کد خبر: ۷۱۴۸۳

ساز‌هایی از استخوان و شاخ

معاون صنایع دستی خراسان شمالی، گلیم، سفره‌ی کردی، چاروق‌دوزی، نساجی سنتی، کلاه کرکی و سازهای سنتی را به‌عنوان صنایع دستی محبوب این استان معرفی کرد.

به گزارش شهر، علی عابدی اظهار داشت: گلیم در واقع نوعی فرش بدون پرز است که با درگیری تار و پود به یکدیگر بافته می‌شود. گلیم از جمله قدیمی‌ترین زیراندازهایی است که بشر ابداع کرده و استفاده می‌کند تا جایی که محققان سابقه‌ی تولید و استفاده از آن را هفت‌هزار سال می‌دانند. الیاف استفاده‌شده در این زیرانداز عمدتا طبیعی است و غالبا به‌عنوان زیرانداز یا برای تزیین به‌کار می‌رود.

او ادامه داد: طرح گلیم‌ها از فرهنگ سنتی و محیط جغرافیایی طبیعی بافندگان گرفته می‌شود. در بیشتر روستاهای خراسان شمالی هنگام بافت، به‌جای نقشه از نقوش ذهنی که دارای تنوع بیشتری است استفاده می‌شود. گلیم‌ها بافت یک‌رو و دورو دارند و از آن‌ها به‌عنوان روفرشی، رومیزی، جوال، خورجین، پادری، کناره، زیرانداز، شیء تزیینی مانند تابلو، رختخواب‌بند، کوله‌پشتی، رومبلی، کفش و کیف زنانه، جوراب، دست‌کش و زانوبند استفاده می‌شود.

سازهای سنتی
معاون صنایع دستی استان خراسان شمالی با معرفی ساخت سازهای سنتی به‌عنوان یکی از رشته‌های محبوب صنایع دستی استان، اظهار کرد: موسیقی به‌عنوان یکی از ارکان مراسم، جشن‌ها و آیین‌های مختلف در فرهنگ بومی، مذهبی و ملی این استان جایگاه ویژه‌ای دارد. بنابراین ساخت سازهای سنتی ایرانی در این استان رایج است و حضور هنرمندان کمال‌گرا و مبتکر در ساخت این سازها به‌خوبی مشهود است. از سازهای بومی و رایج در این استان می‌توان به دوتار، سه‌تار، دهل و سرنا، دایره، کمانچه و قشمه اشاره کرد.

او گفت: ساز قشمه جزو سازهای اصیل این استان است که هفت بند در بالا و یک بند در زیر دارد و بدنه‌ی نی آن از جنس چوب است. این سازها غالبا از چوب‌های گردو، سنجد، توت و افرا تهیه می‌شوند و ملزومات آن‌ها نیز از موادی مانند استخوان و شاخ قوچ تولید می‌شود.

سفره‌ی کردی
معاون صنایع‌دستی خراسان شمالی با بیان این‌که رایج‌ترین هنر عشایر کُرد، بافت نوعی گلیم به نام سفره‌ی کُردی است توضیح داد: این هنر مختص خراسان و از بافته‌های منحصربه‌فرد زنان کُرد عشایر در این منطقه است. این هنر در شهرستان‌های بجنورد، مانه و سملقان، شیروان، فاروج و اسفراین رواج دارد. این محصول در نقش‌های زیبا با مضامین و مفاهیم عمیق که در باورهای این منطقه ریشه دارد بافته می‌شود. نقوش به‌کار رفته در این دست‌بافته‌ها تنوع زیادی دارد که نقوش انتزاعی گیاهی، حیوانی و هندسی را با سه شکل مربع، مثلث و دایره شامل می‌شود. جنس این گلیم از پشم است.

چاروق‌دوزی
او با معرفی چاروق‌دوزی به‌عنوان یکی از رشته‌های رایج صنایع دستی خراسان شمالی درباره‌ی آن گفت: به استناد لغت‌نامه‌ی دهخدا، چاروق کلمه‌ای ترکی است و به نوعی کفش گفته می‌شود که از پوست تهیه شده باشد. این کفش را با ریسمان‌های ضخیم و بلندی به‌پا می‌بندند. از این پاپوش سنتی از زمان‌های دور استفاده می‌شد. متأسفانه از زمان پیدایش اولین نمونه‌های آن، تاریخ دقیقی در دست نیست. قدیمی‌ترین نمونه‌های چاروق موجود در این استان به حدود 70 سال پیش مربوط است. در حالی‌ که قدمت این نوع پاپوش به سال‌های بسیار دورتر می‌رسد.

او ادامه داد: چاروق با ویژگی‌ها و ظاهر خاصش، از گذشته‌های دور در مناطق شمال شرقی ایران از جمله بجنورد رایج بوده‌ است. اغلب چاروق‌های این منطقه قرمز است. این رنگ شاد و زنده در باورها واعتقادات خاص مردم این منطقه جایگاه ویژه‌ای دارد. همواره چاروق به دو شیوه‌ی متفاوت تهیه می‌شد؛ نوعی از آن با ظرافت کمتر مخصوص اقشار کم‌درآمد جامعه بود و از تزیینات و گل‌دوزی‌های کمتری برخوردار است. نوع دیگر آن از چرم با کیفیت تولید می‌شود. در این نوع چاروق ظرافت و دقت بیشتری به‌ کار رفته‌ است و سطح آن با نخ‌های ابریشمی و گلابتون و با روش دوخت‌های تزیینی و حکاکی زینت داده می‌شود.

نساجی سنتی
عابدی با بیان این‌که نساجی سنتی یکی از رشته‌های پررونق صنایع دستی خراسان شمالی است درباره‌ی آن توضیح داد: این هنر با زندگی مردم این سرزمین گره خورده و دیر زمانی است که از رونق و شکوفایی برخوردار است و درصد بالایی از مواد اولیه‌ی مورد نیاز برای تولید لباس و پوشاک را در استان تأمین کرده است. در حال حاضر بخشی از این منسوجات مانند چادرشب و حوله در روستای رویین شهرستان اسفراین بافته می‌شود. ابعاد بزرگ آن برای پیچیدن رختخواب و ابعاد کوچک آن به‌عنوان رومیزی و پرده استفاده می‌شود.

کلاه کرکی
او با بیان این‌که کلاه کرکی یکی از محصولات ویژه‌ی صنایع دستی خراسان شمالی است گفت: این محصول به‌دلیل داشتن حفاظی روی گوش، در اصطلاح محلی به «کلاه گوشی» معروف است. این هنر از هنرهای دستی خاص و کهن استان است و در شهرستان‌های گرمه و جاجرم رونق بیشتری دارد. ماده‌ی اولیه‌ی این محصول کرک بز است و به‌صورت کاملا خام و با رنگ خودش استفاده می‌شود. مراحل بافت این محصول بسیار ساده‌ است و با پنج میل چوبی بافته می‌شود. از خواص آن هم می‌توان به غیرقابل نفوذ بودن در برابر سرما، نم و رطوبت اشاره کرد.


گزارش خطا
ارسال نظر
آخرین اخبار
ثبت‌ نام موکب‌های مردمی برای حضور در راهپیمایی جاماندگان اربعین
روایت‌های ایرانی، این‌بار با زبان‌های مختلف در باغ کتاب تهران
نمایش و تحلیل مستند «راه پرستاره» با حضور هنرمندان برجسته
عرضه «سووشون» پس از ۵۰ روز؛ سوم مرداد ادامه سریال پخش می‌شود
برپایی فرهنگسرای منتظر در جوار نماز جمعه تهران
دور جدید اجراهای تعزیه «شبیه نور» در پردیس تئاتر تهران
اکران افتتاحیه «دست ناپیدا» همراه با تجلیل از انسیه شاه‌حسینی
«مادران قصه‌گو»؛ روایت مقاومت و امید برای نسل آینده
نمایش و نقد فیلم «شمال از شمال غربی» در فرهنگسرای ارسباران
صفحه اول روزنامه ها- سه شنبه ۳۱ تیر ماه ۱۴۰۴
فیلم؛ برگزاری ویژه برنامه "عاشورا بدون مرز" در فرهنگسرای نوجوان
اکران و نقدِ جدیدترین ساخته وس‌ اندرسون در سینما اندیشه
واگذاری تعدادی از فضا‌های تجاری سازمان فرهنگی هنری از طریق مزایده عمومی
ثبت نام دوره‌های تخصصی ترم تابستان خانه کاریکاتور آغاز شد
نمایشگاه بین‌المللی کارتون «جنگ و صلح» در خانه کاریکاتور ایران
فیلم؛ ترانه «ای ایران ایران» توسط گروه کر آوای عشاق فرهنگسرای دانش
نمایش «جاده اردکها ۲» در فرهنگسرای ارسباران
نقد و بررسی کتاب «خداحافظ گاری کوپر» در کتابخانه شهید سیدمحمدعلی جهان‌آرا
همایش بزرگ مثنوی‌خوانی «شرح اشتیاق» در فرهنگسرای ارسباران
سروده تازه میلاد عرفان‌پور برای این روزهای غزه/ در این داغ باید چه خاکی به سر کرد؟
فصل دهم پاتوق فیلم کوتاه از ۷ مرداد آغاز می‌شود
اختتامیه پویش «مادران قصه‌گو» با حضور تعدادی از مادران راوی دفاع مقدس برگزار می‌شود
نامزدهای بیست‌وسومین دوره جایزه قلم زرین معرفی شدند/ اختتامیه؛ دوم مرداد
نامگذاری یکی از سالن‌های پردیس سینمایی باغ کتاب به نام خسرو شکیبایی
گروه هنری لبخند با نمایش شاد و خانوادگی «بی‌باک» در فرهنگسرای فردوس