به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ و هنر؛ در این همایش علمی از ۴۳ سال خدمات علمی همایون همتی در حوزه فرهنگ، فلسفه، عرفان، الهیات و دین پژوهی تجلیل شد.
در ابتدای این مراسم شیوا مقدم رییس فرهنگسرای خانواده ضمن خوشامدگویی به حاضران در نشست گفت: تجلیل و تقدیر از بزرگان در فرهنگ و تمدن ایران زمین ریشه ای هزاران ساله دارد و با برخورداری از آموزه های دین مبین اسلام در تاروپود ایرانی جای گرفته است.
وی در ادامه گفت: ارج‌گذاری به شخصیتی چون همایون همتی به پاس بیش از چهار دهه اثرگذاری در فرهنگ، اندیشه و تمدن ارزشی ایران زمین پاسداشتی از هویت ایران است؛ فرهنگسرای خانواده با نماد انحصاری«فرهنگ» و یا «خانواده و فرهنگ» این افتخار را دارد که در حد بضاعت خود سهمی اندک در این رویداد ایفا کند.
داود ضامنی دبیر علمی همایش علمی الهیات فرهنگ نیز در ادامه این همایش گفت: تیلیخ را به جدّ می‌توان "بزرگترین الهی‌دان فرهنگ در جهان مسیحیت" دانست. ما متأسفانه در نیم قرن گذشته کمتر به رابطه بین الهیات و فرهنگ اندیشیدیم. حتی آراء فیلسوفان و متفکریان برجسته‌ای چون علامه طباطبایی، شهید مطهری، علامه آیت‌الله جوادی آملی هرگز آن‌طور که باید و شاید مبنای توسعه فرهنگی در کشور ما قرار نگرفت. دانشجویان رشته‌هایی چون مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی، مطالعات فرهنگی، جامعه‌شناسی فرهنگی، الهیات و سایر علوم فرهنگی کمترین آشنایی را با اندیشه‌های الهی‌دانان مسلمان از یک سو و الهی‌دانان مغرب زمین از سوی دیگر دارند.
وی در ادامه اظهار داشت: یکی از مترجمین و مؤلفینی که طی چهل سال گذشته نقش به‌سزایی در ترجمه آراء الهی‌دانان معاصر جهان و بالعکس نشر و ترجمه آراء متفکرین مسلمان در غرب ایفا کرد، پروفسور همایون همتی است. ایشان در عمر پربار علمی خود بیش از ۴۲ کتاب در حوزه فلسفه، الهیات، عرفان و دین‌پژوهی تألیف و ترجمه کردند. مقالاتی که ایشان در نشریات معتبر داخی و خارجی منتشر کردند بالغ بر ۳۵۰ عنوان می‌شود؛ امروز متفخریم به بهانه برگزاری همایش الهیات فرهنگ، گرد شمع وجود ایشان جمع شویم و با نقشی که ایشان در توسعه دانش الهیات در کشورمان داشتند هم از زبان خودشان و هم از زبان سایر اساتید و صاحبنظران دیگر بیشتر آشنا شویم.
همایون همتی؛ استاد دانشگاه تهران با تجلیل از دست‌اندرکاران برگزاری این مراسم، گفت: من توقعی ندارم و این مراسم را هم نشانه لطف خداوند و ذره‌پروری و عنایت دوستان می‌دانم.
وی در ادامه گفت: گاهی افراد بی‌اطلاع و بی‌خبر درازدستی کرده و از تعابیری چون پایان الهیات سخن می‌گویند، حرف نادرستی می‌زنند زیرا هاروارد، دانشکده الهیات دارد و در سایر دانشگاه‌های آمریکا مانند شیکاگو، بوستون، کلمبیا و ... هم دپارتمان الهیات فعال است و نشریه تولید می‌کنند.
این استاد دانشگاه افزود: ما هم الهیات فرهنگ داریم ولی کوتاهی کرده و آن را نظریه‌پردازی نکرده‌ایم و به نظر من از ضروریات جدی الان است. همانطور که رهبر فرزانه نهیب زدند فلسفه مضاف را تدوین کنید. به خدا سوگند مواد خامی که در اسلام برای الهیات فرهنگ وجود دارد در مسیحیت و کنفسیوس و بودیسم و هندوئیسم و ... نیست. این را به عنوان همایون همتی مسلمان شیعه نمی‌گویم بلکه به عنوان کسی که سال‌ها اهل علم و دنبال حقیقت بوده است می‌گویم. رئیس دانشگاه پکن از من قول گرفت و التماس کرد که در آنجا کلاس داشته باشم. او می‌گفت از این جمعیت زیاد چین فقط ۱۰۰ میلیون نفر کنفسیوسی هستند و بقیه از کمونیست بریده‌اند و چیزی جایگزین آن نشده است. عین این مطلب را در مسکو و از سوی کلیسای ارتدکس هم گفتند.
در هیچ دینی، تفکر عبادت آن هم افضل عبادات شمرده نشده است ولی قصور ما شبیه این سکوت مرگباری است که امروز کشورهای اسلامی در قبال غزه دارند؛ شما تا دیروز نعره عربیت سر می‌دادید ولی امروز سکوت کرده‌اید؛ انسان صحنه‌هایی می‌بیند که سنگ را به صدا درمی‌آورد و نمی‌توان سکوت کرد. بنابراین امروز باید الهیات فرهنگ را تدوین کنیم؛ چیزی که رهبر فرزانه انقلاب و امام جامعه بر آن تاکید دارند؛ من این سخنان را از روی گزاف نمی‌گویم، بنده از قبل انقلاب با اندیشه‌های ایشان به عنوان یک متفکر آشنا هستم و چند تا از آثار رهبری را به زبان آلمانی ترجمه و منتشر کردم. رساله صبر، رساله توحید و ... . الهیات یعنی جست و جو برای یافتن ردپاهای هنر، جست و جو برای یافتن خداوند و وجود قدسی؛ در هنرهای بشری که حتی در ملحدترین دوره‌ها خالی از این نوع تعلقات غایی نبوده است و بشر همیشه شوق داشته است به چنین موجودی برسد.
همتی گفت: انسان نه با ثروت و نه رفاه و شهرت پر نمی‌شود؛ انسان خدا می‌خواهد؛ علامه حسن‌زاده آملی همیشه این تعبیر را می‌فرمود که انسان خدا را می‌خواهد منتهی عرضه آن مهم است؛ آیا خدا عبوس و جلادی است که می‌خواهد انسان‌ها را بسوزاند و بکشد یا خدای لطیف و بنده‌نواز و رئوف و رحمان و رحیم است.
حجت‌الاسلام والمسلمین علی ذوعلم؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نیز در این مراسم با تقدیر از دست‌اندرکاران این برنامه، گفت: حتما برنامه مناسبی هم در ایلام با این رویکرد برگزار شود تا جوانان ایلامی بدانند که چگونه فرزند شهر و استان خودشان با تلاش و سخت‌کوشی و همت توانسته است به این جایگاه دست یابد.
وی با بیان اینکه آقای همتی هم همایون به معنای مبارک و میمنت و هم اهل همت هستند، افزود: در این مجال قصد دارم به دو نکته اشاره کنم؛ یکی در امتداد سخنان استاد همتی که تاکید فرمودند ما به الهیات فرهنگ متناسب با دین و فرهنگ خودمان نیاز داریم زیرا این مسئله بسیار مهم است و بخش‌هایی از چالش‌های فرهنگی کشور به این دلیل است.
ذوعلم بیان کرد: ما در اتخاذ موضع در یک‌سری موضوعات ملی فرهنگی دچار چالش هستیم زیرا الهیات فرهنگ نداریم یعنی اسناد فرهنگی کشور اگر بخواهد از زیرساخت فکری اسلامی قوی و درست برخودار باشد باید به الهیات فرهنگ در عرصه سیاستگذاری رسیده باشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه در گذشته فرهنگی ما برخی بزرگان در نسبت بین دین و فرهنگ کارها و نگاه‌های خوبی داشته‌اند، ادامه داد: آیت‌الله شاه‌آبادی، استاد عرفان امام در کتاب «شذرات المعارف» از مایه‌های عمیقی در مباحث مطرح در الهیات فرهنگ برخوردار است گرچه این اسم را به کار نبرده است، بحث‌های ایشان مبتنی بر نگاه عمیق در پیوند بین دین و فرهنگ است.
وی افزود: آقای دکتر همتی هم حوزوی و هم دانشگاهی و فرزند حوزه و دانشگاه هستند و الان که در ایام نزدیک به وحدت حوزه و دانشگاه هستیم می‌توانند این دوخط فکری را به‌هم نزدیک کنند. البته متاسفانه این وحدت آن‌طور که مورد انتظار بود شکل نگرفت و هنوز چالش‌ها و کاستی‌های بزرگی داریم. ایشان دانشمندی متفکر و انقلابی هستند؛ در برخی محافل که نیاز به دفاع علمی از بنیادهای انقلاب بوده است به بحث و سخنرانی در داخل و خارج کشور پرداخته‌اند.
وی تاکید کرد: آقای دکتر همتی اعتقاد و ارادت قلبی و معرفتی به امام و رهبر انقلاب داشته و دارند نه صرفا به عنوان رهبر سیاسی صرف بلکه به عنوان یک انسان اندیشمند و متفکر. بنده امیدوارم بتوانیم همه از فضل و علم ایشان استفاده ببریم.
سارا فلاحی، علی اکبر بسطامی، دکتر بهزاد علیزاده (نمایندگان استان ایلام در مجلس شورای اسلامی) سجاد صفار هرندی (رئیس پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی) علی هوشمند (مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام) محمود شالویی (مشاور وزیر و رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی) و ... از جمله حاضران در این نشست علمی بودند.
همچنین محمدرضا دهشیری (رئیس دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه) محسن شاهرضایی (مدیرکل دفتر الگوسازی و تحکیم بنیاد ملی نخبگان ) عبدالحسین خسروپناه (دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی) برای این رویداد فرهنگی پیام ارسال کردند که در مراسم قرائت شد.
در پایان از سوی محمدمهدی دادمان (رئیس حوزه هنری انقلاب اسلامی)، علی اکبر شیروانی (مدیرعامل انتشارات سوره مهر)، سالویی، هوشمند و فرهنگسرای خانواده با اهدای هدیه و لوح از سال‌ها فعالیت علمی همایون همتی تجلیل شد.
همچنین از سوی فرهنگسرای خانواده با اهدای لوح و هدیه از همسر همایون همتی (خانم توکلیان) بابت سال‌ها همراهی علمی تقدیر شد و قرائت شعر توسط فرزند همایون همتی در وصف پدر؛ پایان‌بخش این مراسم بود.
همایش علمی«الهیات فرهنگ» با مشارکت نهادها و دستگاه‌های مختلفی چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، حوزه هنری انقلاب اسلامی، پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، بنیاد ملی نخبگان، سازمان تبلیغات اسلامی، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، انتشارات سوره مهر و ... برگزار شد.
