به گزارش خبرنگار شهر، ارایه آمار وضعیت سخت‌افزاری سینماهای فعال پایتخت بیانگر این واقعیت است که همچنان بسیاری از شهرستان‌های کشور یا اصلا سالن سینما ندارند و یا اینکه فاقد امکانات اولیه هستند. بیان این آمار، زمانی که بدانیم لوکیشن فیلمهای سینمای ایران نیز به نوعی فقط در تهران تعریف شده است بیش از پیش بهانه ای می شود تا تمرکزدایی و انتقال پایتخت را دو مقوله جدا از هم تلقی کنیم.
بحث انتقال پایتخت این روزها سوژه اهالی رسانه و شهروندان تهرانی است رویدادی که برخی آن را امکان پذیر و عده ای بر انجام آن شبهه دارند اما اینکه چرا گاه گاهی بحث انتقال پایتخت مطرح می شود مهمترین دلیل آن را می توان آلودگی هوا و ترافیک بیش از حد تهران مطرح کرد.
بیان این نکته از این حیث قابل توجه است که آیا تنها مدیریت شهری بهانه ای برای تمرکزدایی است سهم فرهنگ، هنر، سینما یا برگزاری جشنواره های مهم فرهنگی هنری برای تمرکز زدایی از تهران چیست.
طرحی که شکست خورد
سال 89 ایجاد هشت منطقه فرهنگی برای تمرکززدایی فرهنگی به عنوان یکی ازاهداف مدیریت سینما در قالب تبلیغات رسانه ای برجسته شد اما این هدف به مانند بسیاری دیگر از بندهای درج شده در دفترچه سیاستگذاری های سینما که در آن سال به سینماگران و اصحاب رسانه ارائه شد به نتیجه نرسید.
در سه سالی که از ارائه این دفترچه گذشته، ایجاد مناطق 8 گانه فرهنگی در حد حرف باقی ماند و در نهایت اهداف مورد نظر در این زمینه محقق نشد.
بر اساس برنامه ارائه شده از سوی مدیریت سینما در مجموع سه سال یاد شده باید در مجموع 48 اثر سینمایی در شهرستان های مورد اشاره تولید می شد، همچنین بر اساس این برنامه می بایست 192 اثر سینمایی مستند و 480 فیلم کوتاه به تولید می رسید اما این مهم در نهایت محقق نشد.
شهرستان‌های بی پول؛ متهم ردیف اول
رهبر قنبری کارگردان «او» در گفتگو با سینماپرس با بیان اینکه پول، امکانات، دارایی و سرمایه در تهران جمع شده است، در این باره می‌گوید: در شهرستانها بودجه و امکانات کافی وجود ندارد و اکثر تهیه کنندگان سینما هم در شهر تهران مستقر هستند.
بازیگران افاده‌ای؛ متهم ردیف دوم
این کارگردان با بیان اینکه چرا اکثر لوکیشن های فیلم های سینمای ایران در تهران است و کمتر شاهد آثاری هستیم که در شهرستان ها فیلمبرداری شود پس از کمبود بودجه در شهرستانها را بازیگران را محکوم می‌کند. به گفته وی بازیگر حرفه ای در سینما نداریم و اکثر بازیگران موجود در سینمای ایران نیمه حرفه ای هستند و برای هماهنگ کردن هواپیما و سایر کارهای، بازیگران باید هزینه کرد و کلی هم این بازیگران، ادا و اطوار دارند که بعد از دو روز بازی در یک شهرستان نیاز به ریکاوری و چیزهایی از این دست دارند.
فیلمنامه نویس متهم ردیف سوم
قنبری البته بخشی از مشکل تسخیر لوکیشن‌های سینمایی در تهران را به عهده فیلمنامه نویسانی می گذارد که توانایی نوشتن فیلمنامه های بومی را ندارند.او می گوید فیلمنامه نویسان توانایی نوشتن متون قوی و شاعرانه ندارند، «نمی دانم چرا این گروه زیاد کتاب مطالعه نمی کنند و فیلمنامه هایی را نمی نویسند که بشود در آن کوه و دشت، پرنده، حیوانات بومی، میراث فرهنگی، دشت و دمن و ... را مشاهده کرد تا برخی کارگردانان از ساخت فیلم سینمایی در دل دود و گازوئیل شهر تهران خلاص شوند.»
تهران، متم ردیف چهارم
وی در نهایت اظهار می کند مشکل اصلی این است که پول ، سرمایه، دارایی، همه و همه در تهران است و شهرستان ها هم فاقد لوکیشن ها و امکانات مدرن هستند به طور مثال ما در شهرستان مترو یا پل های به روز نداریم. او معتقد است حتی سیاه لشگر برخی فیلم ها با لهجه حرف می زنند و این کار را خنده دار می کند و یک واپسگرایی و بی انگیزگی در عوامل ساخت یک اثر بلند سینمایی ایجاد می کند.
کارگردان «پرنده باز کوچک» در ادامه افزود: از تمامی این مشکلات که بگذریم، ما فیلم روستایی نداریم مثلاً فیلم سینمایی «خانه دوست کجاست» ساخته عباس کیارستمی را مثال می‌زنم این فیلم در شهرستان ساخته شده اما نگاه شریف، انسانی و جهان شمولی دارد. اگر یک فیلم سینمایی توانایی نگاه جهانی شدن را داشته باشد دیگر لوکیشن شهرستان معنا پیدا نمی کند. شاید آن روستایی که فیلم را مشاهده می کند، معنا و مفهوم فیلم را متوجه نشود اما تهرانی ها قابلیت های موجود در فیلم را کاملاً درک می کنند.
قنبری ادامه داد: در جشنواره کودک سال گذشته من تعدادی فیلم از جوانان گمنام دیدم که در روستا ساخته شده بود اما نگاه جهانی داشت، همان گونه که عرض کردم اگر نگاه جهانی در اثری وجود داشته باشد، لوکیشن روستا معنا پیدا نمی کند.
مدیران سینمایی شهرستانها؛ متهم ردیف پنجم
اما امیراطهر سهیلی کارگردان فیلم «طرقه» ومدیر شرکت سیمیا فیلم مشهد درباره شرایط تولید فیلم در شهرستان معتقد است امکانات ما از نظر تکنیکی در اندازه شهر تهران نیست و مشکل عمده ما نیاز تکنیکی نیست همانطور که مشکل تکنسین هم نداریم ولی گاهی نیاز می شود که برای برخی کارها از یک سری آدم خاص استفاده کنیم و بعضا هزینه نسبت به تهران بالاتر می رود.
او می گوید: مدیران سینمایی در برخی شهرستانها اصلا دغدغه سینما ندارند، شهری که فیلمسازان زیادی را دارد اما شبکه استانی ضعیفی دارد، سینماگر شهرستان منزوی است. این تفکر باعث می شود که افراد جذب تهران شوند و ترجیح بدهند که در سینمای شهرشان کار نکنند.
با توجه به آنچه مطرح شد به نظر می‌رسد بررسی شرایط سینمایی در شهرستانها از سوی رسانه ها می تواند اهرمی برای تمرکز زدایی در سینما باشد. با این وجود در میان فیلمهای اکران شده امسال ساخت فیلم «تنهای تنهای تنها» به کارگردانی احسان عبدی پور که با مشارکت صدا و سیمای بوشهر ساخته شد جای تقدیر دارد اگرچه گفته می شود ساخت این فیلم نیز ارتباطی با سیاستگذاری های مدیریت سینما برای تولید فیلم در استان های مختلف ندارد.
