آن چنان گسترش یابد که فرزند و دانش‌آموز شما، به راحتی کتاب خوب را از کتاب نامناسب تشخیص دهد. بدیهی است شناساندن نهادهای معتبر و مراکزی که در زمینه معرفی کتاب‌های مناسب کار می‌کنند، خود در این زمینه مؤثر خواهد بود.
او ادامه داد: اگر دانش‌آموزان یا فرزندان شما، از انجام برخی از تمرینات و فعالیت‌های ذکر شده در این کتاب طفره می‌روند یا ابراز می‌کنند که آن‌ها را دوست ندارند، از هر گونه اجبار و فشار آوردن به آن‌ها خودداری کنید و اجازه دهید علاقه‌مندی به خواندن، ابتدا از طریق داستان‌ها و متون اطلاعاتی و سپس از راه انجام تمرین‌ها و فعالیت‌های مندرج در پایان داستان‌ها و متون اطلاعاتی شکل گیرد. در نظر داشته باشید در این میان، اعطا یا قرار دادن محرک‌های مادی و تشویق‌های بیرونی، نه تنها کار را بهبود نخواهد داد، بلکه در بی‌علاقه‌تر شدن تدریجی کودکان و نوجوانان به خواندن مؤثر خواهد بود.
در ادامه این مراسم موسیقی سنتی ایران نواخته شد و گروه موسیقی سنتی ماهور با دف و نی هنرنمایی کردند. اهدای جوایز برگزیدگان مسابقه خاطرنویسی ویژه معلمین روستاهای اطراف تهران انجام شد و تمامی معلمان شرکت کننده در این مراسم مورد تقدیر قرار گرفتند.
