آسیب‌شناسی کیفیت آثار و محصولات فرهنگی/4
تجار: اهل فرهنگ دچار فراموش‌کاری نشوند
نویسنده رمان «کوچه اقاقیا» پرهیز اهالی فرهنگ از فراموش‌کاری و حضور مستمر ایشان در فعالیت‌های فرهنگی را یکی از راههای ارتقای فرهنگ می‌‌داند.
راضیه تجار در گفت‌وگو با شهر گفت: مقوله فرهنگ در جامعه نباید مغفول واقع شود و کسانی که در این زمینه می‌توانند فعالیت کنند یا باعث تسری آن شوند، نباید کنار بکشند یا دچار فراموش‌کاری شوند.
وی ادامه داد: یکی از راههای ارتقای فرهنگ می‌تواند از طریق کتاب و کتاب‌خوانی باشد. البته همه هنرها می‌توانند فرهنگ را ارتقا دهند؛ ولی کتاب شاید بیش از هر محصول فرهنگی بتواند در این زمینه اثرگذار باشد.
این نویسنده افزود: از آن‌جا که من نویسنده هستم، طبعا می‌توانم مدافع حوزه خود باشم و بگویم که در این زمینه آثار بسیار خوبی موجود است که می‌توانیم در ژانرهای مختلف و با کیفیت عالی آن‌ها را شناسایی کنیم. اغلب این آثار محصول کار نویسندگان ایرانی و در برخی موارد نیز ترجمه است و در سطحی است که می‌تواند در فرهنگ‌سازی و ارتقای فرهنگ بسیار تاثیرگذار باشد.
وی گفت: محتوا و ساختار این آثار باید از طریق کارشناسان مطالعه و بررسی شود و بهترین‌ها از میان آن‌ها، به‌صورت بسته‌های فرهنگی به خانواده‌ها عرضه شود یا در کتابخانه‌ها در اختیار علاقمندان قرار گیرد.
تجار درباره تاثیرگذاری محدود نهادهای فرهنگی بر جامعه، با وجود امکانات وسیعی که در اختیار دارند، اظهار داشت: تفاوت فعالیت‌های فرهنگی با دیگر فعالیت‌ها، مانند تفاوت روح و جسم است. شاید به این دلیل که مقوله فرهنگ ظاهرا دیده نمی‌شود، مغفول می‌ماند و عنایتی به آن نمی‌کنند؛ درحالی‌که فرهنگ زیرساخت است و باید توجه ویژه به آن شود.
وی ادامه داد: برخی مسئولان خودشان ذهنیت فرهنگی ندارند و اصلا اهمیت فرهنگ را نمی‌دانند، به همین دلیل هم برای آن سرمایه‌گذاری نمی‌کنند و مدیریت درستی در این حوزه ندارند؛ زیرا خلاء موجود را نمی‌بینند. درست مثل این که در جایی گل پلاستیکی بگذاریم و بگوییم چون هزینه‌اش کمتر است، بهتر هم هست. فقط هر از گاهی گرد و خاکی روی آن می‌نشیند که آن را هم تمیز نمی‌کنیم و به این ترتیب ارزش گل طبیعی را فراموش می‌کنیم.
این رمان‌نویس با بیان این‌که می‌توان کارکرد نهادهای فرهنگی را اصلاح کرد، گفت: کسانی که دست‌اندرکار این مقوله هستند و انتقال‌دهنده و تصمیم‌گیرنده‌اند، باید سلیقه خوب و آگاهی بالا داشته باشند؛ نه این‌که بر اساس لابی، کارهایشان را سفارش دهند یا اثری را توزیع کنند. نباید این‌همه هزینه صرف اثر یا محصولی شود که وقتی به دست مخاطب می‌رسد، مستقیم آن را درون سطل زباله بیندازد.
وی ادامه داد: باید سلیقه عموم و همچنین سلیقه خواص در نظر گرفته شود و آثار و محصولاتی عرضه شود که ذوق و سلیقه را بالا ببرد تا ارتقای فرهنگی صورت گیرد و پولی هم به هدر نرود.
تجار تاکید کرد: احترام به مخاطب در تولید محصول فرهنگی، یک امر کلیدی است و باید وجود داشته باشد؛ اما متاسفانه امروز شاهدیم که برخی کتاب‌‌ها با تیراژ بسیار بالا چاپ می‌شود؛ درحالی‌که ارزش چنین تیراژی را ندارد و در بازار نشر با آن برخورد کیلویی می‌شود.