به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، باورهای دینی یکی از ارکان اساسی اشعار ایرانی است که کمک خوبی در زمینه اعتلای فرهنگ دینی در جامعه می‌کند. در این رهگذر شعر رسانههایی برای انتقال مفاهیم اجتماعی و معنوی است. بر همین اساس می‌توان از این ظرفیت در جهت نهادینه کردن فرهنگ فاطمی در جامعه استفاده لازم را به عمل آورد و از طریق اشعار مذهبی و آیینی به خوبی مفاهیم مذهبی را به نسل آینده انتقال داد و این مهم یکی از مصادیق بارز فرهنگ‌سازی در نسل جوان است تا از گزند فرهنگ بیگانه مصون بمانند.
یکصد و چهارمین نشست ادبی قلم با موضوع شب شعر آیینی مادر آسمانی با قرائت غزلی از امام خمینی (ره) توسط محمدهاشم پورکارشناس برنامه و دبیر جلسات ادبی آغاز شد.
وی ضمن تسلیت شهادت حضرت زهرا (س) با توجه به موضوع جلسه گفت: ادبیات فارسی یکی از گنجینه‌های غنی مفاهیم دینی و اخلاقی است. ادبیات آیینی به‌عنوان بخش عمده‌ای از این فرهنگ گرانما‌یه، حاوی بالاترین مفاهیم عرفانی و معرفتی است. شعر آیینی با خلق کلام زیبا و موزون در کنار معنا و مفهوم بر دل می‌نشیند و بیشترین تاثیر را بر خواننده می‌گذارد. به‌همین دلیل می‌توان از ادبیات آیینی به‌عنوان یکی از عوامل مهم تربیتی و انتقال دهنده ارزش‌ها بهره گرفت.
هاشم پور افزود: جاذبه شعر آیینی که از منابع ادبی و پرمایه الهی همچون قرآن، نهج‌البلاغه، نهج‌الفصاحه و سخنان نغز اهل بیت سرچشمه می‌گیرد، فراتر از هر موسیقی دلنوازی بر جان خواننده می‌نشیند و اثر می‌بخشد. به جرات می‌توان گفت که یکی از عوامل مهم پایداری و جاودانگی فرهنگ غنی اسلام و شیعه، شعرای متعهدی بوده‌اند که در هر زمان رسالت الهی خویش را با خلق آثار آیینی پرمحتوا و غنی به انجام رسانده‌اند.
وی همچنین به قرائت اشعار موضوعی و معرفی شاعران معاصر آیینی پرداخت و گفت از جمله شاعران این حوزه علیرضا برقعی شاعر معاصر است که در زمینه ادبیات آیینی گام برداشته و اشعار موضوعی و ماندگاری را سروده است.
در ادامه برنامه احمد علیخانی دبیر انجمن ادبی قلم به آسیب شناسی در ادبیات آیینی بیان نقاط قوت و ضعف پرداخت. وی: گفت از نقاط قوت ادبیات آیینی آن است که دارای تاریخچه غنی است. اگر بخواهیم به تاریخ ادبیات آیینی بپردازیم باید بگویم تاریخچه مرثیه سرایی از زمان حضرت آدم برای هابیل و اولین مرثیه در ادب پارسی را یادآور شد که با مرثیه رودکی آغاز می‌شود که در مرگ شهید بلخی سروده است.
علیخانی همچنین به مرثیه سرایی در شاهنامه فردوسی اشاره کرد و گفت: معروفترین مرثیه رست مدر مرگ سهراب است.
وی گفت یکی دیگر از شاعران بسیار تاثیر گذار در ادبیات آیینی، اشعار مرثیه جاودانه محتشم کاشانی است که در سوگ سرور وسالار شهیدان حضرت ابا عبدالله احسین (ع) سروده است و آن بیت معروف ( باز این چه شورش است که در خلق عالم است / باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است) و شاعران دیگر که تا امروز به مارسیده است.
دبیر انجمن ادبی قلم همچنین به آسیب‌های شعر آیینی اشاره کرد و گفت: دوران قبل از انقلاب از نظر فرم و محتوا ادامه سبک دوران قاجاریه است. بعد از انقلاب با توجه به شعر نیمایی و سنت شکنانی مانند طاهره صفارزاده و ... کسانی بودند که درفضای شعر سپید و ضدیت آیینی کار کردند که تا حدودی موفق نبودند و آن هم علتی داشت؛ برخی مذهبیون ادبی در همان زمان نیز بر این اعتقاد بودند که خروج از وزن یعنی خروج از دین. این نیز به سبب ایجاد جو و فضایی لاییک حاکم بر شعر سپید بود که ذهن اجتماع شعر مذهبی در این قالب را پذیرا نبود. هر چند کارهای موفق موسوی گرمارودی توفیقی یافت، اما این توفیق در آن زمان چندان شایسته نبود و علت دیگر آن به سبب وزن و ریتم شعر نیمایی، مناسب برای مجالس تعزیه نبود و این نیز باعث عدم توفیق در آن شد.
وی گفت: همه انواع شعر آیینی یک سری مشخصه‌های مشترک و یکسری تمایزات دارند که می‌توان گفت وجه مشترک همه انواع شعر آیینی آن است که زیر مجموعه شعرند و مولفه‌های اصلی شعر عبارتند از: موسیقی، عاطفه، اندیشه و خیال که تمام اشعار باید تمام این عناصر را داشته باشند.
وی افزود: مهمترین موضوع در انواع شعر آیینی استفاده از شدت وضعیت این عناصر است و طبعا تفاوت مرثیه با منقبت و نوحه و غیره در میزان استفاده از هر یک از این عناصر است. از این منظر در تاریخ ادبیات تقریبا نه دوره وجود دارد که در هر دوره یکی از این عناصر شعر مذهبی بیشتر مطرح بوده که بعد از انقلاب بیشتر نوحه موردنظر بوده است. شعر آیینی که در آن اندیشه به کار رفته است، در دوران معاصر کمتر از انواع دیگر شعر آیینی به چشم می‌خورد. سطحی نگری و سهل انگاری در زبان و اندیشه و محتوا مهمترین آفت شعر آیینی است.
در پایان این برنامه تعدادی از شاعران حاضر در جلسه به قرائت اشعار خود در ستایش و مظلومیت بانوی دوعالم پرداختند.
علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند با شماره تلفن: 66029060 تماس بگیرند.
