با حضور حداد عادل
پیکر عبدالمحمد آیتی تشییع شد
پیکر عبدالمحمد آیتی صبح امروز از مقابل فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی به سمت قطعه نام‌آوران بهشت زهرا(س) تشییع شد.
به گزارش شهر، در مراسم تشییع پیکر عبدالمحمد آیتی، نویسنده و مترجم، که صبح امروز (شنبه، 23 شهریورماه) برگزار شد، غلامعلی حداد عادل - رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی - درباره این استاد فقید گفت: تقدیر این بود که استاد ارجمند شادروان عبدالمحمد آیتی پس از 87 سال زندگی پرثمر، دار فانی را بدرود بگوید و به دیدار پروردگار خود بشتابد. برای فرهنگستان بسیار تلخ و دردناک است که عضو پیوسته خود و چهره ماندگار کشور را از دست می‌دهد. در چند ماه گذشته فرهنگستان سه عضو پیوسته ارجمند خود را از دست داده است؛ دکتر حسن حبیبی، اولین رییس فرهنگستان، دکتر بهمن سرکاراتی، متخصص زبان‌های باستانی و امروز استاد عبدالمحمد آیتی.
او در ادامه عنوان کرد: برای ما تأسف‌آور است که استادی چون آیتی از جمع ما غایب شود. استاد آیتی متولد بروجرد و تحصیل‌کرده همان شهر بود. تحصیلات حوزوی خود را در همان شهر و تحصیلات دانشگاهی را در تهران پی گرفته بود.
حداد عادل همچنین گفت: بروجرد شهر مردمان خوش‌استعداد است. در زمان ما سه استاد بزرگ و خدمت‌گزار به زبان فارسی از این شهر برخاستند؛ دکتر عبدالحسین زرین‌کوب، دکتر سیدجعفر شهیدی و استاد آیتی و ما امروز از هر سه محروم‌ایم.
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی درباره عبدالمحمد آیتی گفت: آیتی خصوصیاتی داشت که در کم‌تر کسی دیده می‌شود؛ او هم با معارف اسلامی از طریق تحصیلات حوزوی آشنا بود و هم به روش‌های تحقیق دانشگاهی آشنایی داشت. هم با ادبیات قدیم فارسی و هم با شعر و ادب جدید حتا شعر نو آشنا بود. او حتا با ادبیات اروپایی هم آشنایی داشت.
این نماینده مجلس افزود: گرچه عمده آثار آیتی ترجمه از زبان عربی به فارسی بود، اما همه آثارشان منحصر به ترجمه نبود؛ او کارهای قابل اعتمادی در ادبیات قدیم و حتا در ادب جدید داشت. اما آن‌چه بیش از همه در آثار آیتی می‌درخشد، ترجمه‌های استادانه‌ای است که از زبان عربی به فارسی برگردانده است. ترجمه مفصل تاریخ ابن خلدون یکی از این کارهاست.
حداد عادل در ادامه متذکر شد: اما آن‌چه از ایشان سرمایه‌ای است که در این جهان و آن جهان می‌ماند، ترجمه‌ای است از قرآن با فارسی روان و ترجمه از نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و الغارات (در بیان تاریخ حکومت امیرالمؤمنین (ع)).
او افزود: نثر روان و امروزین ایشان در زبان فارسی کاملا دلنشین و دلپسند و کاملا قابل استفاده است و استادی ایشان را در درک ادبیات عرب نشان می‌دهد. آیتی اهل ذوق و شعر هم بود و اگرچه به عنوان شاعر معروف نبود، اما شعرهایی دارد که برخی به لهجه لری و بروجردی است.
غلامعلی حداد عادل با اشاره به حضور عبدالمحمد آیتی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی، گفت: استاد آیتی از ابتدای تأسیس عضو پیوسته فرهنگستان بودند و سال‌ها ریاست بخش پژوهش‌های ادبی و دانشنامه را در فرهنگستان برعهده داشتند. ما خدا را شکر می‌کنیم که کشورمان چنین دانشمندانی را پرورش داده و جمهوری اسلامی توانسته از این دانشمندان استفاده کند، زیرا آیتی بعد از سال 1332 رنج بسیار کشیده بود، اما در جمهوری اسلامی عزت و احترام داشت و ما او را چون پدر مهربانی نزد خود پذیرایی می‌کردیم. من درود می‌فرستم به روح پاک این استاد وارسته بی‌تعلق، خوش‌اخلاق، دانشمند و مهربان، و به بازماندگانش تسلیت می‌گویم. امیدوارم خدا توفیق دهد که ما بتوانیم از آثارش استفاده کنیم و جوانان ما او را الگوی خود بدانند.
در ادامه این مراسم، مهدی محقق با اشاره به آشنایی خود با عبدالمحمد آیتی گفت: من از سال 1326 که وارد دانشگاه شد، با او آشنا هستم، چون من نیز همین سال وارد دانشگاه شدم. در آن زمان او شروع به ترجمه کرد و با آشنایی‌ای که با ادب جاهلیت پیدا کرد، توانست ترجمه‌های خوبی را از زبان عربی در آینده نیز داشته باشد.
این عضو پیوسته فرهنگستان تأکید کرد: در زمان پیش از انقلاب به آیتی جفا شد. او دبیر دبیرستان بود، اما به دلیل مخالفت با رژیم از کارش اخراج شد و در کنار میدان امام حسین بلیت اتوبوس می‌فروخت، اما این بلیت‌فروشی او از هر مقامی بالاتر بود.
محقق افزود: در این سال‌هایی که من ریاست انجمن مفاخر را برعهده داشتم، از او خواستم که دو کتاب را ترجمه کند؛ یکی شاهنامه بنداری به زبان عربی بود و بعد از آن یک کتاب تاریخی به نام الحوادث الجامعه که او تنها کسی بود که می‌توانست از پس ترجمه این کتاب‌ها بربیاید و سالی نبود که از ایشان آثاری به دست نرسد.
این نویسنده با انتقاد از نوع نگاه به استادان گفت: این رسم غلطی است که در کشور ما نهادینه شده و در زمان زنده بودن، افراد مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرند، اما با مرگ‌شان به آن‌ها توجه می‌شود.
در پایان این مراسم، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود دعایی بر پیکر عبدالمحمد آیتی نماز خواند.
در این مراسم چهره‌هایی چون سیدمحمد حسینی - وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی -، عظیم زرین‌کوب، هوشنگ مرادی کرمانی، حسن انوری، بروجردی - رییس کمیسیون امنیت ملی و نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی -، فتح‌الله مجتبایی، مهدی محقق، محمدرضا شفیعی کدکنی، توفیق سبحانی، اکبر ایرانی، سیدعلی آل داوود، محمود عابدی، سلیم نیساری، موسی اسوار، احمد سمیعی گیلانی، محمدرضا نصیری، رضا داوری اردکانی و غزل تاجبخش حضور داشتند.