برای خیلیها این سوال پیش آمده که آیا ما در دوراهی خواندن کتاب از روی صفحه نمایش و صفحه کاغذی قرار داریم یا خیر؟ به اعتقاد برخیها هنوز به این مرحله نرسیدهایم و ممکن است چند سال آینده به این دوراهی برسیم و به ناچار کتابهای الکترونیکی را بپذیریم.
برای کسانی که به مطالعه علاقهمند هستند و یا در سطحی بالاتر اعتیاد به خواندن دارند و یا مطالعه را یک نعمت بزرگ، یک اولویت مهم و مهمترین داشته هایشان قلمداد می کنند این دوراهی، دوراهی مهمی است. برخی کتابخوانان معتقدند کاهش تیراژ کتابها، اینکه در نمایشگاهها ارزش کتابهای کاغذی پایین آمده میگویند ۲ تا بخر ۳ تا ببر، اینکه بودجههای دولتی در انتشار کاغذی کتابها کاهش یافته و یا اینکه دیگر دانشجویان کتابهای درسی نمیخرند و سعی میکنند بین ترمها کتابها را به هم قرض دهند. افزایش چشمگیر کتابهای الکترونیکی و دهها دلیل دیگر میتواند ما را بر سر این دوراهی قرار دهد.
البته عدهای دیگر از کتابخوانها و اهالی مطالعه هیچگاه آرزوی قرار گرفتن بر سر این دوراهی را ندارند. آنها صفحه نمایش را به هیچ عنوان جایگزین مناسبی برای صفحه کاغذی نمیدانند و معتقدند این موضوع فقط حسی و عاطفی نیست بلکه به کارآیی و اثربخشی کتاب کاغذی بر میگردد. آنها هم دلایل خود را دارند و معتقدند: وقتی در صفحه نمایش قرار دارند واقعی کتاب نمیخوانند وسوسه میشوند و سراغ سایر کاربردهای این پدیده می روند مثلا به سراغ اپلیکیشنها میروند و معتقدند نور صفحه نمایش آزار دهنده است و حواس ایشان را پرت میکند، تورق روی صفحهها و یادداشت برداری روی صفحه کاغذی برایشان راحتتر است و مطالب مهم را با مداد رنگی روی صفحه کاغذی مشخص می کنند و ذهنشان با کتاب هنگام خواندن کتاب کاغذی ارتباط بیشتری برقرار می کند حتی یادآوری مطالب وقتی کتاب کاغذی می خوانند برایشان آسان تر است و اصلا روی صفحه نمایش احساس کتاب خواندن پیدا نمی کنند.
در هر صورت یا در این دوراهی قرار گرفتهایم یا به زودی قرار خواهیم گرفت باید دید چه بخشی از این اظهار نظر طعم و بوی شخصی و سلیقگی دارد و چه بخشی واقعیت کتابخوانی است. شاید هم تکنولوژی بتواند این موضوع را حل کند و تلفیقی از این دو در آینده رقم بخورد.
اکبر بختیاری