بهرام کلهرنيا در گفتوگو با خبرنگار شهر درباره گرافيک و کارکردهاي آن در حوزههاي مختلف گفت: گرافيک يکي از شاخههاي تخصصي هنرهاي تجسمي محسوب ميشود که شکلگيري اسناد گرافيک بهصورت اسناد چاپي، تصويري، طراحي گرافيک در تلويزيون، سينما و رسانهها، وزن و جايگاه شگفتانگيزي به شاخه تجسمي بخشيده و امروزه اسناد گرافيک، سرنوشت فرهنگي ملتهاي مختلف را شکل ميدهد. در اين رشته از يک سو مخاطب با کمک طراحي گرافيک درک، زندگي و کار ميکند و از سوي ديگر گرافيست از طريق پوستر، بروشور، راهنماي شهري، بيلبوردها و هزاران مدياي ديگر با مردم ارتباط برقرار ميکند.
وي درباره اهداف بخش گرافيک جشنواره شمسه توضيح داد: از آنجايي که لزوما شهروندان ما طراح گرافيک نيستند، در بخش گرافيک شمسه بهطور طبيعي با مشکل مواجه خواهيم بود. زيرا مردم با فضاي دعا و نيايش، شعر و ادب، نقاشي و موسيقي آشنا هستند؛ اما فضاي گرافيک را نميشناسند و ما بايد از طريق گونههاي تفکر موجود در نهاد طراحي گرافيک با آنان ارتباط برقرار کنيم که اين کار مشکلي خواهد بود.
هدف شمسه آشنايي شهروندان با کارکرد گرافيک است
کلهرنيا ادامه داد: توصيف گرافيک و آشناسازي شهروندان با نقش و کارکرد گرافيک از طريق آموزش و اطلاعرساني به شهروندان و اينکه آنان بايد از يک سند گرافيکي چه انتظاري داشته باشند و به چه طريق از آن مطلع شوند، جزء اهداف پيشبيني شده ما در بخش گرافيک شمسه به شمار ميرود.
دبير تخصصي جشنواره گرافيک شمسه درباره نحوه آشنا کردن شهروندان با رشته گرافيک، گفت: ما در جشنواره گرافيک شمسه، چندين زاويه ورود به جامعه را در راستاي اهداف مديريت کلان شهري با نگاه فرهنگي و اجتماعي انتخاب کرديم. يکي از روشها اين است که تلاش ميکنيم لبه تماس جامعه را با اسناد گرافيکي فرهنگي توسعه دهيم.
وي ادامه داد: از اين رو بر اساس رايزنيهاي صورتگرفته با مجموعههاي گوناگون فرهنگي، مشغول گردآوري پوسترهاي موجود در سازمانها، نهادها، موزهها و جشنوارههاي مختلف هستيم و قصد داريم در يک نمايش عمومي وسيع، اين آثار را در معرض ديد عموم قرار دهيم و به نوعي با مردم گفتوگو کنيم. در صورت موفق شدن در اين بخش، همايشهايي را برپا خواهيم کرد تا راهنمايان، اساتيد و پژوهندگان، چگونگي تبديل يک موضوع فکري به اثر گرافيکي را براي مردم و عموم جامعه تبيين کنند.
کلهرنيا افزود: از سوي ديگر به دليل اينکه گرافيک از جنس تفکر و راه و روش انديشه تخصصي است، تلاش ميکنيم مفاهيم گوناگون گرافيکي و نحوه نگرش آن را با سبک و سياق و ادبيات خاص، از طريق برنامههاي آموزشي به جامعه منتقل کنيم. در اين روش استادان در قالب کارگاههاي آموزشي و بهصورت سخنراني با مردم ارتباط برقرار ميکنند. برنامهريزي وسيعي در اين بخش انجام شده و قرار است کارگاههاي آموزشي را با موضوعهاي تعريف شده براي خانوادهها برگزار کنيم. در اين کارگاهها، حضور حداقل يک فرزند به همراه پدر يا مادر اجباري است.
دبير تخصصي جشنواره گرافيک شمسه درباره دلايل برگزاري کارگاههاي خانوادگي گفت: به اعتقاد من همپيمانيهاي فکري و مشارکت در امور جاري در خانوادههاي ما کمرنگ است. اين امر جزء مهارتهاي زندگي است و ما ميخواهيم خانوادههاي تهراني را در کنار يکديگر قرار دهيم تا با کمک ابزار گرافيکي، شرايط تحقق ايده مشترک براي آنان مهيا شود. از اين طريق، خانواده با يک منظره فرهنگي تماس برقرار خواهد کرد و ما نيز تلاش ميکنيم خانواده ها را با جايگاه و وظايف شهروندي خود آشنا کنيم.
وي ادامه داد: از سوي ديگر، کارگاههاي تصويرسازي با عنوان «شهر آرزوها» را براي کودکان پيشبيني کردهايم. قرار است کودکان 4 تا 13 سال، شهر آرزوهاي خود را براي ما نقاشي کنند و ما نيز از کودکان ايده بگيريم. احساسات، پيامها و انتظارات کودک درباره شهر محل سکونت خود در اين نقاشيها بهصورت پيام به ما منتقل ميشود و حتي بنا دارم مجموعه آثار به دست آمده در اين بخش را با همکاري استادان فن تحليل کنم و چکيده آن را در قالب گزارش در اختيار مديريت شهري قرار دهم.
همراهي فرزندان با والدبن در کارگاهها الزاميست
کلهرنيا درباره برنامههاي جشنواره گرافيک شمسه براي گرافيستهاي حرفهاي گفت: ما برپايي کارگاههاي تخصصي ويژه متخصصان گرافيک را نيز در برنامه داريم که در اين بخش رفتار حرفهاي از اهل فن انتظار ميرود. قرار است متخصصان با موضوع مسائل شهري کار انجام دهند و ديدگاههاي خود را درباره مسائل کلان شهري در قالب گرافيک به نمايش بگذارند.
وي ادامه داد: همچنين قصد داريم کارگاههايي را درباره زبالههاي شهري برپا کنيم و منطقه 10 شهرداري را بهعنوان مرکز پايلوت انتخاب کردهايم. به اين صورت که عنوان زبالههاي شهري (ارتباط زباله با بيماريها، آلودگيها، زيباييشناسي شهري) موضوع کار گرافيستها و طراحان قرار ميگيرد و نتايج آن را به نمايش ميگذاريم تا مردم را با وظايف شهروندي در بحث تفکيک زبالهها، بازيافت، مسئوليت ساعت مشخص بيرون گذشتن زباله و ساير مباحث اين حوزه آشنا کنيم.
دبير تخصصي جشنواره گرافيک شمسه اظهار اميدواري کرد آثار برگزيده گرافيکي در بحث زبالههاي شهري را چاپ و تکثير و بر روي ديوارهاي شهر نصب کنند تا مردم از طريق زبان گرافيک با اين مفاهيم موضوعي آشنا شوند و به نوعي در آنان حس مسئوليت ايجاد شود. به گفته کلهرنيا اين آثار ميتواند از سوي ديگر، فصل مشترکي ميان شهروندان و مديريت شهري باشد و ميان اين دو تعاملي را شکل دهد.
کار شمسه فقط جشن گرفتن نيست
وي همچنين درباره کارکردهاي جشنواره شمسه در حوزه مديريت شهري اظهار داشت: کار شمسه فقط جشن گرفتن نيست و ما شمسه را در قالب نيرويي آموزش دهنده براي ظرفيتسازي و ايجاد دگرگوني در راه و روش زندگي شهروندان ميبينيم که برگزاري آن از سوي مديريت شهري تهران جاي تقدير دارد.
دبير تخصصي جشنواره گرافيک شمسه ادامه داد: ما گرافيک شمسه را بهعنوان يک نقشه گنج کشف ميکنيم، براي آيندگان به جا ميگذاريم و تلاش ميکنيم راههاي نويني را براي شکلگيري تفکر جديد بيابيم و پيادهسازي اين تفکر بهعنوان حلقه گمشده براي کلانشهر تهران، ضروري به نظر ميرسد.
شمسه در خدمت سازماندهي بهبود زندگي مردم است
کلهرنيا خاطرنشان کرد: متوليان حوزههاي فرهنگي و اجتماعي وظيفه آموزش، فرهنگسازي، تسهيل مناسبات شهروندان با مديريت شهري را برعهده دارند و ايجاد ارتقاء، رشد، فرهنگسازي شيوههاي صحيح و زندگي کردن در گرو ريخت شهري و جنبههاي بصري و زيباييشناسانه شهر است. بنابراين اگر توان علمي متخصصان رشتههاي مختلف در توسعه شهري متجلي نشود، بدون شک توسعهاي نيز رخ نخواهد داد. شمسه گرافيک با به کار بستن تمام ظرفيتهاي موجود براي سازماندهي بهبود زندگي مردم در خدمت شهروندان قرار دارد.
بهرام کلهرنيا عضو هيأت علمي دانشکده هنر و معماري دانشگاه آزاد اسلامي تهران مرکز، دبير و عضو هيئت مديره انجمن صنفي طراحان گرافيک ايران و يکي از استادان برجسته عرصه گرافيک به شمار ميرود که بهعنوان دبير تخصصي دومين جشنواره شمسه نيز انتخاب شده است.
وي متولد 1331 در كرمانشاه، تصويرگر، مجسمهساز، گرافيست و دانشآموخته دكتري رشته «هنرهاي تجسمي» است. تحصيلات كارشناسي و كارشناسي ارشد وي به ترتيب در رشتههاي «طراحي و پيكرهسازي» و «گرافيك و تصويرسازي» است.