به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، فیلم سینمایی کد منبع (source code) به کارگردانی دانکن جونز، سه‌شنبه ۳۱ اردیبهشت در هفتمین نشست تخصصی «سینما IT» در فرهنگسرای فناوری اطلاعات به نمایش در آمد و با حضور کارشناسان متخصص از منظر فناوری اطلاعات نقد و بررسی شد. این برنامه با حضور محمدرضا فهمیزی منتقد سینما و حامد کبودجامه کارشناس IT و خسرو دهقان منتقد سینما برگزار شد.
در این نشست حامد کبودجامه با ارائه تعریفی از «کد منبع» گفت: ابتدا راجع به فیزیک کوانتوم صحبت می‌کنیم. ما دو نوع فیزیک داریم، یکی فیزیک نیوتون که همه با آن درگیر هستیم اما در ذره‌های خیلی خیلی ریز، دیگر آن فیزیک جواب نمی‌دهد و به همین خاطر یک دنیای دیگر دارد. آزمایشی را بر روی یک ذره کوچک انجام می‌دهند و می‌بینند در یک زمان آن ذره هم حرکت می‌کند و هم دارای سکون است. حالا تصور کنید که یکی از انسان‌ها در این دنیاست و یکی دیگر از همین انسان‌ها در دنیای دیگر یا به عبارت دیگر دنیای موازی. دانشمندان می‌گویند دنیا به اندازه نیازش در حال تکثیر است. یک نظریه وجود دارد که بعد از مرگ تا ۸ دقیقه اطلاعات در مغز باقی می‌ماند و این تئوری در فیلم استفاده شده است. وقتی این اطلاعات بیرون بیاید، چیزی مانند حافظه کوتاه‌مدت و به وسیله تکنولوژی از مغز خارج شود (البته هنوز این تکنولوژی وجود ندارد) و در دستگاهی گذاشته شود که در این فیلم اسم آن را گذاشته‌اند «source code». در نتیجه اطلاعات پیرامون آنجا به صورت طول موج در دستگاه گذاشته شده است و آن را به شخص دیگری که در یک بمب‌گذاری در عراق کشته شده است، متصل کرده‌اند و آن ۸ دقیقه را در دستگاه شبیه‌سازی شروع به تکرار کرده‌اند تا بدانند در آن دستگاه چه اتفاقی می‌افتد.
وی در پاسخ به اینکه آیا اصلاً «source code» امکان‌پذیر است یا خیر، گفت: این موضوع به این بستگی دارد که ما چقدر بتوانیم مغز را بشناسیم تا بتوانیم اطلاعات را از آن خارج کنیم و وارد دنیای شبیه‌سازی کامپیوتری کنیم و اینکه به این نتیجه برسیم که آیا دنیای موازی وجود دارد یا خیر؟ پس تمام چیزهایی که در فیلم نمایش داده شده هنوز در حد نظریه‌هایی است که دانشمندان مطرح کرده‌اند.
در ادامه محمدرضا فهمیزی منتقد سینما و مجری برنامه به بررسی فیلم پرداخت و گفت: فیلم لایه‌های متعددی دارد، در ظاهر یک داستان اکشن لایه‌لایه جذاب است اما لایه‌های عمیق‌تری هم دارد. از جمله مباحثی که در این دسته از فیلم‌های هالیوودی زیاد به آن پرداخته می‌شود، بحث تقابل علم و اخلاق است که یک سر داستان دکتر راتلج قرار می‌گیرد که نماد علم است و سوی دیگر گادوین، همان ماموری که تسلیم اصول اخلاقی می‌شود. این نکته بسیار مهمی است که در ظاهر قضیه یک داستان اکشن را می‌بینیم و در لایه پنهان به این اشاره می‌کند که اگر اخلاق سد راه علم نباشد تا کجا پیش می‌رود.
وی افزود: نبود اخلاق و علم مطلق به نوعی می‌شود همان هوش مصنوعی‌های پیش رفته که در جلسات قبل با نمایش فیلم‌هایی در این زمینه به آن پرداختیم و این نظریه را به وجود می‌آورد که در آینده ممکن است هوش مصنوعی کنترل انسان‌ها را به دست خودش بگیرد. در بیشتر فیلم‌های هالیوودی تصویری از آینده که در آن تکنولوژی خیلی پیشرفت کرده است، یک جهان دیستوپیایی و تلخ و تاریک را نشان می‌دهد. این بحث مهمی است که محدوده علم تا کجاست و تا چه حدی می‌تواند به پیشروی خودش ادامه دهد؟
در پایان خسرو دهقان منتقد فیلم و استاد دانشگاه نیز که به عنوان میهمان افتخاری در برنامه حضور داشت به اهمیت فناوری اطلاعات پرداخت و گفت: فناوری اطلاعات به کنجکاوی بشر خیلی کمک می‌کند. انسان همیشه در یک زمان و مکان گیر افتاده است. ما زمان را همین می‌بینیم، مکان را هم همین کره زمین می‌بینیم. اما فناوری اطلاعات این چشم‌انداز را به ما می‌دهد که ما زمان را هم جلو برویم و هم عقب برویم.
وی افزود: من معتقدم که اصوات در آفرینش وجود دارد و ما از نظر تکنولوژی ابزاری نداریم تا بتوانیم آن را پیدا کنیم. IT می‌گوید که من می‌توانم در گذشته و آینده بروم و در مکان‌ها جا به جا شوم. اینکه ما علاقه‌مند به کائنات و سال نوری باشیم، ۷۰ یا ۹۰ سال عمر در برابر یک سال نوری یک شوخی است و می‌خواهم این را بگویم که فناوری اطلاعات به ما کمک می‌کند تا در زمان و مکان دست ببریم. هیچ انرژی‌ای در آفرینش از بین نمی‌رود اما ما ابزاری نداریم تا آن را پیدا کنیم.
