به گزارش رسانه خبری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، کتاب طنز «زبل خانوم» نوشته زهرا دری سه‌شنبه ۲۷ تیر ماه در هفتادمین نشست «زرین قلم» در فرهنگسرای رسانه و شبکه‌های اجتماعی رونمایی شد.
در ابتدای برنامه زهرا دری، نویسنده کتاب طنز «زبل خانوم» قسمت‌هایی از کتاب را برای حاضران قرائت کرد. سپس رحیم رسولی، شاعر بیان کرد: به نظرم یک نویسنده وقتی می‌نویسد عریان و آشکار است و اگر ننویسد پنهان و پوشیده می‌شود، در واقع نوشتن عریان و آشکار شدن است، خصوصاً اگر در خاورمیانه باشیم.
وی با اشاره به برخی اشعار غاده السمان (نویسنده و یکی از بنیان‌گذاران شعر نو در ادبیات عرب) ادامه داد: غاده السمان می‌گوید «دموکراسی آن نیست که مرد آزادانه حرف خود را بزند و ضمن حرف زدن از آزادی کسی به او کار نداشته باشد، دموکراسی آن است که زن از عشق حرف زند و کسی او را نکشد.»
دری قصد شکستن هنجارها را دارد
رحیم رسولی گفت: وقتی زنی مانند دری کتابی می‌نویسد، قصد شکستن خیلی از هنجارها را دارد و به ارائه توانمندی‌های خود و انجام حرکتی که دیگران آن را انجام نداده‌اند، علاقه‌مند است.
وی بیان کرد: هنگام خواندن کتاب «زبل خانوم» برایم جالب بود که دری بخشی از دغدغه‌های خود را بسیار خوب بیان کرده است. هر چند معتقدم ممیزی و سانسور در بسیاری از موارد مانع از عنوان کردن بی‌پرده و عریان برخی مسائل می‌شود. همچنین برخی مسائل دیگر به عرف جامعه و برخی دیگر هم به اخلاق و توهمات اخلاقی مربوط است.
این شاعر با بیان اینکه دری در نوشته‌های خود به مسائلی مانند جنگ نزدیک می‌شود، اظهار کرد: با پرداختن به موضوع جنگ به جای آن که خشونت را بیاموزد، می‌گوید که چگونه جنگیدن با مشکلات زندگی را از آن یاد گرفته است.
وی درباره محافظه‌کاری یا خودسانسوری نویسنده کتاب «زبل خانوم» عنوان کرد: باید بین طنز، جوک و مزه‌پرانی تفاوت‌هایی باشد. در وهله اول باید به زنده‌بودن متن توجه کنید که به عنوان یک موجود زنده بتواند در طول تاریخ همواره با ما گفت‌وگو کند، مثلاً شما از شنیدن چندباره یک جوک خسته می‌شوید، اما گاهی بارها با شنیدن یک متن می‌خندید یا گریه می‌کنید که این نشان از زنده‌بودن متن است.
به گفته وی با یک یا دو مورد موجود در کتاب «زبل خانوم» می‌توان حرف زد و خندید که این نشان می‌دهد در آن موارد، طنز اتفاق افتاده است.
رسولی بیان کرد: اولین چیزی که در طنز وجود دارد، بن‌مایه اعتراض است که ریشه در پرسشگری و نقد دارد.
کارشناسی لازم برای ارائه مجوز چاپ کتاب‌های طنز نیست
در ادامه زهرا دری با بیان اینکه کتاب در ابتدا حدود ۱۶۵ صفحه بود، گفت: پس از چند بار رفت‌وآمد به وزارت ارشاد و اصلاحیه‌های فراوان، مدیر نشر مروارید پیشنهاد داد نوشته‌های خود را با دیگر کتابی که ارائه کرده بودم تلفیق کنم تا ضمن دریافت مجوز چاپ، سبک جدیدی هم باشد.
نویسنده کتاب «زبل خانوم» ادامه داد: پیشنهاد مدیر نشر مروارید را پذیرفتم و به همین دلیل است که هر چند برای برقراری ارتباط مطالب با یکدیگر تلاش کردم، ولی به نظرم هنوز برخی از موارد غیرمرتبط هستند، مطالبی که از کتاب حذف شدند را بسیار دوست داشتم و متاسفانه برای ارائه مجوز چاپ کتاب‌های طنز کارشناسی لازم وجود ندارد.
نقش پررنگ انتشارات مروارید در آثار طنز
همچنین عباس گلکار، کاریکلماتوری است (آمیخته کاریکاتور و کلمات) در این رونمایی بیان کرد: نشر مروارید نقش بسیار بزرگی در آثار طنز داشته و مرکز اصلی انتشار آثار درجه یک طنز از دهه‌های قبل تاکنون بوده است، در واقع من هرچه آموختم از آثاری بوده که نشر مروارید منتشر کرده است. حسن‌زاده (مدیر نشر مروارید) در تاریخ فرهنگ این آب و خاک برای همیشه جاودانه خواهد بود.
وی ادامه داد: هرچه به طرف ایران مرکزی جلوتر بروید، زنان بی‌اجازه‌تر (حتی در زندگی معمولی) می‌شوند و اینکه بخواهند نویسنده و طنزنویس شوند، خیلی باید جرات داشته باشند.
گلکار در توصیه مطالعه کتاب «خنده‌سازان و خنده‌پردازان» به دوستداران کتاب‌های طنز درباره بخش «زنان طناز» آن توضیح داد و گفت: نویسنده در این بخش می‌گوید که ادبیات کهن ایران خیلی مردانه و خیلی صدایش کلفت است. در برابر هزاران شاعر مرد تعداد انگشت‌شماری شاعر زن داریم، زنان چنان پشت پرده بوده‌اند که حتی دو تن از شاعره‌ها مستوره و مخفی تخلص می‌کردند، اوضاع در طنز و شوخ‌طبعی از این هم بدتر است.
وی با اشاره به طنز اثر دری بیان کرد: علاوه بر نثرنویسی، طنزنویسی برای بانوان کاری مهم است. از نظر نثرنویسی، کتاب «زبل خانوم» را در حوزه نثر معیار فارسی و در حوزه نثر روایی و طنز می‌بینم.
اهمیت دری به نثرنویسی او است
عباس گلکار در پاسخ به این سؤال که دری در کدام حوزه شعر طنز یا داستان طنز قوی‌تر است، گفت: گرایش و نوشتن من به زمینه نثر است و اگر هم به شعر گرایش داشته باشم، گرایشم به شعر منثور است. من در فضای ادبیات نو تنفس کردم و برای بهتر درک کردن ادبیات نو، ادبیات کلاسیک را خواندم و به این نتیجه رسیدم که اگر ادبیات کلاسیک را خوب نخوانیم اصلاً نمی‌توانیم ادبیات نو را هم بنویسیم.
این هنرمند نثرنویسی را بسیار دشوارتر از شعرنویسی دانست و عنوان کرد: خلاف کسانی که فکر می‌کنند هماهنگی وزن و قافیه کار سختی است، اصلاً این گونه نیست و نثرنویسی بسیار مهم و دشوار است. بسیاری از شاعران را می‌شناسم که نمی‌توانند نثر بنویسند، لذا برای من اهمیت دری به نثرنویسی است.
وی با بیان اینکه در کتاب «زبل خانوم» اشکال ویرایشی چندانی ندیده است، ادامه داد: زهرا دری به نثر معیار امروزی می‌نویسد، نثری که پرچمدارانش افرادی مثل عمران صلاحی هستند.
به گفته گلکار، شروع نثر امروز فارسی به طنز بوده و «چرند و پرند» به عنوان کار بزرگ دهخدا و آغازکننده نثر فارسی بوده است.
منبع: پایگاه خبری و تحلیلی رویداد فرهنگی
