بیان نقاط قوت و ضعف جشنواره تئاتر فجر در گفتگو با «شهر»
کرمی: حضور جوانان نقطه قوت جشنواره تئاتر است
کارگردان تئاتر و مدیر هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران حضور جوانان، تعدد اجراها و افزایش زمان جشنواره را از نقاط قوت سی‌ودومین جشنواره تئاتر فجر دانست.
شهرام کرمی در گفت‌وگو با خبرنگار «شهر» درباره سی‌ودومین جشنواره تئاتر فجر و تفاوت‌های آن با سال‌های گذشته گفت: جشنواره تئاتر فجر از چند زاویه قابل بحث است. از لحاظ شکل و شیوه‌ی برگزاری، جشنواره امسال نیز مانند سنوات گذشته در حال برگزاری است؛ ولی به نظر من حسن بزرگی که برنامه‌ریزی جشنواره امسال دارد این است که تعداد اجرای گروه‌ها بیشتر است و این امر، امکان دیدن آثار را برای تعداد بیشتری از مخاطبان فراهم می‌کند.
وی ادامه داد: حسن دیگر برنامه‌ریزی جشنواره امسال این است که تعداد روزهای برگزاری جشنواره بیشتر شده است و دیگر هم تداخلی با جشنواره فیلم فجر ندارد.
کرمی افزود: مخاطبان از همان روز اول استقبال خوبی از جشنواره کردند و این نشان می‌دهد مردم تئاتر را دوست دارند. همچنین در طول این چند روز که آثار شرکت‌کننده را دیده‌ام، به نظرم حضور خوب جوانان جزء نقاط مثبت جشنواره است. من دو اجرا از گروه‌های نوجوان از جمله نیما نادری و محمد مساوات را دیدم که واقعا برایم غافلگیرکننده بود.
جشنواره تئاتر فجر باید به استانداردهای جهانی نزدیک شود
وی درباره معایب جشنواره تئاتر فجر نیز اظهار داشت: جشنواره امسال هم به همان شکل و شیوه گذشته برگزار می‌شود، یعنی بخش مسابقه و بخش مرور دارد؛ ولی من فکر می‌کنم دیگر به این مرحله رسیده‌ایم که در شکل و شیوه برگزاری تغییراتی ایجاد کنیم؛ تغییراتی که بتواند به ارتقای کیفیت جشنواره کمک کند.
مدیر هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران ادامه داد: من معتقدم وجود بخش مسابقه در جشنواره امروز بسیار غیرحرفه‌ای‌ست. نگاه ما باید حرفه‌ای باشد. مسابقه در جشنواره تئاتر فجر معنی ندارد. ما باید به این سمت برویم که قضاوت واقعی را به مردم واگذار کنیم.
وی افزود: به اعتقاد من باید بخش مرور را قوی‌تر برگزار کنیم تا یک کارگردان بتواند برآیند اجرای یک نمایش را به جشنواره بیاورد و آثاری که در طول سال اجرا داشته‌اند، بتوانند در جشنواره اجرای بیشتری داشته باشند. این تغییر می‌تواند ما را به استانداردهای جشنواره‌های تئاتر در اروپا نزدیک کند.
کرمی همچنین تاکید کرد: امیدوارم در دوره‌های آتی برای جشنواره یک دبیر ثابت - حداقل برای پنج سال - مشخص شود. این می‌تواند به برنامه‌ریزی درست و منظم برای جشنواره کمک کند، شکل و شیوه برگزاری جشنواره را بهبود بخشد و سطح جشنواره را نسبت به جشنواره‌های گذشته ارتقا دهد.
وی گفت: ما 32 دوره جشنواره تئاتر فجر را برگزار کرده‌ایم. این جشنواره سابقه‌ی بسیار خوبی دارد و جزء جشنواره‌های باسابقه تئاتر دنیاست و تصمیمات درست می‌تواند به ارتقای جایگاه آن کمک کند.
بودجه جشنواره برای بخش بین‌الملل کافی نیست
این کارگردان تئاتر درباره بخش بین‌المللی جشنواره تئاتر فجر و کیفیت آن اظهار داشت: از آن‌جا که من کار اجرایی انجام می‌دهم، با مشکلات این بخش کاملا آشنا هستم. ما همیشه در بخش بین‌الملل جشنواره‌ها دچار ضعفیم و این ضعف چند دلیل دارد؛ نخست این‌که بودجه جشنواره فجر بودجه زیادی نیست و امسال تا دقیقه 90 هم بودجه آن را به برگزارکنندگان نداده بودند؛ درحالیکه بودجه در کار اجرایی به‌ویژه در بخش بین‌الملل بسیار حائز اهمیت است.
وی توضیح داد: اگر یک گروه خوب، حرفه‌ای و شناخته‌شده خارجی بخواهد در کشور ما در جشنواره شرکت کند یا به جشنواره دعوت شود، حداقل 200میلیون تومان برای ما هزینه خواهد داشت؛ زیرا ایاب و ذهاب و هزینه‌های اجرایی گروه باید تامین شود.
بی‌ثباتی امکان برنامه‌ریزی را از جشنواره می‌گیرد
کرمی ادامه داد: دومین دلیل ضعف بخش بین‌الملل این است که برنامه‌ریزی گروه‌های خارجی یک‌ساله و دو ساله است، به همین دلیل بهتر است دبیر جشنواره ثابت باشد. من چند ماه پیش در برلین با یک گروه آشنا شدم که کارشان یکی از زیباترین نمایش‌هایی بود که من در طول این سال‌ها در اروپا دیده بودم. من از این گروه دعوت کردم برای اجرای کارشان به ایران بیایند. آن‌ها بسیار استقبال کردند و گفتند برای یک سال و نیم دیگر، امکان حضور در ایران را دارند. ولی آیا برنامه‌ریزی ما اجازه می‌دهد برای یک سال و نیم دیگر از اروپا مهمان داشته باشیم؟
وی با تاکید بر این‌که عدم ثبات دبیر جشنواره امکان برنامه‌ریزی طولانی‌مدت را از ما می‌گیرد، افزود: متاسفانه دبیر جشنواره امسال یک ماه پیش تعیین شد؛ درحالیکه دعوت از گروه‌های خارجی که برنامه‌ریزی درازمدت دارند، نیاز به برنامه‌ریزی و ثبات دارد و نداشتن برنامه‌ریزی ما سبب ضعف بخش بین‌الملل جشنواره می‌شود.
تفاوت فرهنگی بخش بین‌الملل جشنواره را ضعیف می‌کند
کرمی گفت: نکته سوم این‌که بسیاری از کارهایی که در کشورهای دیگر اجرا می‌شود، از نظر فرهنگی متناسب با ما نیست و گروه‌های خارجی هم به‌راحتی حاضر نیستند بخش‌هایی از کارشان را حذف کنند تنها برای این‌که بتوانند در یک جشنواره شرکت کنند. تفاوت فرهنگی است که کار را سخت می‌کند؛ وگرنه این‌گونه نیست که کار خارجی مناسب برای اجرا در ایران وجود داشته باشد و ما نتوانیم آن را به جشنواره بیاوریم.
وی ادامه داد: این سه مسئله سبب می‌شود ما در بخش بین‌الملل همیشه دچار افت‌وخیز باشیم. ضمن این‌که امسال هم در بخش بین‌الملل جشنواره یکی دو چهره شناخته‌شده حضور دارند. برای مثال استانیفسکی از لهستان، یکی از چهره‌ای شناخته‌شده تئاتر در دنیاست و به نظر من حضور او در جشنواره فجر غنیمت است.
این کارگردان تئاتر افزود: همچنین در جشنواره امسال یکی دو تولید مشترک داریم. در چند سال اخیر نیز تولیدات مشترک خوبی داشته‌ایم و اتفاقات بسیار خوبی افتاده است. به نظر من بخش بین‌الملل تنها به این معنی نیست که چند کار خارجی این‌جا اجرا شود. تولیدات مشترک خود اتفاق خوبی است که می‌تواند به نتایج بسیار خوبی برسد.
جشنواره تئاتر فجر از تبلیغات شهری هم بی‌بهره است
کرمی همچنین اظهار داشت: شاید یکی از نقاط ضعف جشنواره تئاتر فجر که جای حسرت بسیار دارد، این است که نهادهای دیگر در برگزاری این رویداد بزرگ مشارکت نمی‌کنند. برای من به‌عنوان عضو کوچکی از خانواده تئاتر جای تاسف است که ارگان‌های مختلف در جشنواره فیلم همکاری می‌کنند ولی جشنواره تئاتر فجر حتی از امکانات تبلیغات شهری هم بی‌بهره است.
مدریک روایتی استعاری از تقابل ایمان و دروغ است
این کارگردان تئاتر درباره نمایش تازه‌اش باعنوان «مدریک» که در سی‌ودومین جشنواره تئاتر فجر در دو نوبت اجرا شد، توضیح داد: نمایش مدریک یک داستان رئال و امروزی دارد و همان‌گونه که از عنوان آن پیداست، روایتی استعاری از زندگی کسی است که فکر می‌کند خیلی می‌فهمد.
وی ادامه داد: در واقع این نمایش در ژانر تئاتر دینی می‌گنجد و مضمون آن دروغ و توهم در برابر باور و ایمان است. من در «مدریک» با الهام از قرآن کریم سعی کردم یک داستان امروزی خلق کنم؛ زیرا عموما در عرصه تئاتر کمتر سراغ مفاهیم مذهبی می‌رویم و اگر هم برویم بیشتر نگاهی تاریخی به مفاهیم مذهبی یا روایتی تاریخی از داستان‌های مذهبی‌ست؛ برخلاف سینما و تلویزیون که در آن به مفاهیم دینی پرداخته می‌شود و فیلم‌ها و سریال‌های بسیاری سراغ داریم که مفاهیم دینی را در زندگی معاصر نشان می‌دهند.
کرمی افزود: تلاش من با این انگیزه پرداختن به مضمون دینی در زندگی معاصر، منجر به خلق نمایش «مدریک» شد که به‌راستی کار دشواری بود؛ زیرا چنین کاری به مطالعه و تحقیق فراوان نیاز داشت و به همین دلیل نیز وقت زیادی از من صرف نوشتن آن شد.
وی تاکید کرد: البته گروه نیز برای آماده کردن نمایش وقت زیادی را صرف کرد و خوشبختانه صرف این وقت و انرژی سبب شد دو اجرای بسیار خوب در جشنواره داشته باشیم. اجرای «مدریک» در جشنواره با بازتاب‌های خوبی نیز مواجه شد و برای من و گروهم تجربه‌ی بسیار خوبی بود.
این کارگردان تئاتر درباره‌ی مضمون مذهبی نمایش «مدریک» و بازخوردهای آن گفت: انتخاب چنین مضمونی در ابتدا برای خود من توأم با شکلی از تردید بود؛ زیرا نمی‌خواستم مضمون مذهبی و خلق شخصیت‌های مذهبی، مفهوم شعاری پیدا کند. اما از آن‌جا که با این مضمون به شکل رئال و امروزی برخورد کردم، خوشبختانه بازخورد بسیار خوبی داشت.
فرهنگ دینی مردم سبب استقبال از «مدریک» شد
وی تاکید کرد: شاید دلیل استقبال از «مدریک» این است که ما در یک جامعه مذهبی زندگی می‌کنیم. مردم ما باور مذهبی قوی‌ای دارند و جامعه‌مان نیز فرهنگ دینی دارد. از طرف دیگر من در «مدریک» دست روی یک سوژه‌ی نو گذاشته‌ام و داستان آن، داستانی بسیار تاثیرگذار است.
کرمی افزود: در این نمایش من سعی کرده‌ام تعلیق را تا پایان حفظ کنم، یعنی مخاطب از همان ابتدا با این چالش روبرو می‌شود که سرانجام داستان چه خواهد شد و در فصل پایانی نیز با استناد به بخش‌هایی از قرآن، کار من به نتیجه می‌رسد و در نهایت ایمان است که در برابر تظاهر و دروغ به برتری می‌رسد.
وی درباره عنوان نمایش توضیح داد: «مدریک» یک عنوان کنایی است. از آن‌جا که شخصیت من دچار توهم بود، دنبال عنوانی گشتم که بتواند مفهوم این توهم را منتقل کند. مدریک به معنی کسی است که فکر می‌کند خیلی می‌فهمد؛ درحالیکه در پایان نمایش متوجه می‌شویم اتفاقا شخصیت ما هیچ درکی ندارد.
گزارش خطا
پسندها:
۰
ارسال نظر
آخرین اخبار