به گزارش «شهر»، در حال حاضر پارک ارم در غرب تهران تنها شهربازي فعال در تهران است و جاي تعجب هم ندارد که با 12 ميليون جمعيت تهران اين شهربازي همواره شلوغ باشد. متاسفانه ارم نيز مانند ديگر شهربازيهاي کشور فاقد امکانات به روز است.براي کلانشهري مانند تهران، شهربازياي هفتاد هکتاري، بيشتر شبيه يک شوخي است؛ شوخي تلخي که واقعيت هم دارد. سالهاي اخير هر از گاهي خبرهايي مبني بر غيراستاندارد بودن و پلمپ شدن شهربازيهاي کوچک مانند شهربازي شاهد تهران را ميشنويم و گويا هيچ کس هم احساس کمبود نميکند.
شهربازي چيست؟
شهربازي، تنها محلي براي تفريح نيست، بلکه به عنوان يک مفهوم نيز شناخته ميشود، مفهومي که خود را در پديدههاي مختلف، نشان ميدهد.
يکي از کارکردهاي شهربازي تخليه هيجان و هراس شهروندان است. پديدههاي فرهنگي ديگري چون فيلم و ادبيات در ژانر وحشت نيز ميتواند چنين کارکردي براي مخاطب خود داشته باشند.
اين کارکرد بخش مهمي از صنعت فرهنگ در هر جامعه است، اگر نگاهي به جوامع توسعه يافته بيندازيم، در خواهيم يافت که بخش قابل توجهي از محصولات صنعت فرهنگ آنها را همين محصولاتي تشکيل ميدهد که با خلق شرايط ويژه و بسيار خاص، هيجان نهفته مخاطب را آزاد، و از اين طريق به مخاطب خود کمک ميکنند.
شهربازي چه کارکردي دارد؟
به استقبال هيجان و تنش رفتن در سنيني، جزء ويژگي انسانها ميتواند باشد. در کودکي، نوجواني و جواني کنجکاوي و پرانرژي بودن خودش را در قالب استقبال از خطر و ريسکپذيري نشان ميدهد.
در اين سنين جو رقابتي نيز وجود دارد که يک نوع ابراز وجود کردن است و براي بالا بردن اعتماد به نفس در اين قالبها قرار ميگيرند.
70 درصد جامعه ما را جوانان تشکيل ميدهند که جمعيتي بالغ بر 40 ميليون نفر هستند در نتيجه در برنامهريزيهاي کلان کشور بايد به نيازهاي عاطفي، هيجاني اين گروه توجه ويژه داشت. سيستم بهداشت اجتماعي- فرهنگي جامعه بايد مکانهايي را براي بيرونريزي هيجانات اين گروه در نظر بگيرد.
درتمام دنيا شهرداريها وظيفه دارند امکاناتي مانند پارکها و باشگاهها را لحاظ کنند که در آن با توجه به سن و سال مخاطبان برون ريزي اين هيجانات را تسهيل کند.
شهربازيهايي که استانداردهاي روز را داشته باشند نيز ميتوانند چنين کارکردي داشته باشند. بايد توجه داشت که براي چنين محيطهاي مانند شهربازي نياز به بازبيني و بازرسيهاي دورهاي الزامي است و بايد همواره نسبت به ايمني اين محيطها حساس بود.
سبک زندگي در کلانشهر و آسيبهاي موجود
بايد توجه داشت که سبک زندگي در ميزان و چگونگي تخليه هيجانات بسيار مهم است. زندگي شهري اسباب و آلات خودش را ميطلبد و در اين سبک زندگي به دليل فضاي شهري و محدود بودن فعاليتها نسبت به جوامع روستايي و عدم شکلگيري بازيهاي تحرکي با انباشت انرژي بيشتري در جوانان صورت ميگيرد.
اگر به صفحه حوادث روزنامهها نگاهي بياندازيم متوجه رفتار افرادي ميشويم که به دنبال هيجان موجب خطر براي خود و ديگر شهروندان شدهاند و حوادث ناگواري را رقم زدهاند. کورس گذاشتن خودروها و تک چرخ زدن موتورها در اتوبانهاي شلوغ شهر، حوادث چهارشنبه آخر سال از اين دست رفتارها هستند.
اگر به هيجانات پاسخ داده نشود با انباشت اين انرژي ممکن است با رفتارهايي ونداليستي مانند شکستن شيشههاي اتوبوس پس از يک مسابقه فوتبال و يا تخريب اموال در سطح جامعه روبهرو شويم و درصد کمتري نيز ممکن است دچار آسيبهاي اجتماعي و بزه شوند. گاهي منشاء گرايش به اعتياد و الکل در جامعه نيز از همين هيجانات است.
تهران و کمبودهايش
تقريبا 7 سالي ميشود که درهاي شهربازي تهران در تقاطع بزرگراه شهيد چمران و سئول به روي تهرانيها بستهشده است و پايتخت 12ميليوني مانده و چند شهربازي کوچک و باغ وحشي افسرده در گوشهاي از شهر که هيچگاه نتوانسته جاي خالي شهربازي را پر کند.
آيا 70 هکتار شهربازي براي 12 ميليون جمعيت تهران کافي است؟ آيا در شهربازيهاي کشور تأسيسات و وسايل کافي وجود دارد؟ آيا هر ساله وسيله جديدي به آنها اضافه ميشود؟
واقعيت آن است که دستگاههاي شهربازيهاي ايراني، عموماً دستگاههاي دست دومي است که از شهربازيهاي کشورهاي مختلف خريداري ميشود و سالها است که دستگاه جديدي در اين شهربازيها نصب نشده است.
اين کمبودها باعث شده است که شهربازي نتواند کارکرد ويژه خود را در کلانشهرها داشته باشد.
کارکردي که اگرچه به ظاهر تنها صداهاي جيغ و شادي و تفريح خانوادهها است اما در باطن خود موجب پيشگيري از رفتارهاي ناهنجار زيادي در آينده خواهد شد.
«هزار و يک شهر» و اميدهاي تازه
بازهم از غرب تهران خبرهاي خوبي به گوش ميرسد. خبري که ميتواند کل شهر را متحول کند؛ تحولي که تمام نگاهها را به غرب پايتخت معطوف و چشمها را به جايي در انتهاي بزرگراه شهيد همت خيره ميکند؛ بزرگترين مرکز تفريحي و فضاي سبز به نام «هزار و يک شهر».
در بهار 90 ساخت اين مجموعه آغاز شده است و قرار است در 5 فاز عملياتي شود. مجموعه فرهنگي، اجتماعي، ورزشي و تفريحي «هزار و يک شهر» در فضايي با بيش از 130 هکتار ميتواند بسياري از کمبودهاي حال حاضر را جبران کند.
اين مجموعه که شامل هتل، پارک آبي، سينما و کليه امکانات مختلف تفريحي خواهد بود قرار است به يکي از 10 شهربازي برتر دنياتبديل شود و سالانه بيش از 10 ميليون نفر ميهمان «هزار و يک شهر» تهران باشند.