علي نصيريان: به تساهل و تسامح در تئاتر اعتقاد ندارم

به گزارش شهر به نقل از روابط عمومي فرهنگسراي رسانه، نشست نقد و بررسي نمايش هاي «آدم خوابش مي‌گيره» و «بازيگر و زنش» با حضور محسن معيني (کارگردان)، علي نصيريان (نويسنده و بازيگر)، محبوبه بيات (بازيگر)، نگين ميرحسني (تهيه کننده) و امين عظيمي و رضا آشفته (منتقدان) 30 آبان در فرهنگسراي رسانه برگزار شد.

علي نصيريان در ابتداي اين نشست با بيان خاطرات خود در حوزه تئاتر گفت: در صحنه نمايش هيچگاه به دنبال به دست آوردن نتيجه نبودم، بلكه بازي در تئاتر حسي بود كه همراه با آموزش و درك توصيف‌ناشدني در من ايجاد مي‌شد. در دهه 30 كه در حوزه تئاتر كار مي‌كرديم به دليل شرايط و فضاي اجتماعي هيچ زني در تئاتر نبود و هيچ جاي تمريني نيز وجود نداشت. در آن دوران که هنوزپارك­شهرايجاد نشده بود در اين پارك تمرينات تئاتر را انجام مي‌داديم و هميشه در تئاتر دست‌تنگي وجود داشت.

وي ادامه داد: در آن سال‌ها حتي يك كتاب درباره تئاتر به عنوان مرجع منتشر نشده بود و «جامعه باربد» تنها جايي بود كه مي‌توانستيم در آن نمايش تمرين كنيم. استادان آن دوران نيز با تئاتر روز جهان آشنايي نداشتند و بحث‌هاي تئوريك بسيار كم بود و اين افراد بااستعداد و توانمند بودند كه تئاتر را نگاه داشتند و بر روح آن دميدند.

نصيريان در ادامه اظهار داشت: هنگامي كه يك بازيگر روي صحنه مي‌رود بايد از خود بپرسد هدفش از بازي چيست؟ تئاتر براي من يك آيين است و صحنه نمايش مانند يك عبادتگاه، معبد و مسجد است كه برايم محترم است. كار بازيگر بسيار بزرگ است چرا كه بايد بتواند صادقانه، كاراكتري را بازي كند و به نوعي خود و دورنش را به تماشاگر نشان دهد. بازي در تئاتر تساهل و تسامح ندارد و من تا جايي كه بتوانم با نگاه جدي و جديدتر كار مي كنم.

اين بازيگر تئاتر و تلويزيون در ادامه اين نشست به نمايشنامه‌هايش اشاره كرد و بيان داشت: در زمينه‌هاي مختلف نمايشي كار كرده‌ام و يكي از كارهايم نگارش درباره فولكلوريك بوده، در زمينه نمايش‌هاي آييني و سنتي نيز كار كرده‌ام و بخشي ديگر از نمايشنامه‌هايم نيز درباره زندگي امروز است.

نمايشنامه‌ها را از تجربه شخصي خود نوشته‌ام و در اين سال‌ها جز صداقتم، الگويي نداشته‌ام. اكثر نمايشنامه‌هايم از واقعيت گرفته شده است. در نمايشنامه‌ها به ايراني بودن و ايرانيزه بسيار معتقدم و نمايشنامه‌هاي امروزي و حتي آييني و سنتي را ايرانيزه كرده و به صحنه برده‌ام.

در ادامه اين نشست محسن معيني، كارگردان نمايش نيز درباره انتخاب آثار گفت: با خواندن اين دو نمايشنامه متوجه شدم كه اين آثار برشي از زندگي دو شخصيت است كه در لايه‌هاي بيروني روابط دو نفر را نشان مي‌دهد و در لايه‌هاي زيرين مفاهيم گسترده‌اي نهفته كه مي‌توان به آن پرداخت. اين دو نمايشنامه خواندني بوده و قابليت منحصر به فردي دارد. به همين دليل اين دو اثر را انتخاب و با حضور بازيگران بزرگواري چون نصيريان و بيات روي صحنه بردم.

وي تصريح كرد: اين متن‌ها دلالت بر كهن الگوهاي ايراني دارد كه هميشه سعي بر اين بود كه به دنبال وجوه پنهان آن باشيم و مي‌توانم بگويم اين متون از نمايش‌هاي ملي ما محسوب مي‌شوند و سعي كرديم عناصر نمايش ايراني را گرفته و روي صحنه بياوريم.

معيني در پاسخ كارشناس جلسه مبني بر حضور نمادهايي چون قالي، درخت خشكيده و مينياتور نيز عنوان داشت: معتقدم كه عنصر اصلي در يك نمايش بازيگر است كه مي‌تواند با صداقت و بازي خوب تماشاگر را همراه كند و با آن ارتباط برقرار كند.

حضور تابلوي مينياتور اثر آيدين آغداشلو نشان دهنده يك حسرت بر نوستالژي كهن است كه با آمدن فرهنگ غرب به نوعي ويران شده و فضاي بازيگران نيز يك فضاي ذهني است كه وجود تابلو آن را نشان مي‌دهد.

وي يادآور شد: در اين دو نمايش كه پشت سر هم اجرا مي‌شود يك وجه مشترك تماتيك وجود دارد و آن زيباشناسي است و تئاتر تجربه زيباشناسانه است. در چاپ اين دو اثر ابتدا نمايشنامه «بازيگر و زنش» منتشر شد و سپس «وقتي آدم خوابش مي‌گيره» به چاپ رسيد كه در اجرا جاي اين دو را تغيير دادم.

وي در خصوص حمايت از اجراي نمايش گفت: در اجراي اين نمايش هيچ حمايتي صورت نگرفت و دوست ندارم در اين زمينه صحبت كنم كه حال خوشمان خراب شود. تمرينات فشرده و طولاني بود اما فرهنگسراي نياوران با گروه همكاري خوبي داشت.

وي اذعان داشت: با داشتن تهيه‌كننده خصوصي توانستيم با خيال راحت تمرين كرده و نمايش را روي صحنه ببريم.

محبوبه بيات، بازيگر نمايش دليل حضورش در اين دو نمايش را علي نصيريان عنوان كرد و گفت: علي نصيريان در كار بسيار سخت‌كوش بوده و با حضور در كنار وي انرژي مي‌گيرم. وي استاد من بوده و هميشه دنباله‌رو ايشان هستم.

نگين ميرحسني نيز كه تهيه‌كننده خصوصي اين نمايش‌ها است، ضمن ابراز خوشحالي گفت: معتقدم كه مي‌توان در عرصه فرهنگ سرمايه‌گذاري كرد و در چند سال آينده، اين سرمايه‌گذاري گسترده را شاهد هستيم. تئاتر را نوعي زندگي مي‌بينم و حضور آقاي نصيريان و خانم بيات برايم سود معنوي بزرگ به شمار مي‌آيد.

وي اظهار داشت كه به دنبال ايجاد يك كمپاني تئاتر است و در زمينه تئاتر خصوصي بايد موانع و چالش‌هاي فرهنگي، اجتماعي، سازماني حل شود.

رضا آشفته منتقد اين جلسه از «تئاتر امروز» اظهار داشت: علي نصيريان هرچند خود را بيشتر يک بازيگر مي‌داند اما در عرصه نمايشنامه نويسي، پيشنهادات لازم را مطرح کرده و جزء پايه هاي تئاتر ملي محسوب مي شود. نصريان و عباس جوانمرد در خانه شاهين سرکسيان که مبدا تئاتر ملي بود، جستجوهايشان را به نتيجه رساندند هرچند نگاه سرکسيان بر تئاتر سنتي کشور، نگاه درستي نبود اما نصريان و جوانمرد اين مسئله را به درستي حلاجي کردند.

آشفته ضمن اشاره به نمايشنامه‌هاي نوشته شده توسط نصريان، درباره اين دو نمايشنامه که در دهه 70 به نگارش درآمده اند، گفت: دراين دو نمايشنامه نشانه هاي نمايش هاي مدرن ديده مي شود. متن "آدم خوابش مي گيره" به نمايش‌هاي ابزورد نزديک است اما فضايي ايراني دارد و دغدغه‌هاي آن نيز ايراني است.

وي ادامه داد: در نمايشنامه «بازيگر و زنش» نيز با يک درام پيچيده روبه رو هستيم که خود مولف در اثر حضور دارد و اين پيچيدگي نيز از حضور همان مولف در متن ناشي مي شود. با وجود اينکه اين نوع از ساختار، نو و تازه است باز هم ريشه ها و مسائل ايراني در آن موج مي زند و از اين جهت است که مخاطب را بيشتر درگير مي‌کند.

اين نشست با اهداي لوح تقدير به ميهمانان و امضا يادبود استاد نصيريان به پايان رسيد.