زندگی روزمره ،اکنون به یکی ازمناقشه برانگیزترین مقولات جامعه شناسی بدل شده است و نظریه پردازان هر پارادایمی سعی می کنند که جایگاه آنرا در نظریه ها ی خود روشن سازند .
ارایه روایتی از پروبلماتیزه شدن زندگی روزمره در دوران مدرن همان اصلی ترین و اولین گامی است که متفکران انتقادی کار خود را از آن شروع کرده اند. این نظریه پردازان ،زندگی روزمره را عرصه ای می دانند که در آن ساخت های کلان جامعه در تلاش هستند تا قواعد خاص خود را به کنشگران تحمیل کنند .
در میان روزه مرگی ها ،پرسه زنی یک از اساسی ترین بخش های این نوع زندگی است ،سوال این جاست که چرا خیل «فلانور»*های شهرهای بزرگ همانند پرسه گرد«والتربنیامین»کالای مجسم هستند و در تمنای تماشای کالاها در خیابانها سرگردانند .
پرسه زنی که براثر پیوند ناموزون عناصر سنتی ومدرن در زندگی روزمره هویت می گیرد،دلالت های معنایی گوناگون را نمایان می سازد و کنشی معطوف به ساختن فضایی فرهنگی و مقاومتی در برابرعناصر فرهنگ مسلط است.
برای واکاوی ژرف تجربه پرسه زنی در فضاهای همگانی چند پارامتر مهم است ؛این که چه درکی از کنش پرسه وجود دارد ؛ خرده فرهنگ ها ،تعامل ها، لذت ها، معناها و تجربه ها چگونه شکل می گیرند وچگونه در برابر فرهنگ رسمی مقاومت می ورزند؟
از سویی ،زندگی روزمره اصلی ترین قلمروتولید معناست.قلمرویی که درآن قابلیت ها وتوان های فردی و جمعی ساخته می شود. باز شناختن این قابلیت ها و پتانسیل ها سبب می شود انسان ها به شناخت خود و دیگری نائل و روابط آن هم به شناخت جامعه وجهان پیرامونشان ختم شود.با رسیدن به این شناخت است که انان قادر می شوند با تغییراتی در زندگی فردی و جمعی خود یعنی در جهان اجتماعی«آن گونه که هست»به جهان اجتماعی«آن گونه که باید باشد»دست یابند .
از سوی دیگر، تجربه پرسه زنی در قالب یکی از انواع آیتم های روزمره گی ،نزد هر فلانوری معانی گوناگونی دارد ؛مستعمره شدن زندگی روزمره تمایز زدایی و تمایز پذیری ،کارناوالی شدن زندگی روزمره و...که می توان نتیجه گرفت که پرسه زنی پراکسیسی اجتماعی است که از طریق آن گفتمان رسمی مسلط بر فضای شهری ،سعی در تثبیت و شکل دهی این عرصه را دارد.این فضای خلق شده ،میدان معارضه جویی دو نیروی متفاوت است که یکی سعی در تثبیت گفتمان مسلط و دیگری سعی در بازتولید فضاهای گفتمانی و ارائه خوانش های متفاوت را دارد.
از این رو وقتی زندگی کنشگران روزمره بررسی می شود به طور همزمان ساخت های کلان جامعه نیز مورد بررسی قرار می گیرد ،به تعبیر«هابرماس» این واکاوی های جامعه شناختی، به ایجاد و گسترش سیطره عمومی کمک می کند و رهآوردش این است که مردم پس از اگاهی از وضعیت زندگی خود و تامل بر آن و تغییرش ،خود حاکم بر زمان حال و سرنوشت خویش خواهند شد .
* مفهومی است که از زبان فرانسه به عاریه گرفته شده‌است که به معنای قدم زنی است-فردی است که در شهر قدم می‌زند تا آن را شخصاً تجربه کند-پرسه زن/
(فرانسوی: Flâneur؛ (تلفظ می‌شود [flɑnœʁ]) ، والتربنیامین این مفهوم را ابزاری برای تحلیل و همچنین شیوه ای از زندگی می‌داند.وی خود به نمونه ای از پرسه‌زن تبدیل شد که خیابان‌های پاریس را مشاهده می‌کرد و به مطالعات اجتماعی و زیبایی شناختی می‌پرداخت.
منابع : پرسه‌زن، والتر بنیامین/ فصلنامه علوم اجتماعی:1394 | دوره: | شماره:70
