به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ وهنر، ششمین جلسه از ویژه برنامه «بچه‌های رستا» با موضوع «بحران‌های نوجوانی، ناامیدی و راهکارهای برطرف کردن آن» و شعار «عینکت را عوض کن!» با حضور دکتر مهدوی روانشناس در فرهنگسرای اشراق برگزار شد. مهدوی در ابتدی صحبت‌های خود درباره دوره نوجوانی بیان کرد: دوران نوجوانی را می‌توان یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های سنی در زندگی همه دانست. در این دوره فرزندتان در حال ورود به بزرگسالی است و پس فشارهای روانی زیادی را باید تحمل کند که او را تا حدودی پرخاشگر یا افسرده می‌کنند.
وی ادامه داد: فشارهای روانی که در این دوران برای نوجوان پیش می‌آیند می‌تواند احتمال بروز برخی بیماری‌های روحی به‌خصوص اضطراب و افسردگی را افزایش دهد. دوران نوجوانی مرحله گذار رشد فیزیکی و روانی انسان است. که بین کودکی و نوجوانی رخ می‌دهد. در این دوران تغییرات زیستی، روان شناختی، اجتماعی و جنسی اتفاق می‌افتد. دوران نوجوانی هرچه با دقت بیشتری پیش برود، آینده بهتری خواهند داشت. نوجوانی به 3 دسته اوایل نوجوانی که سن ۱۱ تا ۱۴ سالگی است، اواسط نوجوانی که سن 14 تا ۱۸سالگی است و اواخر نوجوانی که 18 تا ۳۰ سالگی است که فرد وارد دوران بزرگسالی می‌شود.
این روانشناس با اشاره به تحولات ذهنی در دوران نوجوانی اظهار کرد: در دوران نوجوانی اظهار کرد: مغز نوجوان نسبت به دوره کودکی با تغییرات بسیاری مواجه می‌شود. این تغییرات باعث خواهد شد تا نوجوان علاوه بر اینکه در طرز تفکر و استدلال متفاوت از کودکان باشد در سرعت پردازش اطلاعات نیز بهتر عمل کند. دوران نوجوانی زمانی است که برای نخستین بار فرد می‌تواند راجع به مسائل مختلف فرضیه‌سازی و استدلال نماید. اما درعین‌حال رشد مغز هنوز کامل نشده و به همین خاطر گاهی اوقات تصمیم‌گیری‌ها به‌صورت هیجانی و تکانه‌ای اتفاق می‌افتند که این می‌تواند باعث بروز بحران‌ها و مشکلاتی مانند اعتیاد یا بزهکاری باشد.
مهدوی تصریح کرد: مهم‌ترین تحولات دوران نوجوانی این است که نوجوانان سعی می‌کنند به هویتی مستقل از والدین دست پیدا کنند و به همین خاطر اطرافیان شاهد رفتارهایی مثل لجبازی یا اهمیت پیدا کردن بیشتر گروه دوستان خواهند بود. به عبارتی نوجوان سعی می‌کند تا از طریق به کرسی نشاندن نظر خود و یا فاصله گرفتن از خانواده به بقیه نشان دهد که با گذشته متفاوت شده است.
وی با اشاره به اینکه ریشه ناامیدی در غم است و اگر فردی مدت طولانی غمگین باشد دچار افسردگی خواهد شد، گفت: ناامیدی در نوجوانان می‌تواند از مسائل کوچک تا بزرگ متغیر باشد این موارد بخشی از عوامل موثر بر نا امیدی در نوجوانان است، وقتی ناامیدی در دانش آموزان ایجاد می‌شود، می‌تواند منجر به احساس غم و اندوه و اضطراب شود.
این روانشناس تاکید کرد: افسردگی در نوجوانان علت خاصی ندارد و معمولا در سنین نوجوانی نمایان می‌شود. عوامل بیولوژیکی، زیست محیطی، استعداد ژنتیکی و روانی از جمله مهم‌ترین عوامل در بروز افسردگی در نوجوانان می‌باشد. اما در همین حال عوامل محیطی، طلاق، از دست دادن، درگیری و دعوای خانوادگی و عدم حمایت عاطفی می‌تواند سبب بروز افسردگی شود.
مهدوی در پاسخ یکی از حاضرین که علائم افسردگی چیست توضیح داد: عصبانیت، ناراحتی، نداشتن انگیزه در انجام کارها، دوری کردن از دوستان و آشنایان، بی حوصلگی و بیقراری، عدم عملکرد مناسب در مدرسه، عدم تمرکز، کمبود انرژی و خستگی، فکر کردن به خودکشی و مردن، درد بی دلیل و تغییر در عادت‌های خواب و خوراک جزو علائم اصلی افسردگی است که در ادامه راهکارهای غلبه بر آن را توضیح می‌دهیم.
وی با تاکید بر اهمیت ارتباط با خدا و ایجاد آرامش در مراحل رشد نوجوانان اظهار کرد: ایمان و اعتقاد به خدا داروى شفابخشى است که اضطراب‌ها، نگرانی‌ها و ناهنجاری‌ها را می‌زداید و به زندگى رنگ و بوى الهى می‌بخشد. نیایش احساس مذهبى افراد را تقویت نموده و رابطه بین انسان با خداى خویش را مستحکم مىسازد. انسان وقتى از دارنده تمام کمالات چیزى را طلب مىکند و با او ارتباط برقرار مىنماید، احساس لذت و سرور مىکند و به عکس وقتى از غیر خدا چیزى درخواست مىکند، احساس ذلّت و خوارى مىکند.
او درباره راهکارهای دیگر غلبه بر افسردگی توضیح داد: داشتن یک دفترچه برای ثبت وقایع مختلف یک استراتژی قدرتمند برای مبارزه با افسردگی است. نوشتن افکار، احساسات و مشکلات می‌تواند به شما این امکان را بدهد تا الگوها، عوامل محرک و علائم هشداردهنده مربوط به افسردگی خود را شناسایی کنید. همچنین این کار می‌تواند به شما در مورد مسائل مختلف چشم‌اندازهای خوبی بدهد و به شما در یافتن راه حل کمک کند. نوشتن این‌گونه یادداشت‌ها قبل از خواب می‌تواند خیلی مفید باشد، به خصوص اگر که افکار ناراحت‌کننده مانع خواب شما شده باشند.
این روانشناس با اشاره به اهمیت ورزش در درمان افسردگی گفت: فعالیت بدنی می‌تواند میزان ترشح اندورفین را که باعث بهبود خلق و خو می‌شود، افزایش دهد. تحقیقات صورت گرفته هم عمدتا نشان می‌دهد که ورزش در درمان علائم افسردگی مؤثر است. حتی اگر ورزش آخرین کاری باشد که شما در هنگام گذراندن یک دوره افسردگی تمایل به انجام آن داشته باشید، اما انجام این کار اغلب می‌تواند برایتان به شدت مفید باشد. شما می‌توانید در ابتدا آرام آرام شروع کنید، مثلاً با یک پیاده‌روی کوتاه یا یک یا دو بار در هفته شنا کردن.
مهدوی در ادامه هدف‌گذاری را یکی از راهکارهای موثر در درمان افسردگی عنوان کرد و گفت: تعیین هدف و برنامه‌ریزی در مواقعی که شما احساس بی‌انگیزگی می‌کنید نیز می‌تواند به شما کمک زیادی بکند. با این حال، اطمینان از قابل‌دسترس بودن، مشخص بودن و واقع‌گرایی اهداف مهم است. همچنین ممکن است شما بخواهید که برای رسیدن به هر هدف خود یک بازه زمانی تعیین کنید. تکنیک تقسیم اهداف بزرگ‌تر به مراحل کوچک‌تر نیز می‌تواند به فردی که دچار افسردگی است کمک کند تا راحت‌تر به اهدافش دست پیدا کند.
