رابطه سینمای ایران با جامعه را می توان با محوریت میزان همگام بودن سینما با تغییرات اجتماعی به پرسش گذارد از این حیث ارزیابی توان سینمای ایران در به نمایش کشیدن تکثر واقعیت اجتماعی قابل تحلیل است. سینمای ایران متاثر از تغییرات اجتماعی،به خوبی برای مطالعات فرهنگی و اجتماعی کارکرد موثری دارد.
«آدورنو» فیلم و سینما را هسته ی مرکزی صنعت فرهنگ تلقی می کند،به عقیده ی او کارکرد صنعت فرهنگ این است که مسائل قدیمی و آشنا را در قالب های جدید، با کیفیت بهتر ارائه می کند.
از دیدگاه مکتب فرانکفورت در رابطه ی میان «سینما و جامعه»،هنر توده با عنوان «صنعت فرهنگ »معرفی شده و سینما به عنوان هسته ی مرکزی این صنعت در نظر گرفته شده است.
سینما منهای کارکرد سرگرم کننده گی ،امید آفرینی و رؤیاپردازی ،می تواند به معرفی و تحلیل مسائل اجتماعی بپردازد ،از این رو با «رویکرد بازتاب»و نظریه آینه «پی‌یر سورلن» توجه به تصویر جامعه و موضوعات اجتماعی در سینما قابل بررسی علم مداری است .
«آی. سی. جاروی »معتقد است سینما اولین رسانه ای است که به شکل هنر به مرحله ی کمال خود رسید اما غفلت عظیمی درباره ی طبیعت سینما وجود دارد. به زعم وی «برای نفوذ به درون پوسته ی یک جامعه،به غیر از کار میدانی مردم شناختی، هیچ چیز با دیدن فیلم هایی که برای بازار داخلی یک جامعه ساخته شده اند، قابل مقایسه نیست »
با این حال ،در پژوهش ها ،تصویر سینمای ایران از مجموعه مسائل اجتماعی ،تصویری متناسب با واقعیت اجتماعی است. هر چند که برخی از مسائل در سینما نسبت به واقعیت جامعه برجسته‌تر شده و برخی دیگر نادیده گرفته شده اما مهم‌ترین مسائل اجتماعی، در سینما نمود دارد.
از سویی دیگر«منطق بازنمایی»در ارزیابی‌های عمومی از فیلم‌ها و سینما جایگاه اساسی دارد.بر اساس این منطق ،فیلمی خوب است که «جهان واقعی» را با بیشترین درجۀ صحت و شباهت «بازنمایی» کند.
این منطق فقط دربارۀ فیلم‌های واقع‌گرا اعمال نمی‌شود بلکه گاهی فیلم‌های سورئال هم بر این اساس ارزیابی می شوند وفیلم و سینمای خوب از نگاه مخاطب اثری است که به کمک نشانه‌ها و دال‌های استعاری بتواند تصویر «درستی»از جهان واقعی نشان دهد.از این منظر،چنین سینمایی باید بتواند درون مرزهای همین جهان بماند و برای ما قصه‌های قدیمی و همیشگی را، با بیان و فرمی متفاوت و بدیع بازگو کند .
القصه ؛سینما رسانه بسیار موثر و تاثیرگذاری است و می‌تواند حقیقت و دروغ را درهم آمیزد و به مخاطب مفاهیم نادرستی القا کند اما با جامعه شناسی سینما می توان با بیان نسبت میان جهان واقعی اجتماعی و جهان فیلم، سوی حقیقت را پر رنگ تر کرد .روز ملی سینما مبارک.
*منتقد و نویسنده سینمایی
