یادداشت/
پیشوند‌ها و پسوندهای فرهنگی
مهدی تقی‌نژاد
فرهنگ از معدود واژه‌هایی است که به‌صورت گسترده هم به‌عنوان پیشوند و هم به‌عنوان پسوند با واژه‌های دیگر همنشینی دارد. شاید هیچ واژه‌ای را نتوان یافت که این‌گونه با سایر واژه‌ها ترکیب می‌شود. اصلا یکی از ضرورت‌های جامعه امروز همین همنشینی واژه فرهنگ با سایر واژه‌هاست.
همنشینی واژه فرهنگ چه به‌عنوان پیشوند و چه به‌عنوان پسوند صرفاً موجب ساخت ترکیبی اضافی یا وصفی در حوزه ادبیات نمی‌شود که بتوان آن‌را در یک سطر تعریف کرد. هرکدام از این ترکیب‌ها دارای بار معنایی و مفهومی وسیعی است که تاثیرات فوق‌العاده‌ای را در جامعه دارد. در واقع ایجاد ترکیب‌ها و همنشینی میان فرهنگ با واژه‌ای دیگر حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را زیر تاثیر خود قرار می‌دهد.
همنشینی فرهنگ با واژه‌ها اگر به‌صورت پیشوند باشد یعنی فرهنگ در ابتدا و آن واژه در ادامه بیاید موجب تعیین چارچوب‌ها، مقررات، آداب و رسوم، باید‌ها و نباید‌ها، ارزش‌ها و غیر ارزش‌ها و هنجار‌ها و ناهنجار‌ها می‌شود. فرهنگ ترافیک، فرهنگ دوچرخه‌سواری، فرهنگ رفتن به سینما، فرهنگ آپارتمان‌نشینی، فرهنگ کتاب‌خوانی، فرهنگ تجارت و... از این دست‌اند. برای هرکدام از این ترکیب‌ها می‌توان و باید پژوهش انجام شود و آن‌گاه افراد جامعه را ترغیب به‌رعایت نتایج آن‌ها کرد. این ترکیب‌ها اگرچه از دو واژه ساخته شده اما گستره مفهومی و کاربردی آن بسیار گسترده است و حتی در جوامع مختلف و در زمان‌های مختلف متفاوت است.
همنشینی فرهنگ با واژه‌ها اگر به‌صورت پسوند باشد بیشتر ترکیبی وصفی ایجاد و نوعی فضیلت را موجب می‌شود. عدالت فرهنگی، خدمات فرهنگی، انسان فرهنگی، شهر فرهنگی، جامعه فرهنگی، اقتصاد فرهنگی، تجارت فرهنگی، فضیلت فرهنگی از ترکیب‌هایی است که فرهنگ در آن نوعی ویژگی و تمایز برای واژه ابتدایی ایجاد می‌کند. این ترکیب‌ها نیز گستره مفهومی وسیعی دارند. گاه همین واژه فرهنگی را می‌توان به صورت تفضیلی به‌کار برد و حالتی مقایسه‌ای را فراهم کرد. بدیهی است دارای چارچوب بسته‌ای نیست و دریافت‌ها و برداشت‌ها از این ترکیب‌ها از جامعه‌ای به جامعه دیگر متفاوت است.
در کشور ما با پیشینه فرهنگی افتخار برانگیز ضرورت دارد از بیشترین ترکیب‌های فرهنگی بهره ببریم و آن را در جای جای زندگی فردی و اجتماعی جاری کنیم.
گزارش خطا
پسندها:
۰
ارسال نظر
آخرین اخبار
ثبت نام موکب‌های مردمی برای حضور در راهپیمایی جاماندگان اربعین
روایت‌های ایرانی، این‌بار با زبان‌های مختلف در باغ کتاب تهران
نمایش و تحلیل مستند «راه پرستاره» با حضور هنرمندان برجسته
عرضه «سووشون» پس از ۵۰ روز؛ سوم مرداد ادامه سریال پخش می‌شود
برپایی فرهنگسرای منتظر در جوار نماز جمعه تهران
دور جدید اجراهای تعزیه «شبیه نور» در پردیس تئاتر تهران
اکران افتتاحیه «دست ناپیدا» همراه با تجلیل از انسیه شاه‌حسینی
«مادران قصه‌گو»؛ روایت مقاومت و امید برای نسل آینده
نمایش و نقد فیلم «شمال از شمال غربی» در فرهنگسرای ارسباران
صفحه اول روزنامه ها- سه شنبه ۳۱ تیر ماه ۱۴۰۴
فیلم؛ برگزاری ویژه برنامه "عاشورا بدون مرز" در فرهنگسرای نوجوان
اکران و نقدِ جدیدترین ساخته وس اندرسون در سینما اندیشه
واگذاری تعدادی از فضا‌های تجاری سازمان فرهنگی هنری از طریق مزایده عمومی
ثبت نام دوره‌های تخصصی ترم تابستان خانه کاریکاتور آغاز شد
نمایشگاه بین‌المللی کارتون «جنگ و صلح» در خانه کاریکاتور ایران
فیلم؛ ترانه «ای ایران ایران» توسط گروه کر آوای عشاق فرهنگسرای دانش
نمایش «جاده اردکها ۲» در فرهنگسرای ارسباران
نقد و بررسی کتاب «خداحافظ گاری کوپر» در کتابخانه شهید سیدمحمدعلی جهان‌آرا
همایش بزرگ مثنوی‌خوانی «شرح اشتیاق» در فرهنگسرای ارسباران
سروده تازه میلاد عرفان‌پور برای این روزهای غزه/ در این داغ باید چه خاکی به سر کرد؟
فصل دهم پاتوق فیلم کوتاه از ۷ مرداد آغاز می‌شود
اختتامیه پویش «مادران قصه‌گو» با حضور تعدادی از مادران راوی دفاع مقدس برگزار می‌شود
نامزدهای بیست‌وسومین دوره جایزه قلم زرین معرفی شدند/ اختتامیه؛ دوم مرداد
نامگذاری یکی از سالن‌های پردیس سینمایی باغ کتاب به نام خسرو شکیبایی
گروه هنری لبخند با نمایش شاد و خانوادگی «بی‌باک» در فرهنگسرای فردوس