قناعت راهکار برون رفت از بحران

سمیه اصفهانی

یک قرن از شعار بگذار مرزها آزاد باشند می‌گذرد، شعاری که منجر به آغاز عصر مصرف‌گرایی نوین در جهان شد و بوق و کرنای رسانه‌ها در تبلیغ محصولات مختلف تجاری، مردم را به سمت بازار مصرف کالاها سوق داد. تا آنجا که خرید وسایل و لوازم بدون توجه به نیاز واقعی و تناسب با سطح در آمد افراد به ظهور مسائل اقتصادی و معیشتی ویژه‌ای در جوامع مختلف منجر شد.

در کشور ما نیز باوجود شعارهای مذهبی و ارزش‌های معنوی، در دهه اخیر بازار مصرف کالاهای لوکس و غیر ضروری افزایش چشمگیری یافته است. صاحبان صنایع مصرفی با بهره‌گیری از شیوه‌های متنوع اقناعی، بهره‌گیری از نشانه‌های تجاری و ضروری جلوه دادن خرید وسایل از طریق تبلیغات غیر مستقیم رسانه‌ها مردم را به سمت و سوی خرید بدون توجه به نیاز و ضرورت آن سوق داده است. این بازار رنگارنگ مصرف علاوه بر مشکلات اقتصادی در جامعه مسائل و آسیب‌های جدی در حوزه فرهنگی و اجتماعی را نیز شامل شده است. جابجایی طبقات اجتماعی و ترویج مصرف به همه اقشار جامعه از جمله موضوعاتی است که زندگی افراد را دستخوش تحولات جدی کرده است.

تبلیغات محیطی در سطح شهر، ظهور و بروز فروشگاه‌های چند ملیتی از برندهای مختلف، رواج مدگرایی در بین اقشار مختلف جامعه و به‌خصوص زنان، خرید و فروش محصولات مصرفی در بستر شبکه‌های اجتماعی به منظور تسهیل در تهیه اقلام را می توان از نشانه های جدی مصرف گرایی نوین در جامعه دانست. در جوامع مختلف خرید وسایل تجملاتی توسط زنان و برپایی عرصه ای برای نمایش قدرت خرید افراد یکی از نشانه های جدی درگیری جوامع با این معضل اجتماعی است. مساله ای که روانشناسان اجتماعی در کشورهای مختلف درصدد حل آن برآمده اند.

بی شک این مساله در کشوری همچون کشور ما پس از بحران های ناشی از سال‌های جنگ و در بحبوحه تحریم‌های کلان اقتصادی ، معضل قابل تامل¬تری به شمار می¬رود. ورود کالاهای تجاری و در بسیاری موارد بی کیفیت خارجی در عرصه ای که صنایع ابتدایی کشور نیازمند حمایت و تقویت داخلی است موجب بحران بیکاری خیل عظیمی از کارگران و ورشکستگی صاحبان مشاغل شده و امکان سرمایه‌گذاری در بسیاری از صنایع را از بین برده است.

اهمیت این موضوع تا بدانجا است که در سال‌های اخیر رویکرد مقام معظم رهبری در نامگذاری سال از شاخص‌های فرهنگی به سمت و سوی بهبود معیشت مردم و ایجاد اشتغال برای جوانان ایرانی تغییر کرده است. اوج این موضوع را می‌توان در بیانات ایشان در نوروز ۹۶ دانست، اشاره ای صریح به مسائل اقتصادی مبنی بر ضرورت تکیه‌ بر ظرفیت‌ها و توانایی‌های بالقوه‌ی کشور، توجه به بازار اجناس ایرانی و تقویت بازار داخلی تا آنجا مورد تاکید قرار گرفت که از دیدگاه ایشان واردات کالاهایی که در داخل به اندازه کافی تولید می‌شوند حرام قانونی و شرعی شناخته می‌شود.

آنچه مسلم است تنها راه برون رفت جامعه از این بحران اقتصادی در گرو توجه به بهبود الگوی مصرف و زياده طلبی نداشتن در خرید است که در روایات اسلامی از آن به قناعت یاد می‌شود. خرید برحسب ضرورت، بی‌توجهی به برندها، دوری از نمایش‌های تجملاتی میان افراد، بها دادن به کالای ایرانی از یک سو و تولید محصول با کیفیت ایرانی و قابل رقابت با نمونه‌های مشابه از سوی دیگر را می‌توان یک رابطه دوسویه برای حل این مساله دانست. در این میان نقش محوری زنان در بهبود سبک زندگی در موضوعاتی نظیر عدم توجه به کالاهای لوکس و تجملاتی، خرید به اندازه مصرف، تناسب هزینه و محصول بسیار قابل تامل و توجه جدی است و امید می‌رود با برنامه‌ریزی اصولی و آموزش‌های فرهنگی گام موثری در این مسیر برداشته شود.

گزارش خطا

پسندها:

اشتراک گذاری

فیسبوک سروش واتس‌اپ لینکدین توییتر تلگرام

برچسب‌ها:

یادداشت

ارسال نظر