آیا گوسفند شبیه سازی شده رقیب بن‌تن می‌شود؟!

در سال تحصیلی جدید محصولات نوشتاری با طرح‌های ایرانی اسلامی وارد بازار شدند.

به گزارش خبرنگار شهر، سخن از لوازم نوشتاری ایرانی اسلامی بحثی قدیمی است. سال‌هاست که روی دفتر، کیف و مداد بچه‌ مدرسه‌ای‌ها تصاویری است که به گفته کارشناسان با فرهنگ ایرانی اسلامی در تعارض است. امروز باربی، بن‌تن و هزار شخصیت دیگر دنیای کودکان را پر کرده است و حتی در کلاس درس هم از آن‌ها جدا نمی‌شوند.

از آنجا که این تصاویر و شخصیت‌ها به نوعی فرهنگ مورد نظر خود را به کودکان انتقال می‌دهند. مدیران فرهنگی بر آن شدند تا با ورود به بازار لوزام تحریر راهی برای فرهنگ سازی باز کنند. چند هفته پیش نیز بخشی از دفترها رونمایی شد. تصاویری از والیبالیست‌های قهرمان، «رویان» گوسفند شبیه سازی شده ایرانی، میمون فضانورد و تصاویر شهیدان هسته‌ای و ... طرح‌های است که روی جلد دفترها به چشم می‌خورد.

با وجود همه تلاش‌های انجام شده گزارش‌ها نشان می‌دهد که این طرح‌ها با استقبال گسترده‌ای مواجه نشدند. روزهای پر رونق خرید لوازم التحریر می‌گذرد و در شهرستان‌ها به سختی می‌توان این طرح‌های ایرانی اسلامی را یافت و در تهران نیز اگر چرخی در فروشگاه‌های لوازم نوشتاری بزنید متوجه می‌شوید که این طرح‌ها چنان که باید به چشم نمی‌خورند. اما چرا با وجود تنوع و زیبایی این طرح‌ها که گاهی از نمونه‌های خارجی نیز مرغوب‌ترند بازهم این طرح‌ها نتوانسته‌اند همه گیر شوند؟

راهی که وارونه طی می‌شود

به نظر می‌رسد کارشناسان و متصدیان این طرح‌ها راه را وارونه طی کرده‌اند. علت اصلی در همه‌گیر نشدن این طرح‌ها عدم محبوبیت شخصیت‌های تصویر شده برای کودکان است.

مدیران فرهنگی باید به یاد داشته باشند اگر کودکان امروز برای داشتن عکس‌های بن‌تن و باربی سر و دست می‌شکنند، فقط به دلیل وجود طرح‌های آن‌ها بر روی محصولات نیست. طراحی محصولات یک حلقه از زنجیره بازار بزرگ شخصیت‌سازی و فرهنگ سازی‌هاست. اگر باربی می‌تواند چنین گسترده مطرح شود به لطف فیلم، کارتون، بازی‌ و عروسک‌های متعدد است که سرانجام می‌تواند به روی جلد دفتر و مداد و پاک کن بچه‌ها هم جا خوش می‌کند.

نمی‌توان این مسیر شخصیت‌سازی را برعکس طی کرد. اگر طرح‌ها از جذابیت کافی بین کودکان برخوردار باشد بی آنکه پیگیری ویژه‌ای انجام شود طرح‌ها بازار را قبضه خواهد کرد.

امروز نیز ما شخصیت‌های عروسکی و کارتونی ایرانی مانند شخصیت‌های مجموعه کلاه قرمزی داریم که می‌توان روی آن سرمایه‌گذاری کرد. اما طراحان گویا تاکید بر اسطوره سازی در همه عرصه‌ها دارند. امروز نیز شاید سخن از گوسفند رویان و ناوشکن جماران سخن به جایی باشد اما مدیران فرهنگی باید از خود بپرسند که تا چه حد این شخصیت‌ها برای کودکان شناخته شده‌اند و تا چه میزان می‌توان از این راه‌ها مباحث اسطوره‌ای و ملی را برای کودکان ارائه داد.

نمونه‌هایی از تصاویر طراحی شده دفترهای ایرانی اسلامی