-
- |
-
- |
-
- |
-
- |
-
جمعه ۲۱ ارديبهشت ۱۴۰۳
ساعت : ۰۰:۵۲
ساعت : ۰۰:۵۲
به گزارش خبرنگار فرهنگي «شهر»، نشست مطبوعاتي ششمين دوره انتخاب آثار برتر ادبيات نمايشي ايران با حضور عطاء‌الله كوپال دبير جشنواره و بهزاد صديقي دبير اجرايي، امروز سه‌شنبه در خانه تئاتر برگزار شد.
بهزاد صديقي در ابتداي نشست با اشاره به رو به افزايش بودن آمار و كميت نمايشنامهنويسان و ناشران شركت‌كننده اين دوره نسبت به گذشته، گفت: با توجه به برآورد انجام شده، آثار پژوهشي در حوزه نمايشنامهنويسي در اين دوره نسبت به دوره‌هاي قبلي خيلي بهتر بوده است. اين دوره هم مثل دوره‌هاي قبل فقط آثار چاپ شده را مورد قضاوت قرار داديم.
وي با اشاره به اضافه شدن بخش ناشران اولي در اين دوره كه 17 اثر به اين بخش ارسال شده، اظهار داشت: براي اولين بار نمايشنامه‌هايي كه به چاپ رسيده، در بخش نمايشنامه‌هاي تاليفي مورد قضاوت قرار خواهد گرفت. در واقع، به پيشنهاد اعضاي شوراي سياستگذاري اين دوره، اين بخش جديد به ششمين دوره اضافه شد.
عطاء‌الله كوپال، دبير جشنواره ششمين دوره انتخاب آثار برتر ادبيات نمايشي، در رابطه با اين دوره از جشنواره با اشاره به كميت قابل ملاحظه آثار به دست رسيده در شرايطي كه مميزي‌هاي زيادي براي انتشار آثار وجود دارد، گفت: جاي خوشحالي است كه تعداد زيادي نمايشنامه توليد شده و اين موضوع را بايد به حساب رونق يافتن نمايشنامهنويسي در ايران گذاشت. اين نشان مي‌دهد ناشران زيادي از انتشار نمايشنامهنويسي و هنر تئاتر استقبال مي‌كنند.
نمايشنامهنويسي ديگر مهجور نيست
وي با اشاره به اينكه پيشرفت تئاتر در گرو نمايشنامهنويسي است، گفت: در فرايند تاليف، ترجمه و سرمايه‌گذاري در عرصه نمايشنامهنويسي است كه گام نخست برداشته مي‌شود. مشاهده مي‌كنيم نام‌هاي نويسندگان جديدي در عرصه تاليف و ترجمه نمايشنامه‌هاي ارسال شده به كانون ديده مي‌شود. مشاهده مي‌كنيم تئاتر طرفداران گسترده‌تري پيدا مي‌كند و نمايشنامهنويسي ديگر شاخه مهجوري در ادبيات فارسي نيست.
كوپال با اشاره به اينكه با ارزيابي آثاري كه به دست ما رسيده مي‌توان گفت اين عرصه به شاخه بالنده‌اي در ادبيات تبديل شده است، افزود: با نمايشنامهنويسي به تئاتر و ادبيات فارسي خدمت مي‌كنيم. مراسم انتخاب آثار ادبيات نمايشي ايران به گونه‌اي تجميع و گردآوري شده كه در نهايت مجموع آثار و دستاوردهاي سال گذشته و چكيده آنها به گونه‌اي است كه در عرصه ادبيات نمايشي قدمي به جلو برداشته و چشم‌اندازهاي روشني در برابر اين عرصه روشن شده است.
پيشي گرفتن شاگردان از استادان خود
دبير ششمين دوره انتخاب آثار برتر ادبيات نمايشي با تاكيد بر اينكه حركت خانه تئاتر ايران و كانون نمايشنامه‌نويس براي برگزاري اين جشنواره، تشويقي براي نمايشنامهنويسان معاصر اعم از جوانان و حرفه‌اي هاي اين عرصه است، گفت: ويژگي اين دوره نسبت به قبل اين است كه نمايشنامه‌هاي استادان و شاگردان در كنار هم مورد قضاوت قرار گرفت. چه بسيار شاگرداني بودند كه از استادان خود پيشي گرفته بودند و گام‌هاي بلندي در اين عرصه برداشته‌اند. در اين شرايط كه استادان و شاگردان در يك صف براي رقابت قرار مي‌گيرند، برتري بعضي شاگردان نسبت به استادان خود بسي جاي شگفتي است.
داوري دور از رابطه‌ها
وي با اشاره به اينكه در اين دوره هم مانند قبل داوران در انتخاب آثار هيچ‌گونه محدوديت، شائبه و فشار براي انتخاب آثار نداشتند، عنوان کرد: در انتخاب آثار به نام‌ها توجهي نداشتيم. هيچ ملاحظه سياسي يا اداري در انتخاب آثار موضوعيت نداشت.
وي در اين ارتباط با اشاره به اينكه شايد در جلسه انتخاب نتايج نتوان معيارهاي انتخاب را برشمرد، تصريح كرد: حتما جلسه‌اي در اين ارتباط برگزار مي‌شود كه داوران معيارهاي خودشان را براي انتخاب آثار بيان كنند و تعريف خود را از نمايشنامه ارائه دهند.
دبير جشنواره انتخاب آثار برتر نمايشنامه با اشاره به اينكه امكاناتي فراهم شود در كانون نمايشنامهنويسان و خانه تئاتر تا جلساتي آموزشي، ترجمه و پژوهش‌هاي تئاتر برگزار شود. در ادامه با تاكيد بر اينكه نمايشنامهنويسي هر چقدر كه در بخش‌هاي ترجمه و تاليف موفق عمل كرده است، در بخش پژوهش كمتر موفق بوده است، گفت: به همين دليل بايد در كانون نمايشنامهنويسان و خانه تئاتر براي تشويق و گسترش حوزه پژوهش بايد كارگاه‌هاي آموزشي برگزار شود و از همه مهم‌تر براي تئاتر ايران بايد نياز‌سنجي صورت بگيرد.
اين دبير اجرايي ابراز اميدواري كرد: اين دوره از جشنواره انتخاب اثار برتر ادبيات نمايشي مانند پنجره كوچكي نيست كه باز شود و تا سال آينده هم بسته شود بلكه دروازه بزرگي بايد باشد كه در راستاي اين حركت به برگزاري كارگاه‌هاي آموزشي و تاليف آثار منجر شود.
فقط يك درصد شركت نكردند
صديقي در رابطه با ناشراني كه آثارشان را براي اين جشنواره ارسال كردند، گفت: 95 درصد ناشران به فراخوان و دعوت ما پاسخ مثبت دادند و يك درصد ناشراني كه در اين جشنواره شركت نكردند به دليل عدم دسترسي به آنها و نويسندگان آنها بوده است كه نتوانستند آثارشان را در اين دوره به رقابت بگذارند.
در ادامه كوپال با تاكيد بر اينكه در شرايط كنوني كه ناشران ترجيح مي‌دهند رويكرد تجاري با چاپ كتاب‌هاي كنكوري را داشته باشند، ناشراني هنوز نمايشنامه چاپ مي‌كنند، گفت: بايد از اين دسته ناشران تقدير به عمل آورد و بايد وزارت ارشاد و تمام نهادهاي فرهنگي كشور از اين دسته ناشران كه در شرايط سختي نمايشنامه چاپ مي‌كنند احترام بگذارند.
صديقي در ادامه سخنان خود، با تاكيد براينكه آثار 99 درصد رسيده به دست دبيرخانه بيشتر متعلق به شهرهاي ديگر كشور بودند، به تعداد 38 ناشر شركت‌كننده در اين دوره از جشنواره انتخاب آثار برتر نمايشنامه نويسي اشاره كرد و گفت: اين ناشران در هر دوره با ما همراهي كرده‌اند كه از جمله آنها مي‌توان به افراز، نيلا، قطره، نيستان، بيدگل و پنجره اشاره كرد.
از جمله انتشاراتي كه هر سال نمايشنامه چاپ مي‌كنند و در دسترس علاقه‌مندان قرار مي‌دهند مي‌توان از سوره مهر، اميركبير، بنياد حفظ آثار و دفاع مقدس، فراسخن، بنياد فرهنگي رودكي، حوزه هنري قم، رسانش، نيكا، ني، راز پنهان، چشمه؛ به‌نگار، مداد سفيد، ديبايه، روشنفكران و زنان، انتشارات خانه تئاتر، قلم انصاري، مكتب تهران، آشيان، ماهي و مكرز از نام برد.
وي ادامه داد: از جمله فعال‌ترين نمايشنامه‌نويس از لحاظ تعداد آثار به اين شرح هستند؛ عبدالرضا فريدزاده با 32 نمايشنامه و آشور با 16 نمايشنامه از نيستان، آذردخت بهرامي با 9 نمايشنامه، سيروس شاملو با 30 نمايشنامه، سارا شاهسوارحقيقي و عبدالل كوثري با 7 اثر، عاطفه خاكبازي و پويان غفاري با 4 اثر، جمشيد كاوياني با 3 اثر و قاسم غريفي.
وي در ادامه به فعال‌ترين ناشران اشاره كرد كه اسامي آنها در ذيل ذكر مي‌شود؛ افراز با 34 نمايشنامه ترجمه و تاليف، قطره با 21 اثر، نيلا با 13 اثر، ني، با 7 اثر، بنياد حفظ آتثار و دفاع مقدس و نيكا با 6 اثر.
صديقي در بخشي از سخنان خود به جمع كل نمايشنامه‌هاي تاليفي، ترجمه‌شده و تعداد پژوهشي ارسال شده به دبيرخانه جشنواره سال جاري اشاره كرد كه 151 نمايشنامه در 62 مجلد، جمع كل نمايشنامه‌هاي ترجمه شده 83 نمايشنامه در 51 مجلد و تعداد پژوهش‌هاي نمايشنامه در 23 عدد به چاپ رسيده كه 10 جلد از آن تاليفي و 13 تاي آن ترجمه شده است. همچنين وي تعداد كانديداهاي اين جشنواره را براي معرفي در جشنواره به 8 كانديدا اشاره كرد.
وي به دسته‌اي از ناشران اشاره كرد كه حاضر نشده بودند آثارشان را به صورت رايگان در اختيار جشنواره قرار دهند و اظهار داشت: ناشراني كه آثارشان را به صورت رايگان در اختيار جشنواره‌ها قرار مي‌دهند؛ علاوه بر اينكه لطف مي‌كنند، به طور رايگان آثارشان ارزيابي مي‌شود. زماني هم كه آثارشان معرفي شود، براي خود آنها هم افتخار و امتياز محسوب خواهد شد. به طور كلي شركت كردن در اين جشنواره‌ها به نفع ناشران است.
وي با تاكيد بر اينكه اين جشنواره فقط به ارزيابي آثار بزرگسالان اختصاص دارد، افزود: دليل نپرداختن به آثار گروه‌ها و حوزه‌هاي ديگر از جمله كودكان و نوجوانان، تخصصي بودن اين حوزه‌هاست و همچنين متولي‌هاي مخصوص خود را دارند.
صديقي در رابطه دوره‌هاي قبل گفت: در دوره اول كه سال 82 برگزار شد تا دوره سوم در سال 86 آثار چاپ نشده را هم مورد بررسي قرار مي‌داديم؛ اما بعد از دوره سوم به علت اينكه آثار چاپ نشده مورد قضاوت مخاطبان و اهالي قلم قرار نگرفته بود و در همه دنيا آثاري كه در اختيار مخاطبان قرار نمي‌گيرد، توسط گروهي از داوران قرار نمي‌گيرد. در اين مورد بايد به استاندارد‌هاي جهاني نزديك شويم. در پاسخ به منتقديني كه نسبت به اين موضوع انتقاد دارند، بايد گفت؛ آثار چاپ نشده علاوه بر اينكه مورد قضاوت قرار نگرفته، محدوديت زمان، بودجه و امكانات كانون نمايشنامهنويسان اجازه نمي‌دهد بتوانيم براي اين بخش هم فراخوان و ارزيابي قرار دهيم. در بسياري از جشنواره‌هاي بين‌المللي تئاتر در ايران چه به صورت منطقه‌اي و چه سراسري، اين آثار چاپ نشده هم مورد بررسي قرار مي‌گيرند. كساني كه دغدغه نمايشنامهنويسي دارند مي‌توانند آثار خود را براي اين مسابقات ارسال كنند تا مورد قضاوت قرار بگيرد.
