به بهانه روز قلم/ محقق‌کننده وعده‌های خداوند در قرآن

نادعلی نصر

نویسنده: نادعلی نصر، مدرس قرآن و فعال فرهنگی

یادداشت/قلم؛ محقق‌کننده وعده‌های خداوند در قرآن

«به نام خداوند دانایی و قلم»

قسم هایی که خداوند در قرآن کریم خورده محرز است، یکی قلم است: «ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ». عارف ربانی قرن، امام خمینی(ره) فرمود: قلم به دست بگیرید برای تربیت بشر.

قلم تنها از آن نویسنده نیست، قلم از آن نقاش هم هست، برای تصویرگر هم هست. برای مورخ، قصه‌پرداز و رمان‌نویس، نگارگر، کاسب حبیب خدا، مینیاتوریست، کاریکاتوریست، خبرنگار و خبرگزار و قاضی عادل هم هست... قلم از آنِ همه‌ هدایت‌گرانی است که برای تربیت بشر قلم زده‌اند و قلم به بیگانه نداده‌اند. قلم امانت روح‌القدس است، ودیعه‌ پاک مریم مقدس است و زبان خدا.

این همه است که خدای رحمان و رحیم به قلم سوگند خورده و به خون سیاهی که از حلقومش می‌چکد و به رشحه‌ خونی که از زبانش می‌تراود و ضجه‌های دردی که از سینه‌اش برمی‌آید، قسم خورده است. قلم زبان و هنر انبیاء برای هدایت بشر است.

«ن والقلم»: «ن» از‌حروف تهجّی است و حروف تهجّی لغات را اصل است و کلمات را وصل است و آیات را فصل است و همه دلیل کرم و فضل است. بعضی مجمل و بعضی مفصّل است. «ن» دوات است و «قلم» خامه‌ای از نور.

نویسنده خداوند غفور است. او به مداد نور نوشته و بر دفتر یاقوت قصه و کردار مخلوق نوشته و به مداد فضل رقم زده از باب لطفش و صفات معروفش «كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ» نوشته! همه وصف خود نوشته. کیست دلسوزتر از خداوند به هدایت «انسان» که همه برای نجات انسان‌ نوشته!

در سخن حکماست که نیرویی بالاتر از قلم و زبان نیست. از آغاز جهان تا به امروز همه درباره‌ قلم و زبان سخن رانده‌اند و هنوز این موضوع به پایان نرسیده.

شب رفت و حدیث ما به پایان نرسید

شب را چه گنه؟حدیث ما بود دراز

انسان به وسیله‌ زبان و قلم کامل می‌شود و مدارج ترقی را می‌پیماید. بی‌گمان کمال بشر به وسیله‌ «آموزش و پرورش» صورت می‌گیرد و بهترین وسیله‌ تعلیم، قلم و زبان است.

قلم سازنده است که می‌تواند توده را به اصلاحات و ترقیات آشنا کند و ترقی‌خواهی و اصلاح‌طلبی را با جان ایشان بیامیزد. قلم سرمایه‌ زندگی گذشتگان و نماینده‌ قرون آینده‌ نیز هست. اگر بخواهیم کاری مناسب قرن خود انجام دهیم تکیه‌گاه بزرگ‌ ما قلم است و فرهنگ. قلمی که آغشته به عشق و ایمان و جهان‌بینی واسع باشد و به انسان به چشم خلیفه‌ خدا در زمین بنگرد.

«افلاطون» صاحب قلم را دانای حقیقی می‌داند و هنرمند واقعی. او می‌گوید: دانای حقیقی یعنی شخص سالم، بزرگ‌ترین هنرور است، زیرا پیوسته می‌کوشد که در حیات و اعمال خود زیبایی مطلق را متجلی کند و در عین حال چنین شخصی کامل‌ترین شاهکارهاست زیرا جسم وی آیینه‌‌ روح و روحش عرصه‌ تجلی ذات خداست.

روح افراد یک جامعه از قلم و از احساس‌های علوی نشات می‌گیرد حتی یک صاحب قلم و هنرمند حقیقی و اصیل قادر است از روح حیوانی و نباتی و بلکه از تمام اجزاء کائنات و موجودات الهام پذیرد و مفاهیم دریافتی فوق شعوری را در عین ابهامشان که منشا احساس‌های عالی و علوی‌ است، در آثار هنری و نویسندگی خود با قدرت کامله‌ای متجلی و منعکس کند.

بر صاحب قلم است که خصوصا طبق نیازهای روز و روزگار و زمان خود از هنر و تکنیک و صنعت به حد کمال برخوردار شود تا آن قلم سخنش از دل بر آید و بر دل‌ها نشیند.

نیز پیامبران با متُد و روش خود چه با زبان و هم در عمل و نوشتار بر هدایت امت خود عزم داشته‌اند. آنان به وسیله‌ قلم و روایت و «آیت» اول جامعه را از شرک اجتماعی، تبعیض اجتماعی، استضعاف‌گری و استضعاف‌شدگی که ریشه‌ شرک اعتقادی و اخلاقی و رفتاری هست نجات بخشیده و بعد به توحید اعتقادی و تقوای اخلاقی و عملی سوق داده‌اند.

و اما آنچه از قلم صاحب قلمان دنیای امروز ما باید بتراود صدور معنویت است از نوک قلم. از نقش نقاش و قصه‌ قصه‌پرداز و تصویر تصویرگر گرفته تا هر آنچه ازقلم می‌تراود و صادر می‌شود، درجهت کمال...

بر اساس شیوه‌ قلمی و تربیتی قرآن کریم و شیوه‌ چراغ‌های هدایت ائمه‌ هدی، علمای مهذب و دلسوز امت و روشنفکران علوی و با معنویت الزام‌آور است که انسان خود بخواهدکه برگرد چراغ هدایت بنشیند، اگر معارض شود و نخواهد، چه؟! متعلم باید ابتدا خود زمینه هدایت را در خود ایجاد کند. چراغ هدایت نیزشامل: نبییین و صدیقین است و شهدا و صالحان.

باید از پی قلم‌هایی باشیم که روح شرقی را بر مادیت غرب رجحان بخشند و غرب را برای خطای انسانی که مرتکب شده و در مسیر کمال وی گمراهی ایجاد کرده، به چالش بکشند.

رسالت قلم در دنیای امروز باید تحکیم ایدئولوژی‌های انسانی و آزادی‌خواهی، دفع زورگویی و تجاوزطلبی و انتشار معرفت الهی و همدلی ابناء بشر و مبارزه با روح تبعیض نژادی باشد. انتشار روحی که در جهان هرگونه برتری را ملغی بداند و انسان‌ها را در برابر خداوند یکسان بپندارد بجز امر (تقوا).

کاراصلی قلم رهانیدن و آزاد کردن انسان است! کار اصلی قلم آزاد کردن انسان از قیود نامناسب است، تا آن بندهایی را که انسان با دست خود به دست و پای خود می‌گذارد، بگسلد، وعده‌های خداوند در قرآن کریم نیز می‌تواند به قدرت قلم نویسندگان و مجاهدان عرصه‌ قلم محقق شود.

منابع:

- تفسیر عرفانی قرآن کریم: رشیدالدین میبدی

- جامعه و تاریخ : مرتضی مطهری

- اصالت در هنر: احمد صبور اردوبادی

منبع: ایکنا

گزارش خطا

پسندها:

اشتراک گذاری

فیسبوک سروش واتس‌اپ لینکدین توییتر تلگرام

برچسب‌ها:

قلم وعده الهی انسان دانایی

ارسال نظر