به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، در طرح آموزش مشارکتی معلم جای خود را به تسهیلگر می‌دهد. وظیفه اصلی او ایجاد زمینه مشارکت، همکاری، همیاری و رفاقت گروهی میان دانش‌آموزان است که در این میان مفهوم فراگیر هم جایگزین دانش‌آموز می‌شود.
کار تسهیلگر در آموزش مشارکتی، ایجاد رقابت نیست، بلکه باید همکاری و صمیمیت را میان فراگیران شکل دهد. در حقیقت فلسفه آموزش مشارکتی از بین بردن رقابت‌هایی است که به خاطر وجود برخی ویژگی های شخصیتی مثل هوش، زمینه خانوادگی و... میان دانش اموزان ایجاد می شود. در این طرح به جای ایجاد رقابت باید این اندیشه در ذهن فراگیران شکل بگیرد که «موفقیت من وابسته به موفقیت دیگران است؛ یا همگی غرق می‌شویم یا همگی نجات پیدا می‌کنیم» با شکل‌گیری این فضا، فراگیر قوی‌تر دست دیگر فراگیران را خواهد گرفت. در حقیقت در این شیوه آموزشی فراگیران در قالب گروه‌های کوچک برای رسیدن به یک هدف مشترک با یکدیگر کار می‌کنند و علاوه بر این که مسئول یادگیری خود هستند، در برابر یادگیری دیگران نیز احساس مسئولیت می کنند و معلم با انعطافی که در ترکیب و اندازه گروه ها به وجود می آورد به یک تدریس اثربخش دست پیدا می کند. اما وقتی معلم در طرح آموزش مشارکتی به یک تسهیلگر تبدیل می‌شود فعالیت‌ها، روش تدریس و برخورد او با فراگیران چگونه باید باشد؟
تعداد اعضای هر گروه
در طرح آموزش مشارکتی، تسهیلگر برای تقسیم‌بندی گروه‌ها دیگر دست به دامن روش های سنتی نمی شود. در این مرحله قانون علمی «آستانه تحمل» نقشه راه می شود. آستانه تحمل کودکان با نوجوانان و بزرگسالان کاملا متفاوت است. کودکان آستانه تحمل کمتری نسبت به بزرگسالان دارند. زود خسته می شوند، در یک زمان واحد نمی توانند با تعداد بیشتری از افراد رابطه برقرار و تا مدتی آن را حفظ کنند. بنابراین تعداد اعضای هر گروه رابطه مستقیمی با سن فراگیران دارد. هرچه سن فراگیران کمتر، تعداد اعضای گروه نیز کمتر و هرچه سن فراگیران بالاتر، تعداد اعضای گروه نیز می تواند بیشتر باشد.
ترکیب اعضای گروه
در این طرح تسهیلگران دیگر بر اساس تیزهوش و متوسط بودن، فراگیران را تقسیم بندی نمی کنند. آنها حتی مانع از انتخاب خود فراگیران برای قرار گرفتن در یک گروه نمی شوند. تا جایی که ممکن است باید خود فراگیران اعضای گروه را مشخص کنند. تسهیلگر در این مرحله باید با راهنمایی و هدایت باعث شکل گیری گروه هایی با معیارهای استندارد شود که در هر گروه از هر سه طیف ضعیف، متوسط و زرنگ حضور داشه باشند.
شکل‌گیری روابط درون گروهی و برون گروهی
روابط درون گروهی
منظور از روابط درون گروهی فعالیت و ارتباط هر عضو با اعضای درون گروه خود است. تسهیلگر باید بحث را طوری هدایت کند که همه اعضا صحبت و اظهار نظر کنند و بر خلاف گروه‌هایی که در مدارس شکل می‌گیرد، اعضای زرنگتر گروه را به دست نمی‌گیرند و فرصت به اعضای ضعیف‌تر هم داده می‌شود.
روابط برون گروهی
دراین مرحله سخنگو یا نماینده گروه موظف است نتایج فعالیت گروه خود را به بهترین شکل به کلاس ارائه دهد. اما باید دقت شود که هدف در تدریس های گروهی و مشارکتی نخبه و قهرمان پروری نیست. پس همه اعضا باید به ترتیب به عنوان سخنگو یا نماینده گروه انتخاب شوند.
این روزها مرکز آموزش سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران درصدد است تا بخش مهمی از بهترین خصوصیات این شیوه آموزشی را در قالب طرح بعد از مدرسه در فرهنگسراهای سطح شهر تهران اجرا کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره این طرح با شماره تلفن ۱۸۳۷ تماس بگیرید.
مهدا شادمان
