«ماهور» قلم‌سياه؛ عكس‌هاي دبيركل يك كنفدراسيون

اين عكاس، ورزشكار و استاد دانشگاه در گفت‌و‌گو با خبرنگار شهر درباره سابقه عكاسي‌اش اظهار داشت: سابقه عكاسي من به بيش از نيم قرن برمي‌گردد. در سن 14 سالگي در دبيرستان هدف شماره 3 شروع به عكاسي كردم. داستان از اين قرار بود كه در دبيرستان هدف يك استاد شيمي به نام دكتر رضا حاج‌سيدجوادي داشتيم كه پيشنهاد كرد هركس علاقمند است مي تواند در لابراتوار شيمي با داروهاي ظهور و ثبوت عكاسي كار كند.

قلم‌سياه ادامه داد: اين استاد شيمي در همان ساعات كار دستي، به مروز من و چند نفر از همكلاسيانم را با عكاسي و شيوه چاپ و ظهور عكس آشنا كرد. اين توفيقي بود كه يك دكتر شيمي كه از آلما فارغ‌التحصيل شده بود، در دوران كوتاهي كه در ايران در بود در دبيرستان ما تدريس كند.



رييس كنفدراسيون قايق‌راني در آسيا افزود: ايشان به مدت دو سال به اين كار ادامه دادند و از سال سوم تا پنجم دبيرستان در ساعات كار دستي و فعاليت‌هاي فوق برنامه، كار با داروهاي ثبوت و ظهور و چگونگي كار با آگرانديسور را فراگرفتم. در آن سال‌ها بادوربين‌‌هاي كوچك عكس‌برداري مي‌كرديم و ايشان حتي اصطلاحات مربوط به عكاسي را هم به ما آموزش مي‌دادند.



اين عكاس اضافه كرد: پس از آن سال‌ها يعني از حدود سال 1340 تا 1352 وقفه‌اي طولاني در عكاسي براي من پيش آمد؛ ولي بعد از آن در دوران سربازي با يك دوربين F4 روسي عكاسي مي‌كردم. به اين دليل كه در اين دوره سپاهي بودم و بايد به 140 روستا سركشي مي‌كردم و براي آموزش و ديگر خددمات به اين مناطق مي‌رفتم، فرصت خوبي براي عكاسي از آن‌ها يافتم. در اين دوره در قائم‌شهر فعلي و روستاهاي سوادكوه رفت‌وآمد داشتم.



وي درباره عكس‌هايي كه از جمعه سوم دي‌ماه در گالري فروهر به نمايش خواهد گذاشت گفت: اين عكس‌ها با نگاه و گرايشي به Abstraction نه به معناي انتزاعي و مجرد، بلكه به معناي لغوي اين كلمه و استباطي كه به واسطه آن در هنر نسبت به عناصر ريز وجود دارد است. براي مثال تمركز بر روي shape‌هايي كه روي تنه درختان هست.

قلم‌سياه توضيح داد: اين به معني عكاسي از ديتيل‌ها نيست. متايفانه معناي اين لغات به اشتباه در ذهن جوانان ايراين باقي‌مانده است. در مفهوم كلي مي‌توانم «ماهور» را جزئي از يك كليت بيان كنم. اگر روي تنه درخت چيزي ممتاز وجود دارد كه در تمام درخت تسري ندارد، نمي‌توان به آن ديتيل گفت. ذهن و گوش جوانان ما بايد با مفاهيم درست‌تر ومدرن‌تر آشنا شود.



وي درباره نام‌گذاري مجموعه عكس‌هايش به نام «ماهور» گفت: ماهور يه معناي استثنايي در زبان فارسي دارد كه در هيچ جاي جهان و هيچ زباني با آن مواجه نمي‌شويم و به راحتي نمي‌توان خود اين كلمه را به انگليسي يا زبان‌هاي ديگر ترجمه كرد. يكي از اين معاني، تپه‌هايي در مناطق كويري است كه شيپ‌هاي زيبا و پيچيده‌اي دارند. همچنين ماهور نام يك دستگاه بسيار گرم، شيرين و جذاب موسيقي است.

قلم‌سياه ادامه داد: طبيعت ما نيز يك شخصيت موسيقايي دارد و اين دستگاه موسيقي نيز از همان پيچ‌و تاب‌هاي تپه‌ماهورها الهام گرفته است. معناي ديگري كه براي ماهور مي‌شناسم، نام يك گل وحشي و خودرو است كه در مناطق جنگلي مي‌رويد.



اين مدرس دانشگاه گفت: عكس‌هاي اين نمايشگاه با تكنيك ديجيتال عكاسي شده‌اند و تركيبي از عكس‌هاي رنگي و سياه و سفيد من است كه از 10 سال پيش تا كنون گرفته‌ام. حدود 30 عكس در اين نمايشگاه به نمايش گذاشته مي‌شود كه يكي از آن ها را تقريبا دو هفته پيش گرفته‌ام.



وي درباره عدم نمايش آثارش در طول اين سال‌ها گفت: من خيلي هم از فضاي عكاسي دور نبوده‌ام، درست است كه مسئوليتم در كنفدراسيون قايق‌راني آسيا و پيش از آن رياست فدراسيون قايق‌راني ايران، فرصت اندكي براي من باقي‌ مي‌گذاشت، ولي در اولين بينال عكاسي تهران دبير اجرايي و يكي از بنيانگذاران اين بينال بودم. همچنين 25 سال در دانشگاه‌ها الزهرا، آزاد، تهران، هنر و سينما تئاتر، در همه رشته‌ها عكاسي تدريس كرده‌ام و بسياري از فارغ‌التحصيلاني كه امروز از عكاسان به‌نام بوده‌اند، در اين دانشگاه‌ها شاگرد من بوده‌اند.



اين عكاس درباره نحوه تدريس خود گفت: من علاقه دارم كه نگاه هنرجو را پرورش دهم و هرگز كاري نمي‌كنم كه نگاه هنرجو مثل نگاه من شود و سعي مي‌كنم كاري كنم كه ذهن و نگاه خودش را پرورش دهد. درواقع من هميشه به شاگردانم اصول را مي‌گفتم و اجازه مي‌دادم آن‌ها با تكيه بر اين اصول، زاويه ديد خود را پيدا كنند.



وي اظهار داشت: من در ژانرهاي مختلف عكاسي تدريس و كار كرده‌ام. عكاسي مردمي ومستند، عكاسي ورزشي ولي در ژانر خصيصه و عمليات، و عكاسي طبيعت به صورت‌هاي مختلفي چون pure nature، environment و natural. منظورم از خصيصه و عمليات اين است كه زماني ممكن است يك عكاس از يك مسابقه بوكس عكاسي كند، اين عكس action خواهد بود؛ ولي زماني‌كه عكسي از مشت زدن دو نفر به هم در يك دعواي خياباني گرفته مي‌شود، آن عكس در واقع feature action است.



قلم‌سياه توضيح داد: در عكاسي ورزشي من تنها سعي كرده‌ام جذاب‌ترين بخش يك فعاليت ورزشي را به نمايش درآورم، اما عكسي كه بدون ملزومات ورزشي و در چهارچوب كوچه گرفته مي‌شود، بازتاب يك خصيصه ورزشي در يك رفتار اجتماعي است. بخشي از عكس‌هاي من نيز در ژانر هنر و خلاقيت است.



وي در انتها درباره تحصيلاتش گفت: من در ايران درس خوانده‌ام و عكاسي براي من تقريبا خودآموز بوده است و فقط يك دوره عكاسي را در سال 1356 در آكسفورد گذرانده‌ام.



علي قلم‌سياه در سال 1320 به دنيا آمده است. وي در مقطع كارشناسي در رشته حسابداري صنعتي و در مقطع كارشناسي ارشد در رشته تربيت‌بدني و فيزيولوژي تحصيل كرده است. وي 20 سال رييس فدراسيون قايق‌راني ايران بوده است و هم‌اكنون دبير كل كنفدراسيون قايق‌راني آسيا بوده و مقر وي در ايران است.

نمايشگاه عكس هاي اين هنرمند با عنوان «ماهور» در روز جمعه سوم دي‌ماه از ساعت 16 تا 20 در گالري فروهر واقع در بلوار آفريقا(جردن)، نبش بلوار گلستان، شماره 2 افتتاح مي‌شود.