عزيزي: بيضايي به سنت‌ها و هويت ملي توجه دارد

به گزارش خبرنگار شهر، سومين سمينار بين المللي نمايش‌هاي آئيني سنتي در سالن كنفرانس تئاتر شهر برگزار شد.  

اين سمينار با حضور حميدرضا اردلان، دبير سمينار نمايش‌هاي آئيني و سنتي، دكتر محمود عزيزي دبير جشنواره، حسين مسافر آستانه مدير هنرهاي نمايشي ، دكتر حميد شاه آبادي معاون امور هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و جمعي از مهمانان خارجي از كشورهاي هند، ايتاليا، كره، تركيه و مهمانان داخلي، آغاز به كار كرد.

در ابتداي اين همايش حسين مسافر آستانه مدير هنرهاي نمايشي عنوان كرد: اين رويداد يكي از مهمترين همايش‌هاي نمايشي  است و از اهميت بسياري در كنار ديگر جشنوارها برخوردار است. در اين همايش مي‌خواهيم به بررسي و تاثير نمايش‌هاي آئيني و سنتي در شكل گيري تئاتر با هويت ملي بپردازيم، فرهنگي كه در واقع نگاه به تمدني كه از دل تئاتر برخاسته است.

وي در ادامه به بحث هويت هر نمايش ايراني و سنتي در تئاتر امروز اشاره كرد و گفت: ما همه اعتقاد داريم كه به آئين‌ها و سنت‌هاي ديرينه پايبند هستيم. شناخت هويت هر نمايش بيش از هر موضوعي ما را به آداب و رسوم گذشتگانمان نزديك مي‌كند و اين نزديكي پلي ميان ما و تمدن تاريخي‌مان خواهد بود.

در ادامه با سخنان كوتاهي كه آستانه به پايان رساند، اردلان دبير همايش نمايش‌هاي آئيني و سنتي از دكتر محمود عزيزي خواست تا در مورد هويت ملي تئاتر و نمايش صحبت كند.

عزيزي دبير جشنواره نمايش‌هاي آئيني و سنتي گفت: موضوع تاثير نمايش‌هاي آئيني سنتي در شكل گيري تئاتر با هويت ملي به قدري مهم است كه بطن اين سمينار را به خود اختصاص خواهد داد. بخشي از هويت انسان معاصر در گذشته آئين ها و سنت‌هاي هنر نمايش نهفته است.

وي در ادامه بيان كرد: از ميان هنرمندان ما بهرام بيضايي كارگردان و نويسنده نمايشنامه‌هاي تئاتر در كتاب‌هاي مختلف خود به بحث آئين و سنت‌ها و نيز هويت ملي اشاره مي كند. آنچه در كتاب سياوش خواني مي‌خوانيم برگرفته از كلام و هويت تاريخي است. در واقع تعيين كننده تاريخ نمايش‌هاي آئيني و سنتي از دوران صفويه آغاز شده و در اين دوران با الهام از نظام شيعه مسائل ديني در ميان آثار آن دوره پررنگ‌تر به چشم مي‌خورد.

عزيزي به شعار اين همايش اشاره كرد و گفت: تئاتر پل ارتباطي ميان ما و ديگر ملت هاست. همان اتفاقي كه هم اكنون باعث شده تا در اين سمينار از كشورهاي مختلف در كنار هم جمع شويم و درباره نمايش و آئين‌هاي سنتي به گفتگو بنشينيم.

دبير جشنواره با معرفي بخش‌هاي مختلف اين سمينار از جمله نمايش‌هاي تخت رو حوضي و سنتي بيان كرد: خوشحالم كه در اين دوره از جشنواره نمايش‌هاي آئيني و سنتي بيشتر علاقه‌مندان به اين هنر، به سمت نمايش‌هاي روحوضي و سنتي روي آورده‌اند. در دو دهه اخير شاهد هستيم كه اكثر نويسندگان ما با نمايشنامه‌هاي اصيل ايراني وارد حوزه نمايشه هاي سنتي و آئيني شده اند.

عزيزي درباره نمايش تعزيه در هنر تئاتر عنوان كرد: يكي از قديمي ترين نمايش ها، تعزيه است كه اگر به خاطر بياوريد و يا شنيده باشيد تعزيه تنها نمايشي بود كه بيشتر از آن كه مردم مخاطب و تماشاگر اين نمايش باشند خود نيز در آن مشاركت داشتند.

در بخش ديگري از اين سمينار طبق برنامه ريزي انجام شده دكتر حميد شاه آبادي معاون امور هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بر روي سن آمد و در باره هنر در آئين و سنت تئاتر صحبت كرد.

دكتر شاه آبادي در ابتدا گفت: اولين سئوالي كه درباره هويت به ذهنمان مي رسد اين است كه واقعا چه كسي هستيم؟ البته جوامع غربي براي تفره رفتن از اين پاسخ به اين جمله رسيده اند «همه كس و هيچ كس...»؛ خلاء هويتي مهمترين موضوعي است كه انسان را بايد براي شناخت واقعي خود به سوي زادگاه اصلي سوق دهد.

وي در ادامه بيان كرد: زادگاه باورها و اعتقادات فرهنگي ما، در واقع تمدني است كه از گذشته نا كنون باقي مانده است.

و اين تمدن جايگاه ما را در سپهر حيات مشخص مي‌كند. اگر هويت نداشته باشيم زندگي بريمان معنايي نخواهد داشت. حفظ فرهنگ بومي مهمترين مسير براي مبارزه با شبيخون فرهنگي و يا تهاجم فرهنگي خواهد بود. هويت سنت را مي‌سازد و اگر سنت از بين برود در واقع هويت را از بين برده‌ايم.

دكتر شاه آبادي در ادامه افزود: هويت مردم بايد بازخواني و تثبيت شود. شايد به اين دليل است كه بخشي از هويت انسان معاصر وابسته به سنت ها و آداب و رسومي است كه هنوز هم آن را در ميان قوم‌هاي مختلف ايراني مي‌بينيم.

وي در ادامه به فرهنگ ايراني و اسلامي اشاره كردو گفت: در فرهنگ ايراني و اسلامي بايد پاسخي براي هويت داشته باشيم. هويت گاهي جايگاه خانوادگي و فرهنگي ما را مشخص مي‌كند. سنت نبوي دومين حجت الهي است. پس براي خلق نمايش آئين‌هاي سنتي بايد الگوهاي قديمي را تكرار كنيم. به تعبير شهيد آويني سنت يك حقيقت متعالي است. و سنت يك امري رمزآلود است كه براي به نمايش گذاشتن آن بايد از گذشته تا كنون را با هويت خود همراه كنيم.

دكتر شاه آبادي با اشاره به شاهنامه فردوسي عنوان كرد: در هنر نقالي آنچه از كتاب شاهنامه به ميان مي‌آيد ماجرايي است كه در واقع با ديدن نمايش تا به زبان آوردن و گويش آن بيشتر بر مخاطب تاثير خواهد داشت. نقال مي‌خواهد با لحن و كلام، اجرايي را به نمايش بگذارد تا در ذهن ما ايجاد يك واقعيت را نشان دهد. راز و سنت ما در هنر نقالي نيز نهفته است. و باز همان سنت مي شود هويتي كه ما را به تكاليف و شناخت خودمان ارجاع مي‌دهد.

وي در پايان گفت: نسل هاي بعدي، نسل هايي خواهند بود كه آغازگر فعاليت و حركتي نو در ريشه‌هاي آئيني و سنتي ما باشند. با معرفي فرهنگ و آداب سنتي و نيز پيدايش هويت ملي مي توانيم سرمايه هاي غني كشورمان را در گسترش هنر سهيم بدانيم. هنر سنتي يك هنر فردي نيست و اشراف به هنرهاي نمايشي در يك روح جمعي دميده است.

همايش جشنواره هنرهاي نمايشي و سنتي تا ساعت 18:30 امروز با ارائه مقاله توسط پروفسور رقيه بهزادي، پروفسور آگوستو كاكو باردو (ايتاليا)، پر وفسور دويونگ كيم (كره)، دكتر محمدرضا آزاده‌فر، چنگيز اوزك (تركيه)، سودابه فضائلي، دكتر قطب‌الدين صادقي، پوپك عظيم‌پور و ليليان آنژو (آلمان) ادامه دارد.