به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی فرهنگ وهنر، دکترمیترا مولایی‌نژاد روانشناس بالینی در این نشست کارگاهی در ابتدای صحبت‌های خود درباره تعریف تله‌های زندگی گفت: تله‌های زندگی، الگوهای تکرارشونده و خود آسیب‌رسانی هستند که در فکر، احساس و رفتار ما جریان دارند. همه ما به نوعی دچار تله‌های زندگی و طرح‌واره‌های ناسازگار، که معمولا در کودکی و نوجوانی تشکیل می‌شوند و افراد مهم زندگی‌مان در آن نقش دارند، هستیم. اولین ویژگی این تله‌ها تکراری بودن آنها است که در زمان‌های گوناگون تکرار می‌شوند و دوم آنکه این تله‌ها خود آسیب رسان هستند و در موقعیت‌های مختلف به ما آسیب می‌رسانند.
وی با اشاره به اینکه امکان شکل‌گیری طرح‌واره‌ها در دوران مختلف زندگی به جز کودکی و نوجوان هم وجود دارد، افزود: طرح‌واره‌ها در سیر زندگی هر شخصی جریان دارند و به مرور باعث افزایش مشکلات می‌شوند. طرح‌واره‌ها بر اساس نیازهای ما شکل می‌گیرند. همه ما ۵ نیاز اساسی داریم. نیاز امنیت و دلبستگی ایمن به دیگران از جمله نیازهای ما است که در دوران نوزادی ما شکل می‌گیرد و بر اساس نوع رفتار والدین ممکن است دلبستگی ایمن و یا ناایمن را تجربه کنیم. نیاز دیگر ما نیاز خودگردانی و احساس کفایت و هویت است، به این معنی که ما در موقعیت‌های مختلف باید این احساس را داشته باشیم که می‌توانیم از پس آن موقعیت بر آییم و احساس کفایت و توانمندی داشته باشیم.
این روانشناس بالینی ادامه داد: یکی دیگر از نیازهای اساسی ما نیاز به آزادی است و اگر به خوبی به این نیاز پاسخ داده نشود باعث بروز مشکلات خواهد شد. نیاز به خودانگیختگی و خودمختاری از دیگر نیازهای اساسی ما است و همه ما باید بتوانیم روی پای خودمان بایستیم و با درک محدودیت‌های موجود، خویشتن‌دار باشیم. در صورتی که به هرکدام از این نیازها به شکل مناسبی پاسخ داده نشود، موجب طرح‌واره‌های ناسازگار خواهند شد.
مولایی‌نژاد درباره اینکه این طرح‌واره‌ها در کجا خودشان را نشان می‌دهند، عنوان کرد: این تله‌ها و طرح‌واره‌ها در رابطه با افراد مهم زندگی، انتخاب همسر، روابط با دوستان، موقعیت‌های حساس زندگی و ... خودشان را نشان می‌دهند.
به گفته این متخصص سلامت ، باورهای خودمان درباره خودمان، جهان و دیگران ممکن است تحت تاثیر تله‌های زندگی شکل گرفته باشند. همچنین ترس‌ها، خاطرات، مهارت‌ها و ترس از بکارگیری مهارت‌ها نیز می‌توانند از تله‌های زندگی نشأت گرفته باشند و زندگی ما را تحت‌تاثیر قرار بدهند. در این موقعیت‌ها، طرح‌واره‌ها خودشان را نشان می‌دهند و عواملی در تکرار این طرح‌واره‌ها دخیل هستند.
او در خصوص تغییر الگوهای پایدار زندگی و درمان تله‌های زندگی اظهار کرد: طرح‌واره‌های زندگی، الگوهای پایدار زندگی هر شخصی را بررسی می‌کند و هر یک از ما ممکن است در شکل‌گیری این طرح‌واره‌ها نقشی نداشتی باشیم اما در تداوم آنها قطعا نقش ما غیرقابل انکار است و طرح‌واره درمانی به ما کمک می‌کند تا مسئولیت زندگی خودمان را به عهده بگیریم و در جهت تغییر آن، با کمک درمانگر حرکت کنیم. شناخت طرح‌واره‌ها و تله‌های زندگی نقش مهمی در جهت رفع آنها خواهد داشت.
دکتر میترا مولایی‌نژاد در ادامه به ارائه مثال‌هایی از طرح‌واره‌های مختلفِ مورد اشاره پرداخت و آسیب‌های هر یک از طرح‌واره‌ها را مورد بررسی قرار داد.
