پناهیان: محصول فرهنگی باید زیبا و منطبق بر فطرت انسان باشد

پناهیان در گفت وگو با خبرنگار شهر درباره ویژگی های یک محصول فرهنگی باکیفیت گفت: فکر می‌کنم کیفیت یک محصول فرهنگی به دو امر بستگی دارد، نخست این‌که بر فطرت انسان مطابقت داشته باشد و بتواند به شکوفایی فطرت و استعدادهای پنهان انسان منجر شود. انسان‌ها در مواجهه با چنین محصولی به خودشناسی بیشتر دست می یابند و طبیعتا نتیجه ارائه آن، نزدیک شدن به دین و خداوند متعال خواهد بود.

وی ادامه داد: دوم این‌که محصول فرهنگی زیبایی داشته باشد تا بتواند به‌عنوان یک محصول قابل مصرف برای مصرف‌کننده اشتیاق ایجاد کند. البته زیبایی ذومراتب است و برای هر طبقه اجتماعی به نوعی خاص تعریف می‌شود. اما به‌جز آداب و رسوم رایج، محصول فرهنگی باید زیبایی داشته باشد؛ هم از لحاظ شکلی و هم از لحاظ معنایی زیبایی داشته باشد.

این روحانی درباره انقلاب اسلامی ایران و تاثیرات آن بر محصولات فرهنگی گفت: یکی از اقداماتی که در این سال ها باید انجام می‌دادیم ولی متاسفانه هنوز انجام نگرفته و به سمتش نرفته‌ایم، چیزی نیست جز تولید دانش برای کار فرهنگی؛ دانشی که بتواند مدیران فرهنگی مجرب تربیت کند و دست‌اندرکاران تولید فرهنگی را از نظر بینش ارتقا دهد.

پناهیان افزود: ما از تولید فرهنگی در حد و اندازه‌های انقلاب اسلامی بی‌بهره‌ایم. تولید فرهنگی کار پیچیده‌ای است و لزوما فردی که انسان خوبی باشد و از ذوقی هم بهره برده باشد، نمی‌تواند محصول فرهنگی باکیفیت تولید کند. عرضه محصول فرهنگی باکیفیت، به‌جز دانش نیاز به کار گروهی و نمونه‌ها و تجربه‌های موفقی دارد که بتواند تبدیل به الگو شود.

وی اظهار داشت: این‌ها لوازمی است که ما از آن بی‌بهره‌ایم؛ زیرا با این که دست‌اندرکاران فرهنگی انسان های بسیار خوبی بوده‌اند، متاسفانه در این زمینه از تخصص کافی برخوردار نبوده‌ایم.

این روحانی با ارائه راهکارهایی برای ارتقای کیفیت آثار و محصولات فرهنگی، گفت: باید بسیجی برای تربیت نیروهای لازم برای عرصه فرهنگ شکل گیرد. اگر ما سراغ جوان‌ترها برویم و انواع دانستنی‌ها را در گوشه و کنار کشور با جذب نیروهای مستعد آموزش دهیم، به مرور زمان می‌توانیم به تولید محصول فرهنگی باکیفیت بالا برسیم و حتی جامعه جهانی را در این زمینه تغذیه کنیم.

جهان امروز تشنه پیام های ناب اسلامی است

وی ادامه داد: امروز جامعه جهانی تشنه محصولاتی است که حاوی پیام‌های ناب اسلامی باشد و دوره مصرف تولیدات فرهنگی غربی گذشته و رو به افول می‌رود. مردم به دنبال حرف تازه‌اند و حرف تازه هم در دین ماست و انقلاب ما تجلی این حرف‌های تازه در صحنه عمل شده است؛ ولی ما هنوز نتوانسته‌ایم محصولات باکیفیت در خور جهان اسلام تولید کنیم.

پناهیان درباره تاثیر ارگان های دولتی بر تولید محصولات فرهنگی اظهار داشت: سازمان‌های عمومی و نهادهای دولتی اساسا نمی‌توانند تولیدکننده‌های خوبی برای محصولات فرهنگی باشند. فرض کنید نهادی بخواهد شعر تولید کند. سازمان‌ها و نهادها فقط می‌توانند زمینه‌ساز و پشتیبان باشند و این افراد هستند که باید به آن‌ها میدان داده شود تا با توجه به توانایی‌های روحی و اخلاقی‌شان، خلاجیت به خرج دهند و محصول فرهنگی ناب تولید کنند.

وی تاکید کرد: نقش اصلی نهادهای فرهنگی دولتی و عمومی، حمایت از نهادهای خصوصی برای فعال شدن است، که تاکنون ایفا نشده است. افراد مستعد بسیاری در جامعه هستند ولی نهادها و مراکز فرهنگی وظیفه خود را که کشف و استفاده از این توانایی‌ها و استعدادهاست، انجام نداده‌اند.

سهم محصول فرهنگی در رشد جامعه از هر عاملی بیشتر است

این روحانی اظهار داشت: مردم ما مردم فرهنگ‌پذیری هستند؛ چون از فهم و درایت و صفای باطن بالا برخوردارند و می‌توان برای آن‌‌ها بهترین محصولات فرهنگی را تولید کرد و از این راه بیشترین تاثیرات را روی جامعه گذاشت. بسیاری از کاستی‌ها که محصول عدم تناسب محصول فرهنگی با مشکلات جامعه است، با ارائه محصولات باکیفیت رفع می شود.

وی گفت: بخش هایی مثل مجلس که به وضع قوانین اقدام می‌کند یا حتی قوه قضائیه، روی رشد و سلامت جامعه کمتر از یک محصول فرهنگی تاثیرگذارند. محصول فرهنگی می‌تواند فراتر از قانون رفتارها را تنظیم کند و نیازی به نظارت قوه قضائیه در جامعه نباشد. فرهنگ باید از میان مردم بجوشد و خود مردم به عنوان ناظر برای کنترل اوضاع مامور باشند و جامعه را آن‌قدر فعال نگاه دارند که با وجدان اجرایی بتوانند خدمات برسانند.

پناهیان تاکید کرد: سهم محصول فرهنگی از هر عامل دیگر برای رشد جامعه بیشتر است؛‌ ولی معمولا به‌عنوان فوق برنامه به آن نگاه می‌شود. امیدوارم زیرساخت‌های مناسب برای تولید دانش و تربیت نیرو در این زمینه ایجاد شود تا بتوانیم محصولات فرهنگی باکیفیتی به مردم عزیز عرضه کنیم.