عيدی برای قربانی كردن وابستگی‌ها

به گزارش خبرنگار شهر، عيد قربان يا گوسپندکشان و يا به عربي، عيد الأضحي، يکي از عيدهاي حائزاهميت در گاه‌شماري اسلامي است. روز دهم ماه قمري ذي‌الحجه، مصادف با عيد قربان از گرامي‌ترين عيدهاي مسلمانان است که به ياد ابراهيم و فرزندش اسماعيل، توسط بسياري از مسلمانان جشن گرفته مي‌شود.

 

 يكي از تفاسيري كه درباره عيد قربان وجود دارد، قرباني كردن نفسانيات و وابستگي‌هاي انساني براي نزديك‌تر شدن به خداوند است. ابراهيم فرزندش را با وجود اين‌كه عشق به فرزند عميق‌ترين وابستگي انساني است، خالصانه به امر خداوند به قربان‌گاه مي‌برد و در امتحان الهي پيروز و سربلند مي‌شود. از اين رو نگاه عارفان به اين عيد و قرباني كردن دام، نگاهي سمبليك است و در اين عرصه اعتقاد بر اين است كه آن‌چه در اصل بايد قرباني شود، وابستگي‌هاي انسان به زندگي هستند كه در راه كمال بايد از آن ها گذشت. البته برگزار کردن مراسم قرباني در اين عيد نه بر همگان كه تنها بر زائران کعبه در مراسم حج واجب است. اما بسياري از مسلمانان در سراسر جهان در اين روز، گوسفند، گاو يا شتري را قرباني کرده و گوشت آن‌را بين همسايگان و مستمندان تقسيم مي‌کنند. حاجيان در اين روز پس از به پايان رساندن مناسک حج، حيواني را ذبح مي‌کنند و پس از قرباني آن‌چه بر آنان در حال احرام، حرام شده‏ بود، مانند نگاه کردن در آينه، گرفتن ناخن و شانه زدن مو، حلال مي‌‌شود و با توجه به اين‌که حج، يکي از عبادت‌هاي بسيار مهم در اسلام است، توانايي به انجام رساندن آن نيز براي هر مسلماني بسيار شادي آور است، در نتيجه، روزي که پس از انجام وظايف‏ سنگين حج، به عنوان جايزه الهي و اتمام احرام پيش مي‌آيد را عيد مي‌دانند. در اين‌جا نيز زائران خانه خداوند درواقع بخشي از عادات، وابستگي‌ها و نيازهاي انساني خود را قرباني مي‌كنند و مي‌آموزند كه بدون آن‌ها زندگي كنند. رسم قرباني كردن، ريشه در دوران قبل از تاريخ دارد. انسان اوليه که از فهم طبيعت عاجز است، براي به دست آوردن ترحم خدايان دست به قرباني کردن حيوانات و انسان‌ها ميزند. اين سنت در اسلام نيز پذيرفته شده است. 

در روايات مختلف ديني آمده است که ابراهيم در سن بالا داراي فرزندي شد که او را اسماعيل نام نهاد و برايش بسيار عزيز و گرامي بود. اما مدت‌ها بعد، هنگامي که اسماعيل به سنين نوجواني رسيده بود، فرمان الهي چندين بار در خواب به ابراهيم نازل شد و بدون ذکر هيچ دليلي به او دستور داده شد تا اسماعيل را قرباني کند. ابراهيم پس از کشمکش‌هاي فراوان دروني، در نهايت با موافقت خالصانه فرزندش، به محل مورد نظر مي‌روند و ابراهيم آماده سر بريدن فرزند محبوب خود مي‌شود. اما به هنگام انجام قرباني اسماعيل، خداوند که او را سربلند در امتحان مي‌يابد، گوسفندي را براي انجام ذبح به نزد ابراهيم مي‌فرستد. اين ايثار و عشق پيامبر به انجام فرمان خدا، فريضه‌اي براي حجاج مي‌‌شود تا در اين روز قرباني کنند و از اين طريق براي يتيمان و تهيدستان خوراکي فراهم سازند. دراين روز همچنين مستحب است که نماز عيد قربان برپا شود. نماز عيد قربان بايد در فاصله زماني طلوع آفتاب روز عيد تا ظهر خوانده شود و شامل دو رکعت است. معناي ديگري كه از عيدعارفان در ذهن داريم، جان باختن و قرباني كردن جان خويش در پاي معشوق است و نماد ظاهري آن ايام حج و عيد قربان است كه انسان، حيواني را به عنوان تحفه و هديه به طرف جايگاه معيني مي‌برد تا براي كامل شدن عبادت قرباني كند .