به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، همزمان با سالروز بزرگداشت مقام فردوسی نشست تخصصی نقد کتاب «معماری و شهرسازی ایران به روایت شاهنامه فردوسی» نوشته حسین سلطان زاده دکتری معماری مدرس،پژوهشگر عصردوشنبه ۲۴ اردیبهشت باحضور سید علیرضا قهاری رییس انجمن مفاخر معماری ایران، محمدحسن خوشنویس رییس انتشارات دفترپژوهش‌های فرهنگی، بهار مختاریان دانش آموخته ایران شناسی و اسطوره شناسی، مدرس دانشگاه اصفهان، پژوهشگر حوزه هنر، ادبیات، فلسفه و تاریخ، ناصر تکمیل همایون استاد دانشگاه عضو پژوهشکده علوم انسانی، نویسنده، پژوهشگر در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.
محمدحسن خوشنویس شهر شوش را دارای ۱۵ لایه تمدنی دانست و شاهنامه را با ۶۰ هزار سندحقوقی و تاریخی ایران عنوان کرد. جلد کتاب معماری و شهرسازی ایران براساس مستندات تخت جمشید است.
خوشنویس در ادامه افزود: تاریخ، اسناد، فرهنگ، هنر، علم و هویت‌های قومی از گذشته باید به آینده پرتاب شود. سعدی، حافظ، مولوی، فردوسی همانا نشانه‌های هویت و تمدن ایرانی هستند. کار حوزه تاریخ و ادبیات بازآفرینی و بیان نو و مجدد تاریخ است و نبود نوآوری و خلاقیت و بیان مجدد تاریخ و داشته‌های فرهنگی هنری ما ضعف بزرگی است.
حسین سلطانزاده یکی از مشکلات هویتی و کسالت در بین افراد جامعه را افزایش اطلاعات و عدم شناخت فرهنگی کهن دانست و در ادامه اظهار داشت: برای شناخت معماری ایران تنها شناخت عناصر، فرم‌ها، مصالح ساخت و ساز و ساختمان‌ها کافی نیست، آنچه مهم است مفاهیم معماری است.
مولف کتاب معماری و شهرسازی به روایت شاهنامه گفت: پادشاهان قدیم اکثرا بعد از میدان‌ها سکونت‌گاه و فضاهای مهم اداری را بنا می‌کردند. وی نکاتی را درباره ارتباط نقش جهان، تخت جمشید، کاخ آپادانا، ۷۲ عدد نمادین و مقدس، ایوان‌های شرقی و غربی و مراسم خاص که در آنجا برگزار می‌شود. بیرون زدگی و حجاری‌های تخت جمشید، محل رژه‌های بزرگ ۱۰ تا ۱۰۰ هزارنفری کاخ آپادانا، نماد شیر و گاو، ارتفاع ۲۰ متری آپادانا، تخت جمشید و ایوان کّسری متذکر شد.
سلطانزاده دوره سامانیان را دوره رونق فرهنگ کهن ایرانی دانست و به طرح‌های چهار ایوانی دوره غزنوی، کاخ عالی قاپو، ایوان مدائن، تخت مرمر ، میدان ارگ تهران، کاخ گلستان، جایگاه تشریفات و مراسم از شاه نشین تا سطوح پایین‌تر در کاخ چهل ستون به روایت شاهنامه فردوسی که نگاه عمیق اجتماعی نیز داشته است، اشاره کرد.
علیرضا قهاری با بیان اینکه شاهنامه آغاز معماری و شهرسازی را به شکل هنر و فن هندسی به دوره جمشید شاه نسبت داده‌است، به پاس بزرگداشت سالروز حکیم به شاهنامه خوانی پرداخت.
ناصر تکمیل همایون در خصوص «کتاب معماری و شهرسازی به روایت شاهنامه» گفت: در این کتاب واژه‌هایی که هنوز زنده‌اند و به کار می‌روند بسیار است. وی طبقه‌بندی و جدول بندی واژه‌ها را به صورت مجزا برپایه زیست محیطی، زیست انسانی، مراتب اقتصادی، ادوات جنگی، بناها و اماکن تفریحی را برای کاربرد بهینه کتاب مطرح کرد.
بهار مختاریان گفت: اساسا شاهنامه را باید قائم به ذات خود در تاریخ به عنوان یک اثر مهم بدانیم که هزاران سابقه پشت خود دارد. زبان فارسی یا فرهنگ ایرانی در دل یک فرهنگ بزرگتری قرار دارد که به هندو و ایرانی و در فرهنگ بزرگتر هند و اروپایی قرار می‌گیرد که هم سخت و هم دستاوردهای علمی بسیار داشتند.
این پژوهشگر اسطوره شناسی در ادامه افزود: در رویارویی با متون مقدس هندی وقتی متنی را می‌خوانیم که واژه‌های پدر، مادر در آن دیده می‌شود با دو فرض رو به رو هستیم یکی اینکه واژه‌ها را از ما گرفتند یا یک زبان گمشده‌ای پشت این زبان است. فرانسوی‌ها معمولا به روش قیاسی بر پایه فرض به تحقیق می‌پردازند. ابتدا یک موضوع یا مهم را فرض قرار می‌دهند بعد به کند‌وکار و جستجو و الویت‌بندی می‌پردازند. با تحقیقات دانشمندان امروزی روی متون باقی مانده از فرهنگ‌های هند، آناتولی، تازی، اروپایی ،آسیایی، هندو و ژرمنی به این نتیجه رسیدند که اگر زبان مشترکی هست پس فرهنگ مشترکی نیز باید وجود داشته باشد.
مختاریان با بیان نظر مارکس مولر زبان شناس که می گوید: «در مورد شباهت‌های معنایی فرهنگ هند و اروپایی عارضه ناتوانی انسان در شناخت و نام‌گذاری پدیده‌ها عینی است.» تاکید کرد: در بین دیکشنری‌ها ی جهان دیکشنری هند و ایرانی نیز به چشم می‌خورد. همه زبان‌ها دستور زبان دارند، از قرن بیستم در زبان شناسی زبان را یک پدیده تاریخی دانستند که تمام داده‌های نوشتاری از فرهنگ مفروض را جز به جز، سبک به سبک مطالعه و مقایسه می‌کنند و شباهت‌ها و قضاوت‌ها در آن بررسی می‌شود و اقوام هند و اروپایی در فرم، وزن، سبک قابل مقایسه هستند و شباهت‌های زیادی بین آن‌ها دیده می‌شود.
وی شاهنامه فردوسی را در پاسداشت زبان فارسی بسیار ارزشمند برشمرد.
«معماری و شهرسازی ایران به روایت شاهنامه فردوسی» اثر حسین سلطانزاده کتابی است مشتمل بر ۴ فصل و ۵ پیوست که توسط انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی در ۱۰۰۰ نسخه به چاپ رسیده است.
نمایشگاه کتاب با موضوع معماری در حاشیه این برنامه برای بازید عموم برپا شده بود.
تقدیم لوح و جوایز ی به رسم یاد بود به استادان حاضر بخش پایانی این برنامه بود.
